Wiegendood – Wat is wiegendood en is het te voorkomen?

Misschien ben ik een angsthaas, maar ik ben net toch weer even gaan kijken bij Samuel (8 weken). Ik hoorde via de babyfoon helemaal niets meer, zelfs geen zuchtje, kuchje of prutteltje. Ik ben als de dood dat hij per ongeluk op zijn buik draait en dat zijn nekje nog niet sterk genoeg is om zijn hoofdje omhoog te houden en dan stikt.

Brrrr… ik loop liever 100 keer te vaak de trap op dan dat ik… bah, ik moet er niet aan denken!

Wat is wiegendood?

Wiegendood is geen oorzaak van overlijden, maar een verzamelnaam voor kindersterfte ‘in de wieg’. Het omschrijft het overlijden van een baby van tussen de 3 weken en 1 jaar oud waarvan de oorzaak onbekend is en waarvan de oorzaak ook niet kan worden achterhaald met behulp van onderzoeken. De grens van de leeftijd van één jaar staat ter discussie. Steeds vaker wordt de leeftijdsgrens van twee jaar gebruikt.

Veel wetenschappers vermoeden dat het gaat om een nog onvoldoende ontwikkelde functie van de ademhaling in de hersenen. Wanneer een baby onvoldoende zuurstof binnenkrijgt, doordat het eventjes stopt met ademhalen of te langzaam ademhaalt, worden de hersenen te weinig geactiveerd. Als een baby een voldoende werkende hersenfunctie zou hebben, zouden de hersenen op deze momenten een seintje geven waardoor hij/zij sneller of opnieuw gaat ademhalen. Ook zou het kunnen dat wanneer deze hersenfunctie onvoldoende is ontwikkeld, de hersenen geen prikkel versturen wanneer het kindje op de buik ligt en zou moeten omdraaien en diep adem te halen. Hierdoor is de kans groot dat het kindje stikt.
Er zijn duizenden theorieën over oorzaken van wiegendood, maar eigenlijk is het dus slechts een korte benaming voor kindersterfte zonder duidelijke, aantoonbare oorzaak.

Onderzoek

Essentieel onderzoek is lastig en kostbaar. Aangezien onderzoek van levende baby’s grenzen heeft, is de wetenschap voornamelijk aangewezen op kinderen die overlijden onder de noemer wiegendood. Onderzoek onder deze gevallen heeft al het een en ander opgeleverd. Stap voor stap groeit daarmee de wetenschappelijke kennis over de oorzaken van wiegendood. In een groot aantal gevallen moeten die oorzaken worden gezocht in de conditie van het kind tijdens de zwangerschap. Uit onderzoek is inmiddels al gebleken dat roken, onvolwaardige voeding, alcohol-, medicijn- en drugsgebruik, stress en overgewicht factoren zijn die tijdens de zwangerschap blijvende of tijdelijke uitwerkingen hebben op het ongeboren kind.

Wiegendood in Nederland

Gelukkig daalt het aantal slachtoffers van wiegendood elk jaar een beetje. Zo ook in 2011, toen ging het om 15 baby’s op een aantal van 180.000 levend geborenen in de leeftijden van 1 week tot 1 jaar. Zo ging het in 2010 nog om 17 baby’s. Sinds het begin van deze eeuw blijft het aantal sterfgevallen door wiegendood stabiel onder de 20 per jaar, met als uitschieter in 2006. In dat jaar waren er slechts 11 sterfgevallen in deze categorie, zo blijkt uit de statistieken van het CBS.

Wiegendood voorkomen

Sommige risicofactoren, zoals vroeggeboorte, te laag geboortegewicht of bijvoorbeeld een broertje of zusje dat aan wiegendood is overleden, kun je niet beïnvloeden. Wiegendood voorkomen kan niet, wel zijn er een aantal tips om de kans op wiegendood te verkleinen:

Rugligging

Het is het beste om je baby direct vanaf de geboorte op de rug te leggen wanneer het gaat slapen. Het is de veiligste slaaphouding. Bij buikligging is er een verhoogd risico op wiegendood, omdat de ademhaling belemmerd kan worden doordat zij zichzelf niet kunnen omdraaien en met hun gezicht in het matras stikken. Als je kindje ongeveer 3 maanden is het in staat van de rug naar de buik te draaien. Een slaapzak of een anti-rol kussen kan voorkomen dat je kindje zich omdraait. Je kunt je kindje, wanneer het wakker is, natuurlijk wel op de buik leggen. Zo traint het goed zijn nek-, rug-, en armspieren.

Niet bij jou in bed

Laat je baby niet tussen jullie in slapen in bed, maar leg het gewoon te slapen in de wieg. De zachte matrassen, het dekbed en de kussens zijn een verhoogd risico op wiegendood. Het kind kan het te warm krijgen, raakt verstikt met het gezichtje onder één van de kussens of komt bekneld tussen de matrassen te liggen. Bovendien bestaat er de kans dat je in je slaap onbewust op je kleine rolt.

Slaapomgeving

Zorg voor een schone en frisse slaapomgeving, waar het niet te warm, noch te koud is voor je kindje. De ideale kamertemperatuur voor een pasgeborene (tot 8 weken) is maximaal 20°C en daarna is 18°C het maximum. Plaats het bed of de wieg niet naast een warmtebron en lucht de slaapkamer tussen de slaapmomenten door, voor voldoende frisse lucht.

Veilig bed

Zorg voor een veilig bedje of wieg. Gebruik hierin een stevig matras, dus niet één waar je kindje in wegzakt en zorg dat het matras ademend en vochtdoorlatend is of gebruik hiervoor een matrasbeschermer. Deze molton absorbeert transpiratievocht en neemt daardoor de warmte weg.
Gebruik geen synthetische en natuurlijke dekbedden tot je kindje 1 jaar is. Deze kunnen verstikken wanneer het over het hoofdje terecht komt. Een lakentje met een dekentje of een slaapzak op maat volstaat prima.
Leg het bedje niet vol met knuffels en kussentjes. Als je kindje lekker in slaap valt met behulp van een knuffel is dat geen probleem natuurlijk. Je zou de knuffel weg kunnen halen wanneer het slaapt.

Roken

Roken is één van de belangrijkste risicofactoren voor wiegendood, evenals roken tijdens de zwangerschap. Het ‘meeroken’ verhoogt het risico. Hoe meer mensen er in het gezin roken, hoe hoger het risico.

Borstvoeding

Over het waarom is nog weinig bekend, maar er blijkt uit onderzoek dat als je minstens 3 maanden borstvoeding geeft aan je kindje je de kans op wiegendood verkleint.

Angelcare of Nanny Care

Als je jezelf gerust wilt stellen en zeker wil zijn of het goed gaat met je kindje, terwijl het slaapt, kun je er ook voor kiezen een Angelcare aan te schaffen. Angelcare is een soort babyfoon met vele functies. Zo zijn er angelcares met ingebouwde camera, zodat je in de wieg mee kunt kijken. Een terugspreekfunctie, zodat je op afstand je kindje slaapliedjes kunt toe-neuriën en heeft het een handige temperatuursensor waarmee je de temperatuur van het bedje goed in de gaten kunt houden. Zo is er ook de Nanny Care. De Nanny Care neemt de beweging van de ademhaling van je baby waar en waarschuwt je als de hartslag niet meer wordt waargenomen of te laag is.

D-Link HD Babycamera

D-Link introduceert de EyeOn™ babycamera (DCS-825L). Deze betrouwbare babyfoon met HD video is voorzien van een groot aantal praktische functies, zoals temperatuur- en geluidssensoren en nachtzicht.
De babycamera werkt via het WiFi netwerk wat hinderlijke storingen op de lijn voorkomt. Dankzij de handige mydlink Baby app kunnen ouders hun baby met een klik op hun smartphone, pc of tablet bekijken. Hierdoor biedt de DCS-825L ouders nog meer gemoedsrust.

Meer informatie

Buidelen of kangoeroeën. Waar is dat goed voor?
Hoe laat je hem wennen aan zijn eigen bedje?
Buidelen met je baby. Waarom is dit zo belangrijk?

Bronvermelding

Tekst: Marjolein van Driel
Wiegedood.nl
Wikipedia
Stockfoto: 123rf.com