Voorbereiding op de komst van je baby

Marion Middendorp

3 jaar geleden

Bedenk tijdens je zwangerschap hoe je de dingen graag wilt aanpakken als je kindje er eenmaal zal zijn. Er is heel wat voorbereiding nodig. Hoe wil je bijvoorbeeld je kraamtijd doorbrengen? Bespreek het samen met je partner. Wil je de kraamtijd misschien zoveel mogelijk als vers gezinnetje doorbrengen en misschien wachten met alle kraamvisite? En na een paar weken een kraamfeestje organiseren? Of wil je iedere dag een klein beetje visite? En op welke tijden wil je dit dan? Wil je alleen bevallen? Of wil je dat je beste vrienden je bijstaan?

Komst van je baby

De aanwezigheid van anderen kan leuk zijn, maar het kan je misschien ook bijzonder irriteren. Hoe wil je je werk regelen? Wil je parttime gaan werken? Of wil je fulltime blijven werken? Heb je al een plaatsje gevonden op de kinderopvang? Houd rekening met eventuele wachttijden, vooral bij populaire crèches kan de wachttijd hoog oplopen.

Ga eens kijken

Probeer ook een afspraak te maken in het ziekenhuis om eens te gaan kijken. Ook al ben je van plan thuis te bevallen, je weet nooit helemaal zeker of dat ook gaat lukken. Dan is het wel zo prettig als je al eens een kijkje hebt genomen in het ziekenhuis en al een beetje weet wat je kunt verwachten. Veel ziekenhuizen organiseren informatieavonden waar je je voor kunt opgeven. Wees er op tijd bij om je aan te melden, want vaak zitten de avonden al snel vol.

Kraamzorg

In Nederland heeft iedereen die een kind krijgt recht op kraamzorg. De kraamverzorgster assisteert de verloskundige bij een thuisbevalling maar komt ook de eerste week na de bevalling en leert hoe je de baby moet verzorgen. Ook neemt zij alle dagelijkse taken van je over zodat jij volledig kunt genieten van je kraamtijd. Wanneer je in het ziekenhuis bent bevallen, komt zij als je weer thuis bent.

Wees op tijd

Het is belangrijk om kraamzorg tijdig aan te vragen, het liefst zo vroeg mogelijk in de zwangerschap (voor de 16e week). Informeer voor de zekerheid bij je ziektekostenverzekering of je kraamzorg zelf moet regelen of dat de verzekeringsmaatschappij dit voor je doet. Twee maanden voor je uitgerekende datum zal er een medewerker van de kraamzorg bij je langskomen. Ze zal je vragen hoe lang en hoeveel uur per dag je kraamzorg wilt hebben. Je bepaalt zelf wat je wilt wat de kraamverzorgster doet. Denk hierover na voordat je het gesprek hebt. Check je verzekeringspolis hoeveel uur je vergoed krijgt. Meer uren is altijd mogelijk, maar deze komen voor eigen rekening.

Zwangerschapscursussen

Nederland telt verschillende soorten zwangerschapsbegeleiding. Een zwangerschapscursus geeft een goede voorbereiding op de bevalling en de komst van je baby. Je oefent bepaalde technieken die je kunnen helpen bij de bevalling en je krijgt informatie over je zwangerschap en baby. Daarnaast kun je je gevoelens en emoties delen met anderen. Er zijn uiteenlopende mogelijkheden zodat je er een kunt kiezen die het beste bij je past. Je leert er ademhalingstechnieken om je te ontspannen en om je weeën op te vangen en te persen. De ene cursus geeft meer aandacht aan de zwangerschap de ander aan de bevalling, maar allemaal met het doel je zelfvertrouwen te geven.

De kraamkamer

Je hebt gekozen voor een bevalling in een vertrouwde omgeving, maar hiervoor moet wel een en ander in orde worden gemaakt en in huis worden gehaald. De verloskundige kan je precies vertellen wat je hiervoor nodig hebt en wat je hiervoor moet doen. In ieder geval moet je tijdig (zo’n 6 tot 8 weken voor de bevalling) een kraampakket in huis halen. Je zorgverzekeraar (of thuiszorg) zorgt hiervoor. Deze kun je afhalen bij de apotheek en in sommige gevallen wordt deze naar je huisadres gestuurd. Bij je zorgverzekeraar kun je hier naar informeren. Handig om vooraf te checken of je al gebruikt maakt van de goedkoopste zorgverzekering.

Het kraampakket

Als je bij je zorgverzekeraar hebt aangegeven dat je zwanger bent, kun je rond de 34e week van je zwangerschap een kraampakket verwachten. Niet alle maatschappijen verstrekken gratis een dergelijk pakket, informeer dus voor de zekerheid bij je verzekering.

De babykamer

De eerste 12 weken zijn voorbij, je begint al voorzichtig die leuke, schattige kleertjes te kopen die je onlangs in de winkel zag liggen. De kans dat het nu alsnog mis gaat, is een stukje kleiner geworden. Je kunt alvast voorzichtig nadenken over de inrichting van de babykamer. Want daar komt best een en ander bij kijken en… sommige meubels hebben een lange levertijd (zo’n 10 tot 12 weken)!

De pretecho

De pretecho is een relatief nieuw verschijnsel. De visuele kennismaking met je ongeboren kindje is een unieke ervaring. Verschillende activiteiten van de baby zijn op beeld te zien en het is zelfs mogelijk hier een video-opname van te krijgen, zodat je thuis het nog eens rustig kan bekijken.

Een pretecho wordt gemaakt op verzoek van jezelf. Er is geen medische noodzaak voor nodig. De kosten zijn dan ook voor je eigen rekening. Hierin verschilt de pretecho van een medische echo. De laatstgenoemde echo wordt gemaakt op verwijzing van een verloskundige, gynaecoloog of huisarts. Deze echo’s worden wel vergoed door je ziektekostenverzekering. Een pretecho is qua techniek hetzelfde als de medische echo.

Wat is een echoscopie?

Bij een echo wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Deze hebben een hogere frequentie dan je kunt horen. Dit geluid wordt ultrageluid genoemd. Inwendige organen weerkaatsen die geluid. Het weerkaatsen wordt ontvangen en elektronisch verwerkt tot een afbeelding die je op de monitor kunt bekijken.

Wanneer is een geschikt moment?

Een 2D echo is al mogelijk vanaf 6 weken. In deze periode zie je hartje al kloppen. Vanaf 12 weken zijn het hoofdje, lijfje, armpjes en beentjes duidelijk zichtbaar en vanaf 22 weken past de baby niet meer in zijn geheel in beeld, maar is het wel goed mogelijk om naar allerlei details te kijken. Zo heeft iedere ontwikkelingsfase zijn eigen charme.
Vooral wanneer de baby wakker is zal je veel mooie beelden kunnen zien. Vanaf 20 weken kan ook het geslacht bekeken worden, al geeft dit nooit 100 procent zekerheid.

Budget

Kinderen kosten geld. Het Nibud heeft de kosten van een baby-uitzet op een rijtje gezet. Een aantal artikelen moet je al in huis hebben voor de geboorte van je kindje; dat zijn de dingen die je direct nodig hebt bij de verzorging van je kindje. Onderstaande kosten zijn uiteraard globale kosten, je kunt het uiteindelijk zo duur (of zo goedkoop) maken als je het zelf wilt.

Baby-uitzet

Kleding	115 euro
Verzorging	112 euro
Babykamer	300 euro
Totaal	527euro

Box	120 euro
Buggy	65 euro
Kinderstoel	65 euro
Kinderwagen	280 euro
Combiwagen	350
Autostoeltje	120 euro
Commode	160 euro
Kledingkast	135 euro
Flesje met speen	3 euro
Flesverwarmer	30 euro
Opknappen kinderkamer	200 euro

Op bepaalde kosten is natuurlijk best te besparen. Kijk eens naar tweedehands artikelen en kleding of misschien is er in de familie nog een en ander over te nemen. Houd er ook rekening mee dat je in je kraamtijd veel kleertjes cadeau krijgt. Om de kosten te drukken kun je daarom in eerste instantie alleen het hoognodige aanschaffen en na de kraamtijd kijken wat je nog écht nodig hebt.

Bevallen kost geld

Ook een bevalling is niet voor niets. Het is verstandig om vroeg in je zwangerschap bij je zorgverzekeraar te informeren naar eventuele vergoedingen. Wanneer je op basis van een medische indicatie in het ziekenhuis moet bevallen, wordt alles vergoed. Maar wanneer dit niet het geval is, zul je zelf de basiskosten van de bevalling moeten betalen.
Je zorgverzekeraar kan je vertellen hoeveel recht je hebt op kraamzorg. Handig om bijtijds te weten zodat je eventueel nog wat extra hulp (vanuit je omgeving) kunt regelen. Denk ook niet dat een thuisbevalling gratis is. Ook hier moet betaald worden voor de hulp van een verloskundige.

Goede voorbereiding

Ondanks dat het een natuurlijke gebeurtenis is, is het toch belangrijk goed voorbereid te zijn op je bevalling. Als er geen medische noodzaak voor is om in het ziekenhuis te bevallen, mag je zelf kiezen waar je kindje geboren wordt. Het kan je een vertrouwd gevoel geven om thuis te bevallen maar misschien geeft je het een gerust gevoel als je poliklinisch gaat bevallen. Er bestaat ook nog een derde optie, namelijk bevallen in een kraamzorghotel. Als je eenmaal weet in welk ziekenhuis je wilt bevallen, regel dan dat je van te voren alvast even op de kraamafdeling en verloskamers mag komen kijken. Bij de meeste ziekenhuizen is dit mogelijk hiervoor een afspraak te maken.

Verhoog je bed

Wat heb je allemaal nodig voor een bevalling? In ieder geval zal je bed moeten worden verhoogd. Vanaf 37 weken moet de lighoogte van je matras minimaal 70 (tot 80) cm zijn. Dit kun je doen door middel van klossen of met kratten. Dit geldt ook als je in het ziekenhuis wilt bevallen. Deze verhoging is vereist door de arbo om rugklachten van de verloskundigen en kraamverzorgsters te voorkomen. Houdt er rekening mee dat een waterbed niet verhoogd kan worden. In dat geval kun je beter een apart eenpersoonsbed regelen.

Wanneer je thuis bevalt houdt er dan rekening mee dat dezelfde verdieping ook voorzien is van stromend water en zorg dat er een goede verlichting is.

Thuis bevallen

Nederland is uniek in de wereld met zijn hoeveelheid thuisbevallingen. De verloskundige en kraamhulp zijn prima opgeleid en hebben veel ervaring. Wanneer er zich onverhoopt problemen voordoen tijdens de bevalling, dan zal de verloskundige de gynaecoloog of kinderarts consulteren en ervoor zorgen dat je zo snel mogelijk in het ziekenhuis komt. Dat is gelijk ook een nadeel van thuisbevallen; bij complicaties moet je alsnog naar het ziekenhuis worden vervoerd. Daarnaast kun je ook worden afgeleid door huiselijke beslommeringen.

Voordelen thuisbevalling

Je huis is vertrouwd, dus er hangt een ontspannen sfeer
In je huis kun je vrij rondlopen, douchen, hangen, et cetera
Je hebt zelf de regie in handen
Thuis kun je zelf bepalen wie er nog meer aanwezig mag zijn
Na de bevalling ben je gelijk in je eigen huis

Poliklinisch bevallen

Zonder medische indicatie heet een ziekenhuisbevalling, een poliklinische bevalling. Je bevalling begint thuis, maar tijdens de ontsluitingsfase ga je naar het ziekenhuis. De verloskundige zal eerst een paar keer thuis kijken hoe de ontsluiting vordert en naar het ziekenhuis bellen als de tijd rijp is. Mocht er in het ziekenhuis geen plaats zijn, wordt je doorverwezen naar een ander ziekenhuis. Je moet zelf voor het vervoer zorgen naar het ziekenhuis, je zit dus altijd met weeën in de auto. Poliklinisch bevallen brengt vaak extra kosten met zich mee, informeer hierover bij je zorgverzekeraar. Bedenk ook dat het ziekenhuis een vreemde omgeving is en minder privacy biedt dan je eigen huis. De voordelen zijn echter:

Voordelen poliklinisch bevallen

Bij complicaties hoef je niet meer vervoerd te worden
Er is altijd iemand in de buurt die verstand heeft van bevallingen, dit kan je een veilig gevoel geven.
Je wordt niet afgeleid door de dagelijkse beslommeringen
Je kunt op de kraamafdeling ervaringen uitwisselen
Er is ruimere keuze in het toedienen van pijnstillers

Kraamhotel

Je kunt thuis bevallen, in de eigen woonomgeving met je eigen verloskundige, geassisteerd door een kraamverzorgende, of poliklinisch met je eigen verloskundige en geassisteerd door de verpleging in een ziekenhuis. Beide opties hebben voor- en nadelen. Maar er bestaat ook nog een derde optie: het kraamzorghotel.

Een kraamzorghotel biedt een beetje de knusse en ongedwongen sfeer van een thuisbevalling én het gemak van een bevalling buiten de deur. Een kraamzorghotel is geen alternatief voor het ziekenhuis – ze beschikken niet over medische apparatuur – maar je moet het zien als een alternatieve thuisbevalling. Het kraamzorghotel biedt je een optimale gelegenheid om na de bevalling uit te rusten. Daarnaast kun je van alles leren over de verzorging van je baby.

Doorverwijzing naar gynaecoloog

Aan het begin van de zwangerschap is 77% van alle vrouwen onder controle bij een eerstelijns verloskundige en iets meer dan 20% bij een gynaecoloog in de tweedelijns verloskundige zorg. Van de zwangeren die aan het begin van de zwangerschap onder begeleiding zijn van de verloskundige, wordt 30% tijdens de zwangerschap verwezen naar de gynaecoloog. Iets minder dan de helft van alle vrouwen (45%) begint aan de bevalling onder begeleiding van een eerstelijns verloskundige. Een deel van hen wordt tijdens de bevalling alsnog naar de tweede lijn verwezen. Uiteindelijk bevalt 22% van de vrouwen thuis en 11% poliklinisch onder begeleiding van een eerstelijns verloskundige. 67% van de vrouwen bevalt in de tweede lijn onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Voor vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn geldt dat uiteindelijk 77% bij de gynaecoloog moet bevallen, waarbij bijna 50% tijdens de bevalling alsnog verplaatst moeten worden (naar het ziekenhuis).

Doorverwijzing

Kortom: als je zwanger bent van je eerste kind is de kans erg groot dat je tijdens de zwangerschap naar het ziekenhuis wordt doorverwezen (56% om precies te zijn) en als je behoort tot de 42% van de zwangeren die de bevalling thuis mag beginnen is de kans bijna 50% dat je alsnog naar het dat je alsnog naar het ziekenhuis moet gaan.

Bronvermelding:
Perinatale Zorg in Nederland 2006 (Stichting Perinatale Registratie Nederland) Wiegers TA, Janssen BM. Monitor verloskundige zorgverlening: eindrapport. Utrecht: NIVEL, 2006.