Wat zijn de mogelijkheden bij onvruchtbaarheid?

Je droomt van het moederschap, maar wordt geconfronteerd met je eigen onvruchtbaarheid. Het lijkt een moeilijke reis, maar er is gelukkig hoop en een scala aan mogelijkheden! Of het nu gaat om het stimuleren van de ovulatie met fertiliteitsmedicatie, het gebruik van geavanceerde technieken zoals Intra-uteriene inseminatie (IUI) en In-vitrofertilisatie (IVF), of zelfs het overwegen van Intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) bij mannelijke vruchtbaarheidsproblemen – er zijn wegen die leiden naar jouw droom van het moederschap.

Voor sommigen is het gebruik van donoreieren of -embryo’s een waardevolle optie, terwijl anderen misschien draagmoederschap overwegen. En vergeet niet de kracht van levensstijlaanpassingen en chirurgische ingrepen die obstakels kunnen overwinnen. Elke (onvruchtbare) weg naar zwangerschap is uniek, maar met de juiste begeleiding en ondersteuning kan jouw droom van een gezin werkelijkheid worden. Durf de weg te bewandelen.

Fertiliteitsmedicatie

Fertiliteitsmedicatie helpen bij het stimuleren van de eierstokken om eieren te produceren en de vruchtbaarheid te verhogen. Een bekend voorbeeld is Clomifeen, vaak bekend als Clomid. Dit medicijn stimuleert de eierstokken om meer eitjes te rijpen en vrij te geven tijdens je cyclus. Het is vooral handig voor vrouwen die niet regelmatig ovuleren.

Een ander type zijn gonadotrofinen. Deze injecties bevatten hormonen die de eierstokken direct aansporen om eieren te ontwikkelen. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met andere vruchtbaarheidsbehandelingen, zoals IVF.

Het is wel belangrijk om te weten dat fertiliteitsmedicatie de kans op meerlingen, zoals tweelingen, kan verhogen. Ook kunnen er bijwerkingen optreden, zoals stemmingswisselingen, opgeblazen gevoel, of hoofdpijn.

Intra-uteriene inseminatie (IUI)

Intra-uteriene inseminatie (IUI) is een vrij eenvoudige procedure, waarbij sperma direct in je baarmoeder wordt geplaatst. Dit maakt de reis van het sperma naar de eicel korter en vergroot de kans op bevruchting.

Hoe gaat het in zijn werk? Nou, het begint meestal met het monitoren van je cyclus. Soms wordt dit gecombineerd met medicatie om de eisprong te stimuleren. Op het moment dat je eisprong nadert, wordt het sperma van je partner (of van een donor) voorbereid. Dit betekent dat het beste, meest beweeglijke sperma wordt geselecteerd.

Dan komt de eigenlijke IUI-procedure. Dit is meestal snel en pijnloos. Met een dunne buis wordt het sperma door je cervix (baarmoederhals) in je baarmoeder gebracht. Het voelt een beetje als een regulier gynaecologisch onderzoek en duurt maar een paar minuten.

IUI is vooral handig bij onverklaarde onvruchtbaarheid, milde problemen met het sperma, of in situaties waarbij sperma van een donor wordt gebruikt. Het is minder invasief en goedkoper dan IVF, maar de succeskans per poging is ook wat lager.

In-vitrofertilisatie (IVF)

In-vitrofertilisatie, of IVF, is een bekende vruchtbaarheidsbehandeling, vooral handig als andere methoden niet werken. Bij IVF gebeurt de bevruchting buiten het lichaam, letterlijk “in glas” (in vitro). Het proces start met het stimuleren van de eierstokken met medicatie, om meerdere eitjes te laten rijpen. Deze eitjes worden vervolgens via een kleine procedure uit de eierstokken gehaald. Tegelijkertijd levert je partner (of een spermadonor) een spermasample.

In het laboratorium komt de magie tot stand: eicel en sperma worden bij elkaar gebracht om bevruchting mogelijk te maken. Als alles goed gaat, ontwikkelen zich een of meer embryo’s. Een van deze embryo’s wordt dan in de baarmoeder geplaatst, in de hoop dat het innestelt en een zwangerschap start.

IVF kan een emotionele achtbaan zijn, met veel ups en downs. Het is ook niet altijd succesvol bij de eerste poging. Maar voor veel paren met vruchtbaarheidsproblemen biedt het een waardevolle kans op ouderschap. Bijwerkingen van de medicatie en de emotionele impact zijn zeker iets om rekening mee te houden.

Intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI)

Intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) is een speciale vorm van IVF die vooral handig is als er problemen zijn met het sperma. Bij ICSI wordt één enkele spermacel direct in een eicel geïnjecteerd. Dit verhoogt de kans op bevruchting, vooral als de kwaliteit of beweeglijkheid van het sperma niet optimaal is.

Hoe werkt het? Eerst worden je eierstokken gestimuleerd om meerdere eitjes te produceren. Deze eitjes worden dan uit je lichaam gehaald. Tegelijkertijd levert de man een spermasample. In het lab selecteert een embryoloog onder de microscoop één goede spermacel per eicel.

De gekozen spermacel wordt dan met een heel fijne naald in de eicel geïnjecteerd. Als de bevruchting slaagt, wordt het embryo een paar dagen in het lab gekweekt. Daarna wordt één of soms meerdere embryo’s in je baarmoeder geplaatst.

ICSI kan een goede optie zijn als eerdere pogingen met IVF niet succesvol waren, of bij bepaalde mannelijke vruchtbaarheidsproblemen. Het is een technisch complexe procedure, maar het kan de kansen op een succesvolle zwangerschap aanzienlijk verhogen.

Donoreieren of -embryo’s

Donoreieren of -embryo’s zijn een optie voor vrouwen die om een bepaalde reden zelf geen gezonde eieren kunnen produceren of gebruiken. Dit kan komen door leeftijd, medische aandoeningen, genetische problemen, of eerdere onvruchtbare IVF-pogingen.

Bij donoreieren worden eieren van een andere vrouw gebruikt. Deze donor ondergaat een proces vergelijkbaar met het eerste deel van IVF, waarbij haar eierstokken worden gestimuleerd en eieren worden verzameld. Deze eieren worden dan bevrucht met sperma van je partner of een spermadonor. Het ontstane embryo wordt in jouw baarmoeder geplaatst, hopend op een succesvolle zwangerschap.

Bij donorembryo’s gebruik je een embryo dat door een ander paar is gedoneerd. Dit paar heeft meestal IVF ondergaan en extra embryo’s over die zij niet zelf gebruiken. Deze embryo’s worden ingevroren bewaard tot ze nodig zijn. Als je voor deze optie kiest, wordt het donorembryo in jouw baarmoeder geplaatst.

Beide methoden vergroten de kans op een zwangerschap als je zelf geen gezonde eieren kunt produceren. Het is wel belangrijk om na te denken over de emotionele en ethische aspecten van het gebruik van een donor.

Draagmoederschap

Draagmoederschap is een optie voor stellen (of alleenstaanden) waarbij de vrouw om medische redenen geen zwangerschap kan of mag dragen. Dit kan bijvoorbeeld zijn door een afwezige of abnormale baarmoeder, of ernstige gezondheidsrisico’s bij een zwangerschap.

Er zijn twee soorten draagmoederschap: traditioneel en draagmoederschap met IVF. Bij traditioneel draagmoederschap wordt het eigen ei van de draagmoeder bevrucht, meestal via kunstmatige inseminatie, met het sperma van de vader of een spermadonor. Hierbij is de draagmoeder dus ook de biologische moeder van het kind.

Bij draagmoederschap met IVF wordt een embryo, gecreëerd met eieren van de moeder of een donorei en sperma van de vader of een spermadonor, in de baarmoeder van de draagmoeder geplaatst. In dit geval is de draagmoeder niet genetisch gerelateerd aan het kind.

Het is essentieel om goede afspraken te maken over alles, van vergoedingen tot de mate van betrokkenheid van de draagmoeder na de geboorte. Juridische overeenkomsten zijn belangrijk om de rechten en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen te beschermen.

Levensstijlaanpassingen

Levensstijlaanpassingen gaat om veranderingen in je dagelijks leven die je algemene gezondheid en daarmee je kansen om zwanger te worden kunnen verhogen.

Gezonde voeding
Eet veel groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten. Dit helpt niet alleen je algemene gezondheid, maar kan ook je hormoonbalans en vruchtbaarheid positief beïnvloeden.

Bewegen
Regelmatige lichaamsbeweging is goed, maar overdrijf niet. Te intensief sporten kan juist een negatief effect hebben op je vruchtbaarheid.

Gewichtsbeheersing
Zowel ondergewicht als overgewicht kunnen je vruchtbaarheid beïnvloeden. Een gezond gewicht behouden kan helpen.

Stoppen met roken en matigen met alcohol
Roken en overmatig alcoholgebruik kunnen de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden. Het verminderen of stoppen hiervan is vaak een goed idee.

Stressmanagement
Chronische stress kan je hormoonbalans verstoren. Technieken zoals mindfulness, yoga, of simpelweg tijd nemen voor ontspanning kunnen helpen.

Bepaalde voedingssupplementen
Praat met je arts over supplementen zoals foliumzuur, die kunnen bijdragen aan een betere vruchtbaarheid.

Chirurgische ingrepen

Chirurgische ingrepen richten zich op het verhelpen van fysieke problemen die zwanger worden in de weg staan. Een veelvoorkomende ingreep is een laparoscopie. Dit is een minimaal invasieve operatie waarbij kleine incisies in de buik worden gemaakt. De chirurg kan dan problemen zoals endometriose, verklevingen, of cysten aanpakken. Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat normaal de binnenkant van de baarmoeder bekleedt, buiten de baarmoeder groeit. Dit kan pijn en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

Een andere operatie is het verwijderen van fibromen, niet-kankerachtige groeisels in of rond de baarmoeder, die soms de vruchtbaarheid beïnvloeden. Ook kunnen operaties worden uitgevoerd om verstopte eileiders te openen. Eileiders zijn cruciaal voor de natuurlijke voortplanting; ze vervoeren de eicellen van de eierstokken naar de baarmoeder. Als ze geblokkeerd zijn, kan een eicel niet worden bevrucht of naar de baarmoeder reizen.

Meer informatie

Vruchtbaarheidsproblemen en een zwangerschapswens
Vruchtbaarheid en voeding, welke invloed heeft voeding op de vruchtbaarheid?
Onvruchtbaar, de nachtmerrie voor iedereen met een zwangerschapswens
Vruchtbaarheid en voeding. Eet je vruchtbaar!
Eiceldonatie. Wat houdt dit in?
Vruchtbaarheidsproblemen, wat zijn de mogelijkheden?

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com