Omdenken, hoe doe je dat en waar is het goed voor?

Marion Middendorp

7 jaar geleden

Omdenken: ‘Je kunt wel proberen de golven tegen te houden, maar je kunt beter leren surfen.’
Omdenken. Had je er al van gehoord? Wat is ‘omdenken’ nou precies?

De definitie

De website www.omdenken.nl geeft de volgende definitie: Omdenken is een denktechniek om problemen te veranderen in mogelijkheden.

‘Omdenken’ is dus een techniek geen beren op je pad te zien, maar juist uitdagingen. Sterker nog, met omdenken bestaan er geen problemen, er valt dus ook niks op te lossen. Wat voorheen als ‘probleem’ werd gezien, wordt met omdenken een ‘mogelijkheid’. Daarin kun je jezelf trainen. Oefenen en leren dus. Een leven zonder problemen, klinkt best prettig.

Met omdenken kijk je naar de werkelijkheid zoals die is en wat je ermee zou kunnen. Je ervaart het niet als probleem maar juist als kans en gebruikt de energie van het probleem voor iets nieuws. De grondlegger is Berthold Gunster, schrijver van onder meer ‘Ja-maar wat als alles lukt’ en ‘Huh?!… de techniek van het omdenken’.

Een voorbeeld

Je zoon maakt iedereen gek met zijn tomeloze energie moppen te vertellen. Iedereen wordt er stapeldol van. Nou kun je proberen je zoon te corrigeren, in een keurslijf te drukken en te zorgen dat hij verandert maar… hoe groot is de kans dat dit écht gaat lukken? En dan ook nog eens op een manier die voor iedereen, dus inclusief zoonlief, prettig is?
Met ‘omdenken’ los je het probleem niet op maar maakt er een mogelijkheid van. Je zoon is gek op moppen tappen? Prima! Laat hem er zijn beroep van maken. Stimuleer hem, laat hem zijn talent ontwikkelen en geef hem hierin alle ruimte.

Een voorbeeld uit de praktijk

Op school was het uurschema veranderd. Het gevolg was dat de speeltijd van de kinderen korter was geworden. En zo ontstond een probleem, want voor Mark – een leerling met een meervoudige handicap – was altijd veel tijd nodig hem voor het speelkwartier uit zijn rolstoel te halen, aan te kleden en weer terug in zijn rolstoel te zetten. De hulpleerkracht stelde dan ook voor, dat Mark voor deze korte periode in de klas zou blijven.

In eerste instantie leek dit de enige mogelijkheid tot één van de klasgenootjes, Elke, suggereerde Marks jas achterstevoren aan te trekken, zodat al het technische werk met de rolstoel overbodig werd. ‘Wat zullen de andere kinderen dan wel niet zeggen?’, repliceerde een klasgenoot, ‘zal hij er niet gek uitzien met die jas achterstevoren?’ Deze vraag bracht Elke tot het voorstel dat niet alleen Mark, maar ook alle andere kinderen uit de klas hun jas achterstevoren aan zouden doen.
Zo gezegd, zo gedaan. Die dag gingen niet alleen Mark en alle kinderen van zijn klas, maar ook de juf en de hulpleerkracht naar buiten met de jas achterstevoren aan. Het leverde een bizar, humoristisch en ontroerend beeld op. En Mark? Hij straalde. Uiteraard.

Anouk Liebrand Koru Konsult
(bron: www.omdenken.nl)

Hoe werkt het?

Je maakt als eerste van het probleem een feit. De stap van ‘ja maar’ (het is niet wat het zou moeten zijn) naar ‘ja en’ (het is, wat het is). Vervolgens kijk je welke nieuwe mogelijkheden er zijn ontstaan, wanneer je de feiten accepteert en volledig ‘ja’ kunt zeggen tegen de realiteit.

Omdenken is een techniek die bestaat uit twee stappen.

Deconstrueren

Maak van het probleem een feit. Dit doe je door de ‘wat-er-zou-moeten-zijn’ van het probleem af te halen en dan houd je automatisch een ‘het-is-wat-het-is’ over.

Construeren

Het transformeren van bestaande feiten tot een nieuwe mogelijkheid.

In ons voorbeeld van de moppentappende jongen:
Feit = Hij kan goed moppen vertellen.
Mogelijkheid = Laat hem cabaretier worden.

Berthold Gunster

Theatermaker en regisseur Berthold Gunster startte in 1996 met Ja-maar. Zijn idee was om onder deze titel een interactief theater- annex trainingsprogramma te ontwikkelen. Het moest een mengeling worden van cabaret, theater, lezing en interactie met het publiek. Anno 2012 is Ja-maar uitgegroeid tot een organisatie met zo’n 20 medewerkers onder wie een flink aantal trainers en acteurs. Kern van de filosofie van Berthold Gunster is mensen te leren ‘omdenken’.

Bron: www.bertholdgunster.nl

En nu?

Verwacht niet van de één op de andere dag resultaat. Wanneer je je hele leven anders denkt, is dat niet ineens veranderd. Verwacht geen wonderen. Het is vaak een kwestie van doorzetten voordat een doel is bereikt. Het gaat met vallen en opstaan. Niets gaat vanzelf, niets zal in je schoot worden geworpen. Je kunt je leven een positieve wending geven, maar ‘omdenken’ geeft je geen nieuw leven.
Kernbegrippen: volharding, doorzettingsvermogen, vastberadenheid en oefening.

Accepteer de werkelijkheid, versterk deze en respecteer deze. Zet er vervolgens je tanden in want alleen met doorzetting creëer je nieuwe mogelijkheden, focus je op de dingen die je wél wilt en neem de mogelijkheid als startpunt van alle beslissingen.