Mijn kind is verslaafd. Een moeder vertelt…

Amber Fernandes

3 jaar geleden

Mijn kind is verslaafd. Een moeder vertelt...

Mary (48) heeft de volledige voogdij over haar kleinzoon: “Mijn dochter is verslaafd en leeft op straat”

Vijf jaar geleden beviel Mary’s dochter Joni van een kerngezonde zoon. Joni was toen net afgekickt van de harddrugs en woonde begeleid. Helaas ging het al snel weer mis: Joni begon weer te gebruiken en belandde op straat. Mary kreeg de volledige voogdij over haar kleinzoon Brent. “Hij brengt me vreugde en geluk, maar dat kan het verdriet natuurlijk niet wegnemen.”

Grenzen opzoeken

Mary: “Ik heb mezelf altijd verweten dat het misgegaan is met Joni. Ik ben jong moeder geworden: 20 jaar was ik toen ik zwanger raakte van mijn toenmalige vriend. We zijn nog samen gaan wonen, maar het bleek niet te werken. Twee jaar later was ik een alleenstaande moeder die fulltime in de supermarkt werkte en weer bij haar ouders woonde. Uiteindelijk ontmoette ik mijn huidige man Frits en zijn we samen gaan wonen. We kregen samen nog een dochter, Katie. Ons gezin was compleet. Toch heeft Joni altijd het gevoel gehad dat we Katie voortrokken. Al vanaf jonge leeftijd liet ze ons dit merken.”

“Joni had als kind een uitermate jaloers karakter. Vaak maakte ze het speelgoed van haar zusje kapot, trok aan haar haren of schold haar uit. We hebben daarbij hulp gezocht van een kinderpsycholoog. Eens per week ging ze daar op gesprek. Dat hielp voor ons gevoel overigens maar even. Toen Joni in de puberteit kwam werd het echt een drama. Ze zocht de grenzen op en begon al op haar 14e te roken en te drinken. Ze ging met veel oudere mensen om en droeg zware make-up. Het voelde alsof ik alle grip op haar verloor.”

Thuisgebracht door de politie

“Toen Joni 15 was kregen we de schrik van ons leven: ze werd op een avond thuisgebracht door de politie. Tegen ons had ze gezegd dat ze naar de discotheek ging. In werkelijkheid was ze opgepakt terwijl ze zichzelf illegaal prostitueerde. Op straat. Omdat Joni nog zo jong was werd Jeugdzorg ingeschakeld door de politie. Ook stelden zij een onderzoek in omdat het vermoeden bestond dat Joni werd gedwongen tot prostitutie. Dit bleek achteraf ook het geval te zijn: haar 10 jaar oudere vriend had haar aangezet tot deze acties.”

Oudere en onaantrekkelijke mannen

“Vanaf toen kregen we intensieve begeleiding door Jeugdzorg. Dat was prettig: voor ons gevoel werden we eindelijk serieus genomen. Ook kon Joni aan de slag met de trauma’s die ze opgelopen had in de prostitutie: het bleek dat ze per dag soms wel 5 klanten, veelal oudere en onaantrekkelijke mannen, moest afwerken. Die hadden soms de meest perverse lusten op haar botgevierd. Dat beschadigt een jong meisje natuurlijk zwaar.”

“Ook Frits en ik hadden regelmatig gesprekken bij de begeleider. Voor ons was het natuurlijk ook pijnlijk. Ook rustte er een zwaar schuldgevoel op ons gezin: waarom hadden we al die tijd immers niets gemerkt? Waren we slechte ouders? De begeleider leerde ons hoe we met onze eigen gevoelens konden omgaan en hoe we er het beste voor Joni konden zijn en haar konden begeleiden.”

Verslaafd aan drugs

“Toen Joni 18 werd stopte de begeleiding door Jeugdzorg: ze was immers geen kind meer. Het leek in die tijd al veel beter met haar te gaan. Ze ging naar een ROC om de havo alsnog af te maken, want daar was ze mee gestopt. Op een gegeven moment merkten we toch dat ze langzamerhand weer afgleed. Ze miste lessen en kwam steeds later thuis. Toen wist ik eigenlijk al dat het niet goed zat. En dat klopte: op een middag vond ik kleine envelopjes met wit poeder in haar kamer. Ook vond ik zware slaap- en kalmeringspillen. Ik schrok enorm. Toen ze thuiskwam heb ik Joni direct met de vondst geconfronteerd.”

“Ze gaf direct toe dat ze drugs gebruikte, vooral speed en cocaïne. Ze was begonnen met het snuiven van coke, maar al snel overgestapt op het roken van crackcocaïne. Het was alsof de wereld onder mijn voeten weggleed. We hebben opnieuw hulp gezocht: dit keer bij een instelling voor verslavingszorg. Een langdurig traject met ups en veel downs volgde. Joni werd af en aan in een afkickkliniek opgenomen, waarna ze een paar maanden clean bleef en uiteindelijk weer begon met drugs. Ze ging bij een vriend wonen die slechte invloed op haar had: voor ons gevoel verloren we het contact met haar volledig. Uiteindelijk belandde ze zelfs op straat.”

Schimmige wereld

“Het is een schimmige wereld waarin Joni zich bevindt. Ze prostitueert, maar doet ook andere dingen om aan geld te komen. Zo is ze herhaaldelijk opgepakt voor winkeldiefstal, koperdiefstal en oplichting en staat ze als veelpleger geregistreerd. Ook is ze katvanger en heeft ze meerdere auto’s op haar naam staan. Haar schulden zijn torenhoog. Meestal slaapt ze in de daklozenopvang, soms bij vrienden en ’s zomers soms zelfs op straat. Het doet me ontzettend veel verdriet om mijn kind in de bloei van haar leven zo te zien. Het is met geen pen te beschrijven. Haar leeftijdsgenoten zijn nu afgestudeerd en beginnen op haar leeftijd aan hun eerste koophuis en goede, vaste baan.”

“Of ik hoop heb dat het ooit goedkomt met Joni? Eigenlijk niet. Ze is op jonge leeftijd al erg beschadigd en heeft veel dingen gezien die het lastig maken om een normaal leven te leiden. Ik heb daar begrip voor, maar het is tegelijkertijd heel moeilijk.”

Zelf Jeugdzorg gebeld

“Het enige moment waarop we echt hoop hebben gehad dat het goedkwam was tijdens haar zwangerschap. Ze stond op een dag voor de deur met de mededeling dat ze zwanger was. Van wie en hoe hebben we nooit geweten, maar dat hoeft voor ons ook niet. Joni koos er in ieder geval voor het kindje te houden. Ze liet zich vrijwillig opnemen in een afkickkliniek en zocht zelf begeleiding. Ook vond ze een huisje waarin ze begeleid kon wonen. Alles leek goed te komen, alsof ze wakker was geschud door haar zwangerschap. Toen ze beviel van Brent was ze helemaal in de wolken. Ze deed het de eerste maanden ook ontzettend goed.”

“Ze hield haar huisje schoon, voedde Brent, ging met hem naar het consultatiebureau en deed eigenlijk alles zoals het hoorde. We kwamen regelmatig op bezoek en zij bij ons. Ze was dikker geworden (eerder was ze echt veel te mager) en straalde ook echt. Op een middag kwamen we bij haar en Brent langs en zagen we twee vrienden uit het verleden zitten. Er werd crack gerookt waar Brent bij was en Joni was nauwelijks aanspreekbaar. Ik heb toen zelf Jeugdzorg gebeld. Het voelde als verraad, maar ik moest als oma iets doen.”

Huur niet betaald

“Al snel ging het bergafwaarts. Het bleek dat de huur van de woning niet betaald was en dat Joni zich niet aan de afspraken had gehouden die ze had gemaakt met de begeleiders van het begeleid wooncomplex. Ze belandde op straat en viel terug in het oude patroon. Brent werd via een spoedprocedure uit huis geplaatst en in een pleeggezin geplaatst. Tijdelijk, want een paar weken later kwam hij bij mij en Frits terecht. En daar woont hij nu nog steeds. Intussen hebben wij de volledige voogdij over Brent. Joni is uit de ouderlijke macht gezet.”

Ons zonnetje

“Joni zoekt Brent af en toe op. Hieraan zijn strenge afspraken verbonden. Voor mij voelde het eigenlijk alsof ik moest kiezen tussen mijn dochter en mijn kleinzoon. Maar weet je? Mijn dochter is volwassen en heeft haar kansen gehad. Deze keuze heeft ze uiteindelijk gemaakt. Zelf ziet ze ook in dat het voor Brent beter is dat hij bij ons woont. En ik krijg een tweede kans om het goed te maken wat me bij Joni niet gelukt is. Brent is een pienter jongetje, hij gaat naar groep 2 en volgens de juffen is het een feestje om hem in de klas te hebben. Voor mij is hij ook het zonnetje in mijn leven, maar hij is wel voortgekomen uit zware bewolking om het zo maar te zeggen.”

“Momenteel is Joni nog steeds verslaafd. Ze leeft op straat. Joni mag alleen op bezoek komen als ze 24 uur niet gebruikt heeft. Momenteel is het een halfjaar geleden dat ze Brent heeft gezien. Of hij er zelf wat van meekrijgt? Niet echt. Hij is ons natuurlijk al vanaf het begin gewend. Toch moeten we hem vroeg of laat uitleggen dat zijn eigen moeder niet voor hem kon zorgen. Ik kan alleen maar hopen dat hij het begrijpt, en het niet zichzelf gaat verwijten. Want van schuldgevoelens wordt niemand beter.”