Muggen en muggenbulten: De beste tips & tricks

Muggen zijn irritant! Wie heeft er nou geen hekel aan deze kleine, prikkende, brutale pestkop? Bij iedere jeukende bult vraag ik mij weer af waar deze hinderlijke treiterkoppen in hemelsnaam goed voor zijn. Maar ook een mug heeft een belangrijke functie in de natuur. Muggenlarven houden bijvoorbeeld het water schoon. Zij eten kleine organismen en voorkomen hiermee dat er een overschot ontstaat. Volwassen muggen voeden zich met nectar, stuifmeel en bloed, en vervolgens dienen ze zelf als voedsel voor vogels, vissen en spinnen.

Niet alle muggen prikken

Een mug, hoe irritant hij ook is, heeft zijn functie en niet iedere mug is een zoemend, prikkend monstertje. De meeste muggen prikken zelfs helemaal niet.

Verspreid over alle delen van de aarde komen er circa 3.000 verschillende muggensoorten voor. In Nederland leven ruim 20 verschillende muggenfamilies. De bekendste families zijn de langpootmuggen (Tipulidae), de steekmuggen (Culicidae) en de niet stekende dansmuggen.
Muggen behoren tot de tweevleugeligen (Diptera).
Niet alle soorten muggen zuigen bloed op en mannetjes kunnen dit al sowieso niet. Veel muggen leven van nectar en stuifmeel. Sommige vrouwtjesmuggen steken wel. Zij gebruiken de eiwitten die in bloed zitten voor de ontwikkeling van hun eitjes.

Niet altijd onschuldig

Een muggenbult is niet altijd onschuldig! In tropische landen kunnen muggen zelfs gevaarlijke ziektes overbrengen. Een van de bekendste ziekte die een mug kan overbrengen is Malaria. Ongeveer 1200 soorten, hoofdzakelijk aanwezig in de tropen en subtropen, kunnen (bijvoorbeeld) Malaria overbrengen.
Als een mug iemand die besmet is met Malaria prikt, dan zuigt de mug malariaparasieten op. Prikt de mug vervolgens weer een ander persoon, dan brengt hij de parasieten over en raakt deze persoon eveneens besmet.

In Nederland komt Malaria niet voor.
De muggenbult ontstaat nadat een mug een beetje bloed uit je lichaam heeft gezogen. Hierbij wordt speeksel uitgescheiden, dat een antistollingsfactor bevat. Dit is een eiwit, dat bij mensen leidt tot een afweerreactie in de vorm van een muggenbult.
Niet iedereen wordt gestoken. Dit hangt onder andere af van het feit of de mug je lekker vindt ruiken of niet. Muggen komen namelijk op verschillende dingen af, waaronder lichaamsgeur. Ook worden ze aangetrokken door warmte, licht, zweet, melkzuur en koolstofdioxide (CO2).

Voorkoming en bestrijding van de mug

Natuurlijke middelen

Een hor voor het raam zorgt er in ieder geval voor dat een heleboel muggen buiten blijven!
Geen hor mogelijk en toch veel last van muggen? Hang dan een klamboe (muskietennet) boven je bed.
Steekmuggen hebben een zeer goede reuk en hebben een hekel aan citroengeur. Steek daarom eens een citronella geurkaarsje aan of zet een citroenplant (citroenmelisse) in het raamkozijn. Helaas werkt de geurbarrière maar voor enkele uren.

Muggen hebben een enorme hekel aan wind! Tocht of een ventilator kan daarom uitkomst bieden. Muggen zijn namelijk heel licht waardoor ze hinder ondervinden van luchtstromen; ze kunnen dan niet goed vliegen.
Sla de mug dood, maar dit is een lastig klusje. De lichte mug waait namelijk steeds weg door de beweging van het meppen. Een elektronische vliegenmepper kan uitkomst bieden. Door het contact met de mepper en de mug, zal de mug elektrocuteren.
Er schijnt een muggenzuiger te bestaan die de mug vanaf iedere plek opzuigt. (Voordeel: geen vieze bloedvlekken op de muur of plafond)<

Chemische middelen

Muggen hebben een hekel aan alles waar DEET (diethyltoluamide) in zit; deze producten zijn te koop bij drogist en apotheek. DEET werkt op het zenuwstelsel van de mug. Na het smeren van DEET ontstaat er een geurmantel op je huid. Als muggen hierbij in de buurt komen, raken ze hun oriëntatievermogen kwijt en blijven ze vervolgens uit de buurt.

Wat te doen tegen de jeuk

Aan een muggenbult kun je beter niet krabbelen. Als je krabbelt, stroomt er namelijk meer bloed naar de bult en gaat de bult nog erger jeuken! Als je veel last hebt van de jeuk kun je de muggenbult insmeren met corticosteroïd zalf. Corticosteroïdzalf is vaak erg effectief in het bestrijden van de jeuk en hoeft niet langer dan enkele dagen gebruikt te worden. Ook lokale antihistaminica kunnen effectief zijn in het bestrijden van de jeuk en de zwelling. Wanneer er sprake is van een bacteriële infectie die de beet compliceert is behandeling met antibiotica zalf (bv. fusidinezuur) aan te bevelen.
Bij een meer uitgebreide bacteriële infectie is het raadzaam om de arts te raadplegen omdat dan wellicht ook een systemisch antibioticum nodig is.

(Bron: huidinfo.nl/muggenbeet)

Interessante weetjes

Zweetlucht vinden ze heel lekker! En weet je waar ze ook van houden? De lucht van Limburgse kaas (althans, volgens de Universiteit in Wageningen).
HIV kan niet worden overgebracht door muggen. Onderzoekers weten nog niet hoe dit komt.
Als je CARA hebt (dat is een ziekte waarbij je ademhalingsproblemen hebt) mag je geen muggenstekkers op je kamer, ze kunnen je slijmvliezen irriteren.
Muggen komen niet op licht af, maar op warmte en geur. Bedenk echter wel dat een lamp warm wordt als hij brandt en die warmte trekt muggen wel aan.
Muggen zijn na een paar uur gewend aan de citroenlucht en raken zij hiervan niet meer in de war. Vanaf dat moment kunnen ze je weer prikken.

Azijn is goed tegen zwelling, maar laat de jeuk en de bult niet verdwijnen. Zwangere vrouwen, kinderen tot 6 jaar en mensen die allergisch zijn voor DEET kunnen producten met DEET beter vermijden.
Gebruik vitamine B1, deze stof zou een afstotende werking hebben op muggen.
Water is een ideale broedplaats voor muggen. Zorg er daarom voor dat er geen water in de buurt is, waarin muggen eitjes kunnen leggen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan regenwater dat achterblijft in dakgoten.
In het noorden van Nederland worden muggen neven genoemd, waarschijnlijk omdat neef van oorsprong bloedverwant betekent.

De vrouwtjesmug leeft gemiddeld twee tot drie weken. Om de drie dagen legt ze eitjes. Daarvoor moet ze een keer haar maag volzuigen met bloed.

Meer informatie

Bijen en bijensteken
Allergische reactie van de eikenprocessierups
Ontmoeting met een wolf, wat moet je doen?
Dazen en dazenbeten
Teken en tekenbeten

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com