Shaken baby syndrome. Wat betekent dit voor je baby?

Je hoort of leest wel eens verhalen over een vader of moeder die een baby zo hard door elkaar geschud heeft, dat de baby ernstig letsel oploopt dan wel aan de gevolgen van het door elkaar schudden overlijdt. De diagnose Shaken Baby Syndrome (SBS) wordt dan gesteld. Letterlijk betekent dit: ‘syndroom van de door elkaar geschudde baby’. Jaarlijks overlijden er in Nederland naar schatting tenminste vijf kinderen aan het Shaken Baby Syndrome. Waarom gebeurt het en wat zijn de gevolgen, hoe herken je SBS?

Oorzaken Shaken Baby Syndrome

SBS komt zelden voort uit agressie of wreedheid. Een ouder die een baby door elkaar schudt, handelt doorgaans uit pure onmacht. Als je baby urenlang huilt en ontroostbaar is, week in week uit, maand in maand uit, je baby een huilbaby is, kan dit je tot wanhoop drijven. Je kunt dan in een neerwaartse spiraal terechtkomen; een krijsende baby, stress, ook in je relatie met je partner, slapeloosheid. Als je erg uitgeput, zeer gestresst, gefrustreerd en wanhopig raakt, kun je de controle over jezelf verliezen en een grens overschrijden. SBS kan ook ontstaan uit een ‘even door elkaar schudden’, terwijl je roept: ‘Hou op!’

Shaken Infant Syndrome

SBS komt voornamelijk bij baby’s voor, maar ook bij peuters tot en met drie jaar, daarom wordt ook wel de term Shaken Infant Syndrome (SIS) gebruikt.

Wat zijn de gevolgen?

Anders dan veel mensen denken is er weinig voor nodig om met schudden blijvend letsel te kunnen veroorzaken. Wanneer ten gevolge van de whiplashachtige beweging van het hoofdje: bloedvaten, hersenweefsel en/of zenuwen beschadigd raken, dan is deze schade blijvend. Soms uit dit zich pas later, bijvoorbeeld als het kind leerproblemen of een ontwikkelingsachterstand heeft. Mogelijke lichamelijke gevolgen zijn: doofheid, blindheid, verlamming, coma, overgeven, niet kunnen slikken, ademhalingsproblemen en overlijden.

Symptomen Shaken Baby Syndrome

Het Shaken Baby Syndrome kan eigenlijk alleen door een arts vastgesteld worden. Symptomen als bloedingen in beide ogen en beurse plekken in de nek zijn gemakkelijk te constateren, maar een: hersenbloeding, hersencontusie (kneuzing), schedelkneuzing en hersenoedeem kan alleen door een specialist worden vastgesteld.

Wat te doen bij SBS

Bij snel medisch handelen kunnen sommige gevolgen, zoals hersenoedeem, beperkt blijven. En daar zit nu juist het probleem. Ouders, in de meeste gevallen is de dader een ouder, schamen zich voor wat ze gedaan hebben en juist dat schaamte- en schuldgevoel kan ervoor zorgen dat ouders niet of te laat medische hulp zoeken.
Dus: als je vermoedt dat je kindje (een kindje) SBS heeft, zoek onmiddellijk medische hulp!

Is SBS te voorkomen?

Als kersverse moeder of vader hoef je je niet schuldig te voelen wanneer je met bepaalde, voor jou nieuwe, situaties niet goed weet om te gaan. Op momenten dat het je teveel wordt, is het goed om even afstand te nemen, je letterlijk te onttrekken aan de voor jou te grote stress. Leg je kindje veilig neer en loop even naar buiten. Geef, indien mogelijk, de verantwoordelijkheid een uurtje uit handen (aan je partner, je moeder, een vriendin, de buurvrouw), zodat je kunt herstellen. Huil gewoon zelf lekker uit, in plaats van alles op te kroppen.

Schaam je niet en vraag hulp

Als ouder merk je vaak zelf heel goed dat je ‘het niet meer trekt’, schaam je niet en schroom vooral niet hulp te vragen. Integendeel! Door aan te geven dat je het niet alleen kunt, toon je je kracht. Je wilt het beste voor je kind en dat laat je blijken. Praten met andere ouder(s), bij het consultatiebureau of met je huisarts is een goede stap en kan een hele opluchting zijn.

Ken je iemand in je omgeving die het moeilijk heeft met het ouderschap, probeer er dan met hem of haar over te praten.

Huisarts of vertrouwenspersoon

Maak je je grote zorgen over het welzijn van een kind, dan kun je dat bespreken met je eigen huisarts of bel met een vertrouwenspersoon en maak je zorgen kenbaar. Voor (huis)artsen, consultatiebureauartsen, medewerkers van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen en andere deskundigen die met kinderen en hun ouders in aanraking komen, is het belangrijk om risico’s goed in te kunnen schatten.

Het is bekend dat SBS veelvuldig voorkomt bij huilbaby’s, een moeder die lijdt aan postpartum depressie kan een gevaar zijn voor haar kind, een slechte of verslechterde gezinssituatie, allemaal zaken die om alertheid vragen bij allen die met en voor kinderen werken.

Meer informatie

Aanraking, een zeer belangrijke levensbehoefte van baby’s
Overstrekken baby, hoeveel kwaad kan het?
Huilbaby, hoe ga je hiermee om?
Veilige hechting & kinderopvang.Is deze combinatie mogelijk?
Je baby laten doorslapen. Fijn! Maar hoe dan?
Driemaal R: Rust Reinheid en Regelmaat

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com