Heb je ooit die frustrerende momenten meegemaakt waarop je kind gewoon niet wil luisteren? Of misschien heb je te maken met meer ernstige vormen van negatief gedrag, zoals liegen, stelen of agressie. Hoe ga je om met negatief gedrag zonder je eigen geduld te verliezen of de situatie te laten escaleren? Er is één schrale troost, je bent niet de enige.
Waar komt het negatieve gedrag vandaan?
Voor we diep in de oplossingen duiken, is het belangrijk om eerst te begrijpen waar het negatieve gedrag vandaan komt. Verschillende factoren kunnen een rol spelen:
Leeftijd
De “terrible twos” zijn niet voor niets berucht. Kinderen zijn nog steeds aan het leren hoe ze hun emoties moeten beheersen.
Omgeving
Soms pikken kinderen negatief gedrag op van vrienden, familie of zelfs televisie.
Stress of verandering
Verhuizing, scheiding, of de komst van een nieuwe broer of zus kunnen invloed hebben.
Blijf in contact
Als er één ding is dat ik je kan aanraden, dan is het wel communiceren. Kinderen zijn geen gedachtenlezers. Als je niet met ze praat, hoe kunnen ze dan weten wat ze verkeerd doen?
Wees specifiek
Zeg niet gewoon “gedraag je”, maar leg uit wat je precies bedoelt.
Gebruik ik-boodschappen
“Ik voel me verdrietig als je liegt” komt minder beschuldigend over dan “jij bent een leugenaar”.
Time-Outs en consequenties
Een time-out kan een effectieve manier zijn om een kind te laten nadenken over zijn of haar gedrag. Maar let op, dit is geen ‘strafkamp’. De bedoeling is dat ze de tijd gebruiken om te reflecteren.
Kies een geschikte plek
Dit moet een saaie, veilige ruimte zijn zonder afleidingen.
Bepaal de duur
De algemene regel is één minuut per levensjaar van het kind.
Positieve versterking
Wie houdt er niet van positieve aandacht? In plaats van altijd de focus te leggen op het negatieve gedrag, waarom niet de goede dingen belonen?
Geef complimenten
Een simpel “goed gedaan” kan wonderen doen.
Gebruik een beloningssysteem
Bijvoorbeeld stickers voor goed gedrag die kunnen worden ingewisseld voor een klein cadeautje.
Negatief gedrag bij pubers
Allereerst, wat bedoelen we met negatief gedrag? Dit kan variëren van kleine overtredingen zoals een brutale mond of slechte schoolprestaties, tot ernstigere zaken zoals druggebruik of agressie. Maar onthoud, elke tiener is uniek. Wat voor de ene een fase is, kan voor de ander een ernstiger probleem zijn.
Om het gedrag van je tiener te begrijpen, moet je eerst de onderliggende oorzaken kennen. Dit kunnen zijn:
Verlangen naar onafhankelijkheid
Tieners zijn op een punt in hun leven waar ze hun eigen identiteit willen ontdekken.
Hormonale veranderingen
Ja, deze spelen een enorme rol in het gedrag van je tiener.
Sociale invloeden
Denk aan vrienden, social media en zelfs de culturele normen die heersen op school.
Ga in gesprek
Je tiener zal waarschijnlijk niet uit zichzelf naar je toe komen om zijn of haar gevoelens te delen. Dus hoe begin je een dialoog? De timing is belangrijk. Probeer belangrijke gesprekken te voeren als iedereen kalm is. Wees niet te snel met oordelen of adviezen. Soms willen ze gewoon dat iemand luistert.
Regels en grenzen
De kunst is om regels en grenzen te stellen zonder dictatoriaal te zijn. Als er een regel is, zorg dan dat deze altijd geldt. Wees bereid om compromissen te sluiten. Te strenge regels kunnen averechts werken. Als je tiener iets goeds doet, laat het hem of haar dan weten. En als er regels worden overtreden, zorg dan voor consequenties die zinvol zijn.
Wanneer professionele hulp inschakelen?
Soms kan het negatieve gedrag zo ernstig zijn dat professionele hulp nodig is. Dit is helemaal oké. Psychologen, counselors of kindercoaches kunnen je voorzien van de tools om het gedrag te verbeteren.
Meer informatie
Geweldloos verzet en verbindend gezag
Positieve discipline klinkt leuk, maar hoe dan?
De 8 principes van Attachment Parenting
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com
