Leren omgaan met geld: Wanneer begin je met zakgeld?

Marjolein van Driel

7 jaar geleden

“Mijn zoon Bas (9) vroeg gisteren of het niet eens tijd werd dat hij, net als veel van zijn klasgenoten, wekelijks zakgeld krijgt. Toen ik hem vroeg wat hij met dat geld wilde doen, kreeg ik een vaag antwoord. Hij wil zo nu en dan zelf spelletjes voor zijn Nintendo DS kunnen kopen of gewoon een zak snoep wanneer hij trek heeft.

Ik weet het nog niet en wil dit eerst met mijn man bespreken. Zo zou ik het prettig vinden als hij, in ruil voor zakgeld, bepaalde vaste klusjes in huis gaat doen. Dan leert hij direct dat hij niet alles krijgt wanneer hij in zijn vingers knipt. Kan hij vast wennen aan de grote boze mensenwereld.”

Wanneer begin je met zakgeld?

Vanaf zes jaar is een kind in staat de verschillende euromunten van elkaar te onderscheiden. Je zou kunnen zeggen dat ze dan klaar zijn voor het krijgen van zakgeld. Zij zullen dit meteen willen uitgeven. Pas wanneer ze een jaar of tien zijn hebben ze meer tijdsbesef en ze leren de waarde van geld beter kennen. Ze begrijpen dan beter dat je, wanneer je geld opzij legt en gaat sparen, later iets groters kunt kopen. Volgens het Nibud krijgt 82% van de 8/9-jarigen zakgeld en bij de middelbare scholieren is dit zo´n 90%.

Hoeveel geef je?

De hoogte van het bedrag dat per week of per maand wordt gegeven, verschilt per huishouden. De één heeft meer te besteden dan de ander. Sommige mensen gebruiken zakgeld als beloning voor gewenst gedrag. In dit laatste geval zal de hoogte van het zakgeld variabel kunnen zijn. Ook is het gemiddelde bedrag dat gegeven wordt leeftijdsgebonden. Een kind van zes krijgt over het algemeen een stuk minder dan een beginnende puber van 12 jaar.

Houd rekening met besteding

Houd er bij het bepalen van de hoogte van het zakgeld rekening mee waaraan het besteed wordt. Een paar euro per week is voldoende wanneer het is bedoeld voor kleine dingen, zoals snoep- en/of speelgoed. Wanneer je afspreekt dat van het zakgeld ook bijvoorbeeld cadeautjes of beltegoed betaald moeten worden, zou meer zakgeld reëel zijn. Volgens het Nibud ligt het gemiddelde zakgeld van een 6-jarige rond de 1 euro per week en voor een 12-jarige tussen de 2,50 euro en 5 euro.

Leren omgaan met geld

Het geven van zakgeld leert kinderen om te gaan met geld. Blunders maken hoort daarbij. Vallen en opstaan. Wanneer je kind al zijn zakgeld in één keer uitgeeft, heeft hij de rest van de periode niets meer te besteden. Wanneer hij vervolgens een dag, of een paar dagen later bij je komt met de vraag of hij iets van je kan lenen, is het moment de spiegel voor te houden. Dat zijn de leermomenten.

Niet vanzelfsprekend

Het doen van taken in en om het huis in ruil voor zakgeld wordt ook door veel ouders toegepast. Hiermee willen ze hun kinderen leren dat geld niet vanzelfsprekend is en dat je het moet “verdienen”. Toch is dat niet de juiste manier, volgens Annemarie Koop van het Nibud. Zij adviseert dan ook dat je kinderen best klusjes kunt laten doen, maar ze er wel extra voor te belonen, zodat ze leren dat werken (extra) geld oplevert. Kinderen die goed met geld leren omgaan op jonge leeftijd, blijken later minder snel in de schulden terecht te komen. Zij hebben geleerd om hun wensen af te stemmen op hun inkomsten. Zij zien beter het verschil tussen aankopen die echt nodig zijn en aankopen die zij graag zouden willen hebben.

Kleedgeld

Vanaf een jaar of twaalf is het gebruikelijk dat kinderen ook kleedgeld ontvangen van hun ouders. Let er wel op dat, wanneer je hiermee begint, je duidelijke afspraken maakt waar het geld aan besteed kan en mag worden. Uit ervaring blijkt dat de ouders in de eerste periode de winterjas en schoeisel van hun kinderen betalen. Later zal het kind moeten leren sparen om zulke grote aankopen te kunnen doen. Ook ondergoed en sokken worden meestal door de ouders aangeschaft en vallen dus niet onder kleedgeld. Gemiddeld geven scholieren 48 euro per maand uit aan kleding. Uit het onderzoek van het Nibud blijkt dat dit ook het gemiddelde is wat ouders aan kleedgeld aan hun kinderen geven.

Afspraken

Voorkom lastige discussies achteraf en maak samen duidelijke afspraken. Misschien is het een goed idee om eerst een proefperiode af te spreken. Na het verstrijken van die periode kun je kijken of het goed gaat of dat er bepaalde zaken anders zouden moeten of kunnen. Spreek af hoeveel je geeft, wanneer je het geeft en waar het aan uitgegeven mag worden. Denk er ook aan te bespreken waar ze het niet aan hoeven, of mogen, besteden.

Eigen raadgever

Wees je eigen raadgever. Jij weet zelf het beste wat je kind aankan en wat jij kwijt kunt. Wij kunnen immers niet in jouw portemonnee kijken. Bovenal, wees duidelijk en houd je (beide) aan de afspraken die gemaakt zijn.