Wonen in antikraak, wat zijn de regels?

Marion Middendorp

2 jaar geleden

Wonen in antikraak, wat kun je verachten?

Er is een behoorlijk tekort aan woningen in Nederland. Starters hebben te maken met jarenlange wachtlijsten voor ze in aanmerking komen voor een (sociale) huurwoning. Soms staan ze wel tien jaar op een wachtlijst. Wil je toch graag op korte termijn woonruimte, ga dan eens op zoek naar een antikraak woning. Je hebt daarmee een tijdelijke vaste stek, voor “een prikkie”. Vaak zijn dit heel bijzondere ruimtes. Maar waar moet je rekening mee houden? Wat zijn de regels, wat komt erbij kijken en hoe kom je ervoor in aanmerking?

Wat is antikraak?

Antikraak is een vorm van gebruik van leegstaand onroerend goed, waarbij een kleine groep mensen het pand “bewaakt” om te voorkomen dat krakers het vastgoed in gebruik kunnen nemen. Het gaat dus bij antikraak om een tijdelijk legale verhuur van woonruimte. Soms wordt hiervoor gekozen als panden of woningen voor lange(re) tijd leegstaan. Om te voorkomen dat de panden door vandalisme worden opengebroken of door krakers worden bezet, worden de panden aangeboden voor antikraak. Beter kun je er geen wijzigingen in aanbrengen, want je moet het pand na afloop weer terugbrengen in de oude staat. Je hebt ook geen recht op huurbescherming en daarmee op vervangende woonruimte.

Hoelang mag je antikraak wonen?

De bruikleenovereenkomst is altijd tijdelijk en afhankelijk van de bruikleengever. Dit kan variëren van een paar weken tot een paar jaar en de bruikleenovereenkomst kan zonder opgaaf van reden (en met een korte opzegtermijn) worden opgezegd. Denk bij een korte opzegtermijn aan een periode van 2 weken tot 28 dagen.

Vergeet je BRP niet

Als je antikraak gaat wonen vergeet dan niet je adres te wijzigen bij de gemeente. De gemeente past je adres daarna aan in de Basisregistratie Personen (BRP).

Hoe kom je in aanmerking voor antikraak?

Heel simpel! Als je 18 jaar of ouder bent kun je je online aanmelden voor deze woningen en werkruimtes. Er gelden heldere huisregels, zoals bijvoorbeeld het representatief houden van het pand, het doorsturen van de post of het melden van langere afwezigheid. Je kunt jezelf online aanmelden, maar beter is om voorgedragen te worden door één van de andere antikraakbewoners (voordrachtsysteem). Is de bemiddelende instantie eenmaal met jou bekend, dan heb je vaak een streepje voor bij toekomstige bemiddelingen. Houd er rekening mee dat huisdieren vaak niet zijn toegestaan.

Antikraak is dat niet illegaal?

Nope. Juist niet. Anti-kraak zorgt er juist voor dat gebouwen niet gekraakt. Kraken daarentegen is sinds de wet “Kraken”uit 2010, wél illegaal. Kraken is het zonder toestemming van de eigenaar in gebruik nemen van een onroerende zaak in de vorm van ongebruikt terrein, gebouw of ruimte. Ook het kraken van woonboten en stacaravans is mogelijk, omdat deze op grond van jurisprudentie in dergelijke kwesties als onroerende zaken beschouwd dienen te worden.

Waarom zou je voor antikraak willen kiezen?

Dat kan om verschillende redenen zijn. Enerzijds omdat je op korte termijn woningruimte nodig hebt, of omdat je low-budget wilt wonen of omdat je (tijdelijk) voordelig in een vet pand wilt wonen. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsruimtes, oude scholen of andere leegstaande gebouwen. In verhouding krijg je veel woonruimte tegen lage lasten. Natuurlijk staat daar tegenover dat je een flexibele instelling moet hebben, want er kan ieder moment tegen je worden gezegd: “Over twee weken moet het pand leeg”. En dan heb je dat te regelen.

Hoe duur is antikraak?

Om een idee te geven, de huurpijzen liggen tussen 150 euro en 300 euro per woonruimte. Daar kan eenmalig plaatsings- of administratiekosten bijkomen. Ook moet je rekening houden met borg (meestal tweemaal de huurprijs). Houd er rekening mee dat je bij antikraak geen recht hebt op huursubsidie. Je hebt namelijk een bruikleenovereenkomst en geen huurcontract. En op basis van deze overeenkomst kun je geen huursubsidie aanvragen.

Wat is het verschil tussen antikraak en de leegstandswet?

Als je woonruimte huurt via de Leegstandwet heb je iets meer zekerheid. De minimale contractduur is bij huren via de Leegstandwet altijd 6 maanden. De prijzen liggen daarom vaak wel iets hoger. Denk aan 400 of 500 euro per maand. Het voordeel is, dat dit wel een huurovereenkomst betreft, dus je ook in aanmerking kunt komen voor huursubsidie.

Is iedereen blij met antikraak?

Volgens critici holt antikraak de huurrechten uit, omdat op elk moment het contract opgezegd kan worden, zonder dat daar vervangende woonruimte tegenover staat. Ook heeft het wonen in een antikraakpand vele restricties, zoals het niet mogen hebben van huisdieren of logés, het niet mogen geven van feestjes of ontvangen van bezoek. Vaak staat in een antikraakcontract ook dat het antikraakbureau op elk moment onaangekondigde inspecties mag houden. Dit leidt tot een gebrek aan privacy.

Ideaal is antikraak dus zeker niet, maar als je geen dak boven je hoofd hebt, kan het een fijne tijdelijke oplossing zijn.