Opbaren, welke mogelijkheden zijn er?

Afscheid nemen is belangrijk, ook als het gaat om een overleden pasgeboren baby’tje. De opbaarperiode geeft een aantal dagen de gelegenheid afscheid te nemen van je kindje.

Verschillende mogelijkheden

De opbaring van je engeltje kun je zo persoonlijk maken, als je zelf wilt. Gelukkig valt er tegenwoordig heel veel te kiezen. Wil je de opbaring thuis? Of wil je liever dat je kindje wordt opgebaard in een rouwcentrum?
Een overledene moet gekoeld liggen en een rouwcentrum is hier helemaal op ingericht. Maar als je je kindje thuis wilt hebben kan daar een speciale koeling voor geïnstalleerd worden. Een combinatie is ook mogelijk. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen je kindje de eerste dag(en) thuis op te baren en de laatste dagen in een rouwcentrum.

Thuisopbaring

Door je kindje thuis op te baren kun je de laatste dagen (uren) net zo vaak bij hem gaan kijken en net zoveel tegen hem praten als je wilt. Je kunt hem bij je nemen, naar hem kijken en uitgebreid fotograferen. Dit kan een belangrijke stap zijn in het rouwproces.

Voor eventuele broertjes en zusjes kan dit ook prettiger zijn. De meeste kinderen voelen zich hierbij meer op hun gemak dan in een rouwcentrum. Ook voor familie en vrienden is het op deze manier vaak makkelijker afscheid te nemen van jullie kindje.

Heel gewoon

Vroeger was thuis opbaren heel gewoon. Daarop volgde een periode waarop de overledene standaard werd overgebracht naar een uitvaartcentrum. Tegenwoordig wordt er weer veel voor thuisopbaring gekozen.
Thuisopbaring is bijna altijd mogelijk. Omdat een overleden gekoeld moet liggen wordt er gebruik gemaakt van koelapparatuur en in de zomer kan er soms een airco worden geplaatst. Houd er wel rekening mee dat deze apparatuur wat lawaai maakt.

Thanatopraxiebehandeling

Sinds de invoering van de nieuwe wet op de lijkbezorging is het in Nederland mogelijk thuis op te baren, zonder koeling van de overledene, maar door middel van een thanatopraxiebehandeling. Thanatopraxie is een lichte balseming waardoor het lichaam zonder koeling tot aan de begrafenis of crematie mooi blijft. Het is een ideale methode te gebruiken bij een thuisopbaring, omdat het de thuiskoeling vaak niet optimaal is.
Een prettige bijkomstigheid is het feit dat het lichaampje nu niet zo koud aanvoelt, wanneer je je kindje nog even bij je wilt nemen. Ook wordt het lichaampje mooier van kleur.

In Nederland is het nog vrij nieuw, maar in omringende landen als België, Duitsland, Spanje, Frankrijk wordt het al regelmatig toegepast. Er zijn nog niet veel bedrijven die zich hiermee bezig houden. Waar je in ieder geval terecht kunt is OZN (Overledenen Zorg Nederland).

Koelelementen

Kistkoeling

Dit is een koelplaat geplaatst in een wagentje waarop de kist komt te staan. De koude trekt door de kistbodem heen.

Onzichtbaar

De koelplaat en het wagentje worden aan het zicht onttrokken door het rokje wat om het wagentje gespannen is. Doordat het geheel op wieltjes staat kan heel eenvoudig de koeling naar de meest geschikte plaats in het vertrek worden gereden.

Bedkoeling

Dit is een koeling in de vorm van een halve schelp die op de matras wordt geplaatst. Daarna wordt het bed normaal opgemaakt en wordt het overleden kindje in de schelp gelegd.

Rouwcentrum

Natuurlijk kun je er ook toe besluiten je kindje op te baren in een rouwcentrum. Je kunt zelf bepalen naar welk rouwcentrum of mortuarium je kindje overgebracht moet worden. De sfeer en bezoektijden zijn niet overal hetzelfde.

Strikte bezoektijden

Sommige rouwcentra hanteren strikte bezoektijden waar niet van afgeweken wordt. Ook worden soms extra kosten berekend wanneer men vaker dan één keer op bezoek komt, of op bezoek komt buiten de officiële tijden. Het is raadzaam hier vooraf naar te informeren.
Ook in een rouwcentrum is het mogelijk de opbaring wat persoonlijker te maken. Je kunt hiervoor bloemen gebruiken, kaarsen, een eigen kleed, knuffelbeesten, speelgoed in of rondom het kistje of mandje. Meestal is het in een uitvaartcentrum ook mogelijk de opbaarruimte tijdens het bezoekuur zelf aan te kleden met bloemen, kandelaars, kaarsen en andere persoonlijke spulletjes.

Geen opbaring

Natuurlijk kun je er ook voor kiezen je kindje niet op te baren. Je kindje kan in de koeling blijven van een ziekenhuis en later vervoerd worden naar een door jou aan te wijzen rouwcentrum.
Een reden van deze keuze kan bijvoorbeeld zijn dat je kindje door veel medicijngebruik snel verkleurt of dat je kindje ‘gehavend’door de medische verzorging – je hem wilt blijven herinneren, zoals hij was. Overigens kun je in dat geval ook besluiten dat je kindje wél wordt opgebaard maar dat het kistje gesloten blijft. Kortom, jullie zijn degene die bepalen wat jullie willen.

Verzorging

Als je kindje is overleden krijgt hij nog een laatste verzorging. Vaak is dit niet meer dan een symbolische wasbeurt. Daarna krijgt je kindje schone kleertjes aan. Je kunt er voor kiezen deze laatste verzorging in de verzorgingsruimte van het rouwcentrum te laten gebeuren, maar je kunt er ook voor kiezen dit zelf te doen, thuis of in het rouwcentrum. Je kunt het ook samen met een uitvaartbegeleider doen, met of zonder andere familieleden erbij. Alle varianten zijn eigenlijk wel mogelijk.

Lievelingskleding

Jullie bepalen welke kleertjes je kindje aan krijgt. Misschien had je kindje al lievelingskleding, misschien wil je na zijn overlijden speciaal voor hem nieuw kleertjes kopen, of misschien heb je een kledingsetje waar een speciaal gevoel bij zit? Kortom, ook hier is weer alles mogelijk en jullie kunnen dit zelf beslissen.

Kleding voor prematuurtjes
Als je kindje te vroeg is geboren is hij een stukje kleiner dan een volgroeid kindje. Hierdoor zullen alle normale babykleertjes hem veel te groot zijn. Natuurlijk wil je dat je kindje mooi wordt opgebaard en in lekkere, passende kleertjes naar zijn laatste rustplaats wordt gebracht.
Een paar jaar gelden was dit nog niet mogelijk, maar gelukkig is hierin verandering gekomen. Inmiddels is er een hele collectie met hippe, mooie, vrolijke kleding in heel kleine maatjes. Het kleinste maatje is maat 38, en dit loopt door met de maten: 40, 42, 44 en 47.
Deze laatste is een tussenmaatje voor kindjes die nog net te klein zijn voor de confectiemaat 50/56. Met deze passende kleding kun je kindje in stijl naar zijn laatste rustplaats worden gebracht.

Tip voor alternatieve kleine kleding
Als je niet kunt slagen met deze speciale kleding voor prematuurtjes, dan kun je ook kijken in een speelgoedwinkel voor kleding voor de Baby Born pop of andere poppenkleertjes. Je hebt een ruimte keuze en de kans is groot dat deze kleertjes je premature baby perfect passen!

Herinneringen

Tastbare herinneringen aan je overleden kindje zijn kostbare kleinoden. Een aantal suggesties kunnen zijn:

Foto’s (alleen, in jullie armen, met het hele gezin, detailfoto’s van handjes, voetjes, gezicht, met familie, broertjes en/of zusjes, in zijn wiegje of kistje, et cetera)

Videobeelden

Voet -en handafdrukken in gips of verf

Dagboek bijhouden tijdens de dagen rondom het overlijden van je kindje (andere familieleden of bezoek kunnen er – indien gewenst – ook een stukje in schrijven)

Kleertjes, mutsjes, sokjes, et cetera die je kindje heeft gedragen

Als het overlijden van je kindje in het ziekenhuis heeft plaatsgevonden, kun je ook naamkaartjes of -bandjes en lijsten en opnames opvragen.

Tips

Om eventuele nare geurtjes te voorkomen kun je desgewenst wat wierookstokjes branden of geurkaarsjes aan steken. Gemalen koffie absorbeert ook eventuele vervelende luchtjes.

Meer informatie

Hoe gaat een begrafenis van een baby?
Hoe gaat een crematie van een baby?
Bloemen en bloemstukken voor het afscheid van je kindje
Verplichtingen bij het afscheid van je baby
Het laatste moment. Hoe beleef je deze zo intens mogelijk?
Afscheidsmuziek & Kinderuitvaart muzieklijst

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com