Oud en nieuw – Hoe vieren we het?
Elk land en elke cultuur heeft zijn eigen tradities om het nieuwe jaar in te luiden. Veel rituelen omtrent de jaarwisseling zijn al eeuwenoud, andere bestaan ‘pas’ een jaar of 50. Hier vind je de belangrijkste Oer-Hollandse tradities rondom oud en nieuw op een rij!
Oliebollen
Eén van de redenen waarom oliebollen zo diep in ons oud-en-nieuw-ritueel verankerd zijn, is omdat het echt wintervoedsel is. De ingrediënten blijven allemaal goed in de winter – ook vóór de tijd van diepvries en conservatie – en oliebollen leggen een fikse bodem in de maag. Zo voel je minder honger en kou. In de tijd dat arme mensen tussen Kerst en Oud en Nieuw langs de deuren gingen om een lied te zingen, was een stevige oliebol een waardevolle gift. Nu nog eten we oliebollen en appelbeignets alsof we dagen niet gegeten hebben, maar is het slechts één van de vele verwennerijen op Oudjaarsavond.
Vuurwerk
Met vuurwerk verjagen we boze geesten, zodat we het nieuwe jaar ‘schoon’ beginnen. Althans, dat is van oudsher de gedachte. Tegenwoordig is de vuurwerktraditie er meer één van knallend het nieuwe jaar in gaan! Met elkaar kijken en genieten van de mooie vuurpijlen boven het huis… Toch stoot al dat (knal)vuurwerk steeds meer mensen tegen de borst, en lijkt aan deze (niet ongevaarlijke) traditie langzaam een einde te gaan komen.
Champagne
Als je de champagnetraditie goed wil doen, moet je de kurk flink laten knallen: zo schiet je het oude jaar weg. Feitelijk is dat ook wat er gebeurt met oud en nieuw in veel huishoudens: de champagne knalt, we proosten, drinken twee slokken en gaan naar buiten om vuurwerk af te steken. Een goede fles champagne is op deze avond aan weinig mensen besteed!
De beste wensen
We beginnen er mee om 12 uur, en gaan door tot zeker een week na Nieuwjaar: andere mensen het beste wensen. Zelf ontvangen we deze wensen ook graag, en heel wat mensen hebben diep van binnen het gevoel dat ‘de beste wensen uitspreken’ over een ander ook daadwerkelijk invloed heeft op hun welzijn… Vroeger werd er zelfs geld gegeven als je iemand het beste wenste: hier komt de traditie vandaan dat krantenbezorgers met een kaartje en de beste wensen langs de deur komen, hopend op een fooi!
Nieuwjaarsduik
Sinds de jaren ’90 is de Nieuwjaarsduik een echte traditie geworden in Nederland, die over de hele wereld gevolgd wordt. De officiële duik in Scheveningen verschijnt zelfs in Azië op televisie! Op veel plekken in Nederland dompelen mensen zich op nieuwjaarsdag onder in de koude zee of een koud meer, en beginnen zo met een frisse start aan het nieuwe jaar.
Goede voornemens
Goede voornemens zijn ook een heuse traditie in Nederland. We kunnen het gewoon niet laten! Zelfs al weten we dat de meeste goede voornemens niet lang stand houden; het nieuwe jaar voelt als een schone lei waarop we nieuwe gewoontes en gezonde gedragingen kunnen schrijven. En ach, alle beetjes helpen.
Oudejaarsconference
Een heerlijke manier om Oudjaarsavond te beginnen: de Oudejaarsconference kijken met familie. Al in de jaren ’60 was Wim Kan op de radio te horen met een oudejaarsvoorstelling, waarna deze langzaam maar zeker naar een traditionele televisie uitzending uitgroeide. Op Nieuwjaarsdag wordt bekend gemaakt welke cabaretier of cabaretiers de Oudejaarsconference zullen houden.
Carbidschieten
Deze traditie vind je vooral terug in het Noorden en Oosten van Nederland en gebeurt gewoonlijk overdag. De stof carbid wordt in een melkbus gelegd en een beetje nat gemaakt, waarna de bus wordt afgesloten met een deksel of bal. De ontploffing van het carbid heeft een oorverdovende knal als resultaat en schiet de deksel of bal tientallen meters vooruit. Carbidschieten staat inmiddels als 50ste traditie geplaatst op het Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed.
Met welke tradities luiden jullie het nieuwe jaar in?
Meer informatie
Kindervuurwerk bestaat niet. Veilig het oude jaar uitknallen
Oudejaarsavond, oud en nieuw of Silvesteravond
Ben jij al bekend met het schrijven van een nieuwjaarsbrief?
Verrassende oliebollen
Veilig vuurwerk afsteken. Hoe doe je dat?
Zo wordt oudejaarsavond onvergetelijk!
Bronvermelding
Tekst: Irene Storm
Stockfoto: 123rf.com
