Schoolziek, wat is dat voor een ziekte?

Je kind, normaal gesproken levendig en vol energie, zit opeens stilletjes aan de ontbijttafel. “Mam, pap, ik voel me niet zo lekker,” klinkt het met een zachte stem. Hoofdpijn, buikpijn, of misschien gewoon ‘niet lekker’—de symptomen kunnen variëren, maar het gevoel is hetzelfde. Je bent bezorgd, maar ergens in je achterhoofd vraag je je af: is mijn kind echt ziek, of is dit een geval van ‘schoolziek zijn’? Je bent niet de enige ouder die met deze complexe situatie te maken krijgt. Schoolziek zijn is een veelvoorkomend fenomeen en het is meer dan gewoon ‘spijbelen’. Het gaat vaak dieper, en de oorzaken kunnen variëren van angst en stress tot ernstigere emotionele problemen.

Wat is schoolziek zijn?

Laten we eerst eens kijken wat we bedoelen met ‘schoolziek zijn’. Dit is een term die vaak gebruikt wordt wanneer een kind zich ziek meldt, maar er geen medische oorzaak te vinden is. Het is een emotionele of psychologische reactie die zich lichamelijk uit. Hiermee bedoel ik niet dat je kind doet alsof. De klachten zijn echt, maar ze worden vaak veroorzaakt door stress, angst of andere emotionele factoren.

De mogelijke oorzaken

Soms zijn kinderen bang om te falen, zowel academisch als sociaal. Deze angst kan zo overweldigend zijn dat ze fysieke klachten krijgen.

Een veelvoorkomende oorzaak is pesten. Kinderen die gepest worden, willen logischerwijs niet naar een plek waar ze zich onveilig voelen.

Ja, je leest het goed. Soms is school gewoon saai voor kinderen en dit kan leiden tot fysieke klachten.

Soms ligt de oorzaak niet bij school, maar thuis. Ruzies, scheidingen of andere stressfactoren kunnen invloed hebben.

Signalen en symptomen

• Onverklaarbare hoofd- of buikpijn
• Verandering in eetlust of slaappatroon
• Apathie of gebrek aan interesse in schoolwerk
• In bed willen blijven

Als je een of meer van deze symptomen herkent, is het misschien tijd voor een gesprek met je kind en eventueel een professionele zorgverlener.

Checklist: Is mijn kind schoolziek?

• Eet je kind zijn of haar maaltijden niet, maar is er plotseling wel interesse in een snack of traktatie?
• Voelt je kind zich direct een stuk beter zodra het besef er is dat thuisblijven een optie is?
• Komt de energie plotseling terug en wordt je kind levendiger als duidelijk wordt dat een dagje thuis op de planning staat?
• Wat zegt je moeder- of vaderinstinct? Niemand kent je kind zoals jij dat doet!

Deze vragen kunnen je helpen om een beter beeld te krijgen van de situatie. Is je kind echt ziek, of is er misschien meer aan de hand? Je eigen intuïtie als ouder is vaak een goede graadmeter.

Wat kun je doen aan schoolziek?

Het belangrijkste is om een open dialoog met je kind te hebben. Vraag wat er aan de hand is en luister zonder te oordelen.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om professionele hulp te zoeken. Dit kan een kinderpsycholoog zijn of een andere specialist.

Misschien kan de school helpen door bepaalde aanpassingen te doen. Denk aan een aangepast rooster of extra begeleiding.

Preventieve maatregelen

Een stabiele dagelijkse routine kan helpen om stress en angst te verminderen.

Leer je kinderen sociale vaardigheden. Dit kan hun zelfvertrouwen vergroten en hun angst om naar school te gaan verminderen.

Methodes zoals ademhalingsoefeningen kunnen helpen om stress en angst te verminderen.

Hoe vaak mag je ziek zijn op de middelbare school?

Het beleid omtrent ziekteverzuim kan verschillen per land, regio, en zelfs per school. Er is meestal geen vastgesteld aantal dagen dat een leerling “mag” ziek zijn op de middelbare school. Echter, langdurig of frequent ziekteverzuim kan leiden tot gesprekken met de schoolleiding, mentoren of het schoolmaatschappelijk werk. In sommige gevallen kan excessief verzuim zelfs juridische gevolgen hebben voor de ouders of voogden, zoals een boete of andere sancties.

In Nederland moet ziekteverzuim altijd gemeld worden bij de school en in sommige gevallen ook bij de leerplichtambtenaar. Als een leerling vaak of langdurig afwezig is vanwege ziekte, kan de school een onderzoek instellen. Dit kan inhouden dat er een gesprek plaatsvindt met de leerling, de ouders en eventueel een medisch specialist. Scholen zijn vaak verplicht dit te melden bij de leerplichtambtenaar als het verzuim boven een bepaald aantal dagen uitkomt.

Wanneer moet je met een schoolziek kind naar de dokter?

Het besluit om met een “schoolziek” kind naar de dokter te gaan kan afhangen van verschillende factoren. Hier zijn enkele richtlijnen die je kunnen helpen bij het nemen van die beslissing:

Herhaaldelijk verzuim

Als je merkt dat het ziekteverzuim regelmatig voorkomt en er geen duidelijke medische reden is voor de klachten, kan een bezoek aan de huisarts verstandig zijn. De arts kan uitsluiten dat er een fysieke oorzaak is en indien nodig doorverwijzen naar een specialist.

Ernstige symptomen

Als de klachten van je kind ernstig zijn en je als ouder ongerust bent, is een medisch consult altijd een goed idee, zelfs als je vermoedt dat de oorzaak mogelijk psychologisch is.

Langdurige klachten

Als de klachten langdurig aanhouden, is het ook aan te raden om medisch advies in te winnen. Dit geldt zelfs als de symptomen mild zijn. Een aanhoudende milde klacht kan soms een symptoom zijn van een onderliggende aandoening.

Veranderend gedrag

Wanneer je naast de lichamelijke klachten ook veranderingen in het gedrag of de emoties van je kind waarneemt, kan dit een aanwijzing zijn dat er meer aan de hand is. In zo’n geval kan een gesprek met een huisarts of kinderpsycholoog verhelderend zijn.

Ouderlijke intuïtie

Niet te vergeten, je eigen ouderlijke instinct is vaak een goede indicator. Als iets niet goed voelt, is het beter om het zekere voor het onzekere te nemen en een arts te raadplegen.

In gevallen waar schoolziek zijn lijkt voort te komen uit angst, stress of emotionele problemen, kan de huisarts je doorverwijzen naar een psycholoog of andere gespecialiseerde zorgverlener. Het is altijd beter om proactief te zijn en de onderliggende oorzaken aan te pakken, of deze nu lichamelijk of emotioneel zijn.

Meer informatie

Nagelbijten: Mijn kind bijt nagels, wat nu?
Hechtingsproblematiek, wanneer een veilige hechting niet lukt

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com