Het uitkiezen van een babynaam! De leukste feiten!

Marion Middendorp

3 jaar geleden

Een van de leukste voorbereidingen op de komst van je baby is natuurlijk het uitkiezen van de babynaam! Misschien wist je de naam al ruim voor je zwanger werd, maar de kans is groter dat je er nu pas over aan het nadenken bent. Of hierover aan het kibbelen bent met je partner. Hopelijk liggen jullie samen op één lijn.
Het verzinnen van babynamen is iets dat door de eeuwen heen al is gedaan. Maar wat is eigenlijk de historie van de babynaam? Welke trends zijn er? En wat waren de meest populaire namen in bijvoorbeeld de middeleeuwen? We hebben de leukste feitjes en weetjes voor je verzameld.

Voornamen van vroeger

In de Germaanse tijd waren de namen Geertruida, Adelbert en Hildegond erg populair. Je zou er nu toch niet meer aan moeten denken, maar in die tijd waren deze namen absoluut hip. In de middeleeuwen kwam er een nieuwe trend, namelijk om kinderen te vernoemen naar Bijbelse figuren, zoals Maria en Johannes. Ook werd er in de Middeleeuwen nog veel gebruik gemaakt om kinderen te vernoemen naar voorouders, zodat ook de oudere gebruikte namen, nog steeds van kracht waren. Het was heel gebruikelijk je kinderen te vernoemen naar opa of oma.

Pas na de Tweede Wereldoorlog werd met deze traditie gebroken. Nog steeds werd de naam van opa of oma gebruikt, maar dan eerder als tweede of derde naam. Na de Tweede Wereldoorlog werden er ook meer buitenlandse namen gebruikt, bijvoorbeeld Engelse en Franse namen.

Van 1880-1915

In 1880 werd de top drie van jongensnamen gevormd door Johannes, Jan en Cornelis. Bij de meisjes waren het de namen: Maria, Johanna en Anna.

De babynaam van 50 jaar geleden

Zo’n 50 jaar geleden waren de namen nog niet veel veranderd. Zowel de top drie van jongens als van meisjes, was nog identiek aan de periode daarvoor. De verandering vindt eigenlijk pas plaats na 1966. De naam Anna maakt daar plaats voor Monique en vanaf 1968 maakt Cornelis plaats voor Robert.

Huidige trend

De huidige trend op gebied van het kiezen van een babynaam, bestaat uit het geven van korte, krachtige namen. Denk bijvoorbeeld aan Daan, Sem, Anna of Tess. Namendeskundigen verwachten echter steeds meer bijzondere namen, waar we tot nu toe nog niet eerder van hebben gehoord.

Soms kan de media een belangrijke rol spelen in de keuze van een naam, echter is dit niet altijd aantoonbaar met cijfers. Meestal beperkt in onze huidige maatschappij de populariteit van een naam tot slechts één generatie, hoewel er zeker blijvertjes zijn en zullen blijven. De naam Jan bijvoorbeeld, doet het toch al eeuwen goed en zal ongetwijfeld nog heel lang gebruikt blijven worden.

Babynaam per provincie

Zelfs in onze kleine kikkerlandje heeft iedere provincie zo zijn eigen populaire namen. Er zijn absoluut verschillen, maar je ziet zeker wel een aantal namen die in verschillende provincies populair zijn. Wel zie je de overeenkomstigheid van de voorkeur voor het gebruik van korte namen.

Provincie	Jongensnaam	Meisjesnaam	Provincie	Jongensnaam	Meisjesnaam
Groningen	Jesse Sem	Sophie Tess	Friesland	Jesse Daan	Femke Fenna
Drenthe	Jesse Milan	Lauren Eva	Overijssel	Bram Sem	Tess Eva
Flevoland	Levi Noah	Emma Zoë	Gelderland	Luuk Lucas	Sophie Anna
Utrecht	Lucas Max	Anna Emma	Noord-Holland	Adam Noah	Anna Tess
Zuid-Holland	Noah Adam	Sara Julia	Zeeland	Levi Cornelis	Anna Maria
Noord-Brabant	Daan Luuk	Tess Evi	Limburg	Finn Noah	Emma Tess

Mag iedere babynaam?

Nee, niet alles mag. Er staat letterlijk in de wet:
‘De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert in de geboorteakte voornamen op te nemen die ongepast zijn, of overeenstemmen met bestaande geslachtsnamen tenzij deze tevens gebruikelijke voornamen zijn.’

Tja, daar kun je natuurlijk alle kanten mee op. Zo heeft Emile Ratelband geprobeerd zijn dochter Rolls Royce te noemen en zelfs Tsjakkalotje. Hier heeft de burgerlijke stand een stokje voor gestoken. Aan de andere kant is de naam Smiley, wel goedgekeurd. Er is ook een gerechtelijke procedure geweest omtrent de naam ‘Miracle of Love’. De ambtenaar van de burgerlijke stand, keurde de naam af. Na een gerechtelijke procedure mocht de naam wel gebruikt worden, alleen dan wel met verbindingsstreepjes ‘Miracle-of-Love.’ Waarom dit wel mocht ten opzichte van de naam zonder streepjes, is ons niet helemaal helder.

Lijst met geweigerde namen

Niet alleen Emile Ratelband kon een nieuwe naam gaan verzinnen voor zijn dochter, na 1970 zijn er meer namen geweigerd. Bijvoorbeeld:

Dienaar van God
Maastricht
Adriaanszoon
Willemszoon

Er zijn ook namen die in eerste instantie zijn geweigerd, maar later alsnog zijn goedgekeurd, zoals:

Jeanne d’Arc
TomTom
Philipsdochter
Geisha

Voor 1970 werden nog veel meer namen geweigerd, namen die voor ons nu heel normaal zijn. Denk bijvoorbeeld aan: Denis, Colinda, Loaraine, Joey, Glenn en Kitty. Zo zie je dat door de loop van de jaren er veel beweging zit in de acceptie van een bepaalde naam.

Namen en betekenis

De meeste namen hebben hun betekenis allang verloren. Als je het echt wilt weten, moet je terug naar het ontstaansmoment van die naam. In dat stadium had de naam nog een doorzichtige relatie met de taal. Sommige namen zijn nog steeds herkenbaar. Denk bijvoorbeeld aan Karel (lijkt op kerel) en Koen (dat woord kennen we ook nog steeds, al wordt het niet meer zo vaak gebruikt), maar andere namen zijn door de loop van de tijd volledig aangepast en veranderd, zodat de werkelijke betekenis nog maar moeilijk te achterhalen valt.

Naast de Germaanse namen komen er ook veel voornamen uit het Grieks, Latijn en Hebreeuws. Vooral de Bijbelse namen vinden hun oorsprong hierin. Er worden nog steeds veel afgeleide namen van deze heiligen gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan Johannes-Jan en Petrus-Pieter.