Zwangerschapsvergiftiging: HELPP! Hoe gevaarlijk is het?

Marion Middendorp

3 jaar geleden

Zwangerschapsvergiftiging: HELPP! Hoe gevaarlijk is het?

HELLP syndroom is een ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging. De letters ‘HELLP’ staan voor: Hemolysis Elevated Liverenzymes Low Platelets. Met andere woorden: er is sprake van een verhoogde afbraak van rode bloedcellen, een gestoorde leverfunctie en een tekort aan bloedplaatjes waardoor de bloedstolling wordt ontregeld, maar waar komt dit door? Wat is hiervan de oorzaak? Het zijn ernstige zwangerschapscomplicaties, die levensbedreigend voor de moeder en haar ongeboren kind kunnen zijn.

Wanneer kan zwangerschapsvergiftiging je overkomen?

HELLP syndroom treedt meestal op na de twintigste zwangerschapsweek en kan zowel geleidelijk als heel acuut ontstaan tijdens de zwangerschap of bij de bevalling. Ook in de eerste twee à drie dagen na de bevalling kan het ontstaan. Uit recent onderzoek is gebleken dat HELLP zelfs aan het eind van de kraamtijd, dus 7 à 8 dagen na de bevalling, kan optreden, maar dit is wel een uitzondering.

Symptomen HELLP syndroom

De ene vrouw voelt zich wat grieperig of moe. Een ander voelt zich plotseling heel ziek. Over het algemeen kunnen onderstaande symptomen gepaard gaan met pre-eclampsie of HELLP syndroom:

eiwit in de urine
hoge bloeddruk
vocht vasthouden, sterke gewichtstoename
bandgevoel (om hoofd en/of buik)
misselijkheid/veel braken
concentratieproblemen
hoofdpijn/sterretjes zien
pijn in de bovenbuik of onder de borst
pijn in de bovenrug of tussen de schouderbladen
tintelingen (in de vingers)

Een vrouw met HELLP syndroom heeft heftige pijnaanvallen rechtsboven in de buik. Dat komt door vocht in de lever. Het HELLP syndroom kan ook ernstige leverstoornissen veroorzaken. Verder stolt het bloed niet goed meer. Heel soms ontstaat hierdoor een leverbloeding.

Ernstige vormen

Bij ernstige vormen van zwangerschapsvergiftiging loopt het leven van het kind gevaar en bij heel ernstige vormen ook het leven van de moeder. Het HELLP syndroom komt gelukkig niet vaak voor. Minder dan 2 op de 100 vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn krijgt het. Bij een volgende zwangerschap is het risico dat het weer gebeurt zelfs nog kleiner. Het is heel belangrijk je klachten meteen te melden bij je arts of verloskundige, zodat deze verder onderzoek kan doen.

Behandeling zwangerschapsvergiftiging

Zwangerschapsvergiftiging en HELLP syndroom zijn niet te genezen zolang de moederkoek nog in het lichaam zit. De moederkoek veroorzaakt namelijk de problemen. De vrouw kan alleen genezen door het kind geboren te laten worden. Soms is het dus nodig om het kind te vroeg geboren te laten worden. Dit gebeurt meestal door de bevalling in te leiden of door een keizersnee. Bij minder ernstige klachten zal de arts vooral de hoge bloeddruk behandelen en de pijn bestrijden.

Bij een ernstig verhoogde bloeddruk geeft de arts bloeddrukverlagende medicijnen. Als deze niet genoeg helpen, moet de moeder naar het ziekenhuis waar ze de medicijnen via een infuus zal krijgen.

Om ervoor te zorgen dat de longen van het kind rijpen kun je corticosteroïden krijgen. Hierdoor is de kans groter dat de baby na de geboorte zelfstandig kan ademen. Ook de conditie van het kind wordt in de gaten gehouden. Dat doet de arts door steeds de harttonen te controleren (cardiotocografie, CTG). Als de conditie van moeder en/of kind achteruit gaan kiest de arts ervoor om het kind geboren te laten worden.

Risico’s van het HELLP syndroom

Soms moet worden besloten de zwangerschap voortijdig te beëindigen om het leven van de moeder niet verder in gevaar te brengen. Alleen na het beëindigen van de zwangerschap kun je van het HELLP syndroom herstellen. Het kindje is op dat moment echter nog niet altijd klaar om geboren te worden en dit kan diverse complicaties met zich meebrengen. In de meest ernstige gevallen kan de baby overlijden. Soms wordt de bevalling ingeleid, vaak krijg je een keizersnede. Ook in de baarmoeder kan het kind door de diverse complicaties van HELLP syndroom het moeilijk krijgen. Dit kan in uitzonderlijke gevallen zelfs leiden tot prenatale sterfte.

Nazorg zwangerschapsvergiftiging

Welke naam er ook aan gegeven wordt: ernstige zwangerschapshypertensie, pre-eclampsie, eclampsie of het HELLP syndroom, het is voor de ouders een emotioneel zware tijd. Vaak is er een plotselinge overgang van een normale, gezonde zwangerschap naar een periode met angst en zorgen. Het is vaak moeilijk te accepteren dat het lichaam ‘faalt’. Sommige vrouwen voelen zich hier, ten onrechte, soms zelfs schuldig over. Door het ernstig ziek zijn kun je jezelf soms niet alles herinneren.

Anderzijds maakt een opname op een intensive-careafdeling vaak diepe indruk. Je partner maakt zich in deze periode vaak ernstige zorgen over jou en jullie kind en heeft tegelijkertijd vaak het gevoel er alleen voor te staan. Je kunt te maken krijgen met een langdurige opname van de baby op een couveuse-afdeling met de bijbehorende zorgen. Het is voor het verwerkingsproces belangrijk dat je zo goed mogelijk geïnformeerd wordt over wat er met je gebeurt of is gebeurd. Bedenk daarom, wanneer je voor de nacontrole komt bij de gynaecoloog, welke vragen je nog hebt of wat er in jouw herinnering nog onduidelijk is.