Placenta praevia of voorliggende placenta, kan het kwaad?

Van de placenta heb je vast wel eens gehoord, zeker als je zwanger bent zal die term je bekend zijn, maar de term placenta praevia is misschien wat minder bekend. Het betekent ‘voorliggende placenta’. Dat zegt je waarschijnlijk nog steeds niet zoveel, dus dat gaan we eens nader bekijken.

Wat is placenta praevia of voorliggende placenta?

Als de placenta te laag is ingenesteld, wordt gesproken van een ‘placenta praevia of voorliggende placenta. De placenta ligt dan onderin de baarmoeder en kan over de inwendige opening (ostium internum) komen te liggen van de baarmoeder. Deze opening vormt de overgang van de baarmoederholte naar de baarmoederhals, of met andere woorden, de weg naar buiten voor je kindje.

Bij een placenta praevia wordt deze weg geheel of gedeelte blokkeert. Tijdens de zwangerschap kan dit zelfs voor een bloeding zorgen. Er zijn verschillende varianten:

Placenta praevia totalis

Met een beetje fantasie kun je vast zelf bedenken wat deze term inhoudt. Je placenta ligt geheel over de opening heen.

Placenta praevia partialis

De placente ligt gedeeltelijk over de opening heen.

Placenta praevia marginalis

Je placenta ligt minder dan 2 centimeter van de opening af, maar bedekt deze niet.

Laagliggende placenta

In deze situatie ligt de placenta meer dan 2 centimeter van de opening af.

Hoe vaak komt het voor?

Bij 5% van de vrouwen ligt de placenta, onder de 20 weken zwangerschap, dichtbij of over de opening heen. Dat hoeft nog niets te betekenen want met het groeien van je kindje kan de placenta nog omhoog worden getrokken en lost de natuur het gewoon weer vanzelf op.

In de tweede helft van de zwangerschap heeft nog maar 1% van de zwangere vrouwen een laag liggende placenta en als je nog dichter bij de bevalling komt is dit nog maar 0,3-0,9%. Dus schiet bij de eerste melding niet gelijk in de stress, de kans is erg groot dat het gewoon vanzelf weer goed komt.

Symptomen placenta praevia

In de meeste gevallen zal je er gedurende de eerste helft van de zwangerschap niet veel van merken. Het kan wat vaginaal bloedverlies geven, maar zelfs dat hoeft niet. In de meeste gevallen zal het pas bij het maken van een echo worden geconstateerd. Als de situatie tot het einde van de zwangerschap niet verandert, neemt de gynaecoloog het over van je verloskundige. Je zult dus in het ziekenhuis moeten bevallen en jezelf in acht moeten nemen.

Neem bij vaginaal bloedverlies altijd contact op met je verloskundige of gynaecoloog. Er zal worden gecontroleerd hoe je kindje het nog maakt. Dit kan eventueel aan de hand van een doptone, maar als de verloskundige het niet vertrouwd zal ze je doorsturen naar het ziekenhuis voor een CTG of echo. Soms met je bij een bloeding een paar dagen in het ziekenhuis blijven. Dit is afhankelijk van de bloeding.

Als er niets of nauwelijks iets verandert aan de ligging van de placenta, kan je kindje niet op de natuurlijke manier worden geboren en moet je bevallen met een keizersnede. Bij heftige eerdere bloedingen wordt je baby meestal een tijd voor de uitgerekende datum gehaald.

Oorzaken van een placenta praevia

De exacte oorzaak is niet goed bekend, wel kunnen er een aantal factoren een rol spelen waardoor het risico op een laag liggende placenta wordt vergroot. Je loopt bijvoorbeeld meer risico:

• als je in het verleden een keizersnede hebt gehad
• je rookt en/of cocaïne gebruikt
• wanneer je een vruchtbaarheidsbehandeling hebt ondergaan
• een litteken in de baarmoeder hebt of als je ooit geopereerd bent aan je baarmoeder
• wanneer je al meerdere kinderen hebt gekregen
• als je zwanger bent van een meerling
• last van een vleesboom hebt

en als laatste speelt ook de leeftijd een belangrijke rol. Hoe ouder, hoe groter de kans op een placenta praevia.

Omgangsregels bij laagliggende placenta

Om eventuele complicaties te voorkomen is het belangrijk dat je het wat rustiger aan gaat doen. Helaas is er geen sprake meer van een zorgeloze zwangerschap. Er wordt geadviseerd dat je:

• stopt met werken
• geen zware huishoudelijke taken uitvoert en niet tilt
• geen lange afstanden meer loopt/fietst
• liever geen seksuele gemeenschap meer hebt

Bescherm je matras en auto tegen een bloeding en zorg dat er een tas klaarstaat (met toiletspullen, nachtkleding, ondergoed, babykleding, patiëntkaartje, zwangerschapskaar) bij eventuele spoedsituaties.

Afwijkingen placenta

Naast de placente praevia zijn er meerdere afwijkingen mogelijk.

Placenta Abruptio

Bij een placenta abruptio laat de placenta los. Dit kan gedeeltelijk zijn door bloedstolsels of door een extreem hoge bloeddruk, maar het kan ook om een acute loslating gaan. Je moet dan met spoed naar het ziekenhuis omdat je kindje geen zuurstof of voedingsstoffen meer krijgt.

Symptomen: acute en heftige buikpijn, onrustige baarmoeder (veel harde buiken) en meestal bloedverlies.

Placenta insufficiëntie

Dit ontstaat wanneer de placenta niet in staat is voldoende voedingsstoffen en/of zuurstof aan de baby te geven.

Placenta accreta

Bij een placenta accreta is de placenta vergroeid met de baarmoederwand, waardoor er schade kan ontstaan aan de baarmoeder en de daaromheen liggende organen. Er zijn drie gradaties:

• accreta, de lichtste vorm, vergroeid met de baarmoeder
• increta, vast gegroeid in de baarmoeder
• percreta, door de baarmoederwand heen gegroeid (risico op vergroeiing met omliggende organen)

In sommige gevallen moet er een verwijdering van de baarmoeder plaatsvinden, direct na de keizersnede omdat het bloeden niet meer gestopt kan worden.

Meer informatie

Zwangerschapskwaaltjes, hoe houd je de ongemakken beperkt?
Voorliggende placenta of placenta previa

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com