Waterpokken (Varicella) is een klassieke maar besmettelijke kinderziekte

Je hebt vast weleens van de kinderziekte ‘Waterpokken’ gehoord, misschien heb je zelfs deze ziekte als kind doorlopen. Waterpokken is namelijk een klassieke kinderziekte en draait al heel wat jaren mee. De kans is daarom best groot dat jij het als kind ook hebt gehad. Ik wel in ieder geval. De waterpokken zaten echt overal, zelfs in mijn neus en onder mijn voeten. Ik kon nog net op mijn hielen door huis heen lopen. Juist omdat ik het zo heftig had, kan ik het mij nog goed herinneren.

Uiteindelijk is alles gewoon weer goed gekomen en zijn alle jeukende bultjes weer verdwenen. Als ik terug denk heb ik alle kinderziektes heftig doorlopen. Waarschijnlijk heb ik daarmee zoveel antilichamen aan mijn zoon doorgegeven, dat hij er geen eentje heeft gekregen. Oh ja, wel de zesde ziekte, maar dat stelde niet zo veel voor.

Waterpokken (varicella) is een zeer besmettelijke ziekte, veroorzaakt door een virus (varicella-zostervirus). Het virus is van mens op mens overdraagbaar en komt vooral voor bij kinderen tussen 1 en 8 jaar.

Incubatietijd waterpokken

De tijd tussen besmetting en de eerste ziekteverschijnselen is meestal 13-18 dagen. Na het doormaken van waterpokken blijft het virus in het lichaam achter, zonder actief te zijn. Een andere benaming voor waterpokken is wijnpokken.

Hoe vindt besmetting plaats?

Waterpokken is erg besmettelijk. Besmetting treedt meestal op via de luchtwegen. Baby’s die in hun eerste levensjaar waterpokken doormaken, hebben soms een lichte vorm doordat ze nog antistoffen van hun moeder meedragen. Ze ontwikkelen dan echter zelf een lagere afweer tegen de ziekte en kunnen deze later nog eens krijgen, wederom in het algemeen niet hevig.

Ziekteverschijnselen en symptomen

De ziekte ontstaat door besmetting met het virus. Meestal door hoesten of lichamelijk contact. Het start meestal met lichte koorts en hangerigheid bij kinderen. Het lijkt in eerste instantie op een verkoudheid. Na 1 of 2 dagen komen er kleine rode bultjes op de huid, beginnend op het hoofd of de romp. Het aantal kan variëren van minder dan tien tot honderden.

Jeukende blaasjes

Op die bultjes ontstaan blaasjes die veel jeuk veroorzaken. Deze blaasjes kunnen ook in de mond of in het haar van je kind zitten. Na een paar dagen drogen ze op en worden het korstjes. De meeste blaasjes zijn na een week weer verdwenen. De ziekteverschijnselen duren ongeveer 10 dagen.

Twijfels

Ouders twijfelen vaak of hun kind wel waterpokken heeft. Dit komt doordat niet ieder kind evenveel vlekken en pokken krijgt. Zeker bij een kind met (zeer) weinig pokken is het zelfs voor deskundigen zoals de huisarts lastig om te bevestigen dat het waterpokken heeft.

Wat kun je doen?

Om de kans op littekens zo klein mogelijk te maken dient krabben zoveel mogelijk vermeden te worden. Bij heel hevige jeuk kan eventueel een anti-histaminicum gegeven worden. Menthol-talkpoeder op de (open) waterpokken strooien dient vermeden te worden daar dit littekenvorming kan geven. Tegenwoordig wordt ook steeds meer gebruikgemaakt van verkoelende crèmes. De heling wordt ook bespoedigd door het aanbrengen van uitdrogende middeltjes op de pokken. Bij een ernstig verloop wordt soms aciclovir toegediend.

Voorkomen

Het is nagenoeg onmogelijk een besmetting te voorkomen, omdat iemand met waterpokken al besmettelijk is voordat de ziekteverschijnselen optreden.

Complicaties

Waterpokken is een redelijk onschuldige kinderziekte waarvan de meeste kinderen nauwelijks ziek zijn. Het komt niet vaak voor, maar er kunnen complicaties zijn. Bij een pasgeboren baby kunnen er complicaties optreden. Net als bij kinderen met een verzwakt afweersysteem. Meestal gaat het om hersenvliesontsteking of longontsteking. Gelukkig zijn deze complicaties allemaal vrij zeldzaam.

Waterpokken en zwangerschap

Als een zwangere vrouw voor het eerst in haar leven waterpokken krijgt, is zij, net als alle volwassenen die waterpokken krijgen, veel zieker van de infectie dan jonge kinderen die de infectie doormaken. Daarnaast lijken zwangeren een verhoogd risico te lopen op longontsteking als gevolg van de virusinfectie. Wanneer de zwangere waterpokken krijgt is er een kans van 8-12% dat er ook een infectie in de baarmoeder ontstaat. Wanneer deze infectie plaatsvindt tussen de 13e en 20e week van de zwangerschap bestaat er een risico op het congenitaal varicella syndroom (CVS). Bij dit syndroom kunnen bij de ongeboren baby afwijkingen aan de armen en benen ontstaan alsmede afwijkingen aan de ogen, huid en het zenuwstelsel.

Meer informatie

Wat zijn nou weer apenpokken?
Koorts. Waar is het goed voor en wat moet je er aan doen?
Welke klassieke kinderziekten zijn er?
Huiduitslag bij je baby – Check de rode vlekkenwijzer

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com