Kraamtradities in binnen- en buitenland

Marion Middendorp

3 jaar geleden

De meeste kraamtradities in Nederland rondom een bevalling of geboorte, zijn ons wel bekend. Het rondsturen van geboortekaartjes, het eten van beschuit met muisjes (blauw/wit en roze/wit), de ooievaar prominent in de tuin (of op balkon) vergezeld door ballonnen en slingers die het huis verder opsieren.

Kandeel en een kandeelstok

Vroeger werd het kraambezoek volgens de kraamtradities getrakteerd op kandeel, een speciale drank welke bestond uit een mengsel van witte wijn, kruiden, suiker en eidooiers. De jonge vader roerde de kandeel met een kandeelstok en deelde de drank rond in speciale kandeelkommetjes. Tijdens dit ritueel droeg hij ook nog eens een satijnen muts met een pluim: de kraamherenmuts.

Het trakteren van beschuit met muisjes stamt al uit de negentiende eeuw en was oorspronkelijk alleen weggelegd voor de rijke(re) bevolking. De muisjes staan symbool voor de vruchtbaarheid. De rest van de bevolking at wit brood met suiker om een geboorte te vieren.

De krentewegge

Een Twentewegge, krentenwegge, krentewegge of krentenbrood van flinke proporties stond centraal in de tradities die we kennen als ‘kraamschudden’ of ‘met de kromme arm gaan’. Hoe oud dit gebruik is, is niet met zekerheid meer te achterhalen. Duidelijk is wel, dat de wegge in elk geval in 1845 een vaste plaats in het geboorteritueel van Markelo (Overijssel) en van het Drentse gehucht Ees innam.es: Een krentenwegge voor een geboorte was een melkbrood dat ook boter bevatte en rijkelijk was voorzien van krenten, rozijnen en soms ook sukade.

Werd er een kind geboren, dan waren het niet de ouders die een krentenwegge bij de bakker gingen halen: zij kregen dit brood als geschenk van hun buren, collega’s of familieleden. (Met dank aan A.Hemmelder).

Kraamtradities in het buitenland

Hindoes

Bij de Hindoes wordt het hoofdhaar van de baby afgeknipt en in stromend water gegooid. Zij geloven dat het haar van een pasgeboren baby onrein is.

Joden

Bij de Joden worden de jongens besneden op de 8e dag na hun geboorte. Hierbij wordt een zegenspreuk uitgesproken en krijgt hij zijn joodse naam. Meisjes krijgen een zegening in de synagoge.

Islam

In de Islam worden jongens ook besneden. Hier is geen vaste leeftijd voor en de rituelen verschillen per land.

Amerika

Ook Amerika kent diverse kraamtradities. De meeste Amerikaanse vaders krijgen geen vrij als het kind geboren is. Manlief neemt vaak een pot blauwe of roze pepermuntjes mee naar het werk om toch een beetje feest te vieren.

Bij de oorspronkelijke inwoners, de Indianen, moeten bij de Cherokee, zowel vader als moeder nauwe plaatsen gedurende de zwangerschap mijden.
Tijdens de bevalling roepen de vader en de medicijnman of vroedvrouw, afwisselend jongens- en meisjesnamen naar de baby. Als het kindje dan nog niet komt, wordt hij met speelgoed gelokt. Bij de Hopi-Indianen denken ze dat een bevalling beter verloopt als de hoogzwangere vrouw een wezel eet. Deze diertjes kunnen snel door kleine gaatjes glippen.

Bali

Op Bali moeten de baby’s het eerste half jaar van de grond gehouden worden. Zij mogen deze niet raken. Na een half jaar gaat dit moment gepaard met een grote ceremonie.
Een zwangere vrouw mag niet in de tempels komen, zij wordt als onrein gezien.

Nieuw-Guinea

Bij de Papoea’s op Nieuw-Guinea blijft de vrouw, in een aantal gemeenschappen, zo lang mogelijk doorwerken op het land. De Papoea-vrouwen uit de centrale berglanden bevallen in gemeenschappelijke vrouwenhuizen.
De vrouwen op de Trobiandeilanden blijven drie maanden voor de geboorte thuis. Hun huid wordt met kokosbast en water ingesmeerd om blanker te worden. Zij bevallen thuis.

Gambia

Ook in Gambia werken de vrouwen zo lang mogelijk door. Naast de vroedvrouw, zijn er ook andere ervaren vrouwen bij de bevalling aanwezig. Bij het persen duwen de helpende vrouwen op de buik om extra kracht te zetten. Als de baby er is smeert men wat bloed uit de navelstreng om de mond. Dit zou geluk moeten brengen.
De vroedvrouw zal de baby als eerste aan de borst nemen. De vrouw mag tijdens de bevalling geen kik geven.

Swahili-kust

De schoonmoeder maakt tijdens de bevalling eten en aalmoezen gereed. De zwangere vrouw moet de aalmoezen aanraken en deze worden vervolgens aan bedelaars gegeven. De bedelaars mogen niet weten dat ze zijn aangeraakt door een vrouw die op het punt staat te bevallen. Hun dankbaarheid moet de bevalling makkelijker maken.

Na de geboorte wordt de navelstreng afgesneden en het restant wordt gedurende tien dagen als een halsketting om de nek van de baby bevestigd. De eerste veertig dagen mag niemand het kind zien. Hij zou door het boze oog ziek kunnen worden. Op de veertigste dag neemt de moeder een bad en verlaat ze voor het eerst het huis. Op dat moment mag de baby pas door anderen worden gezien.

Zoeloe-vrouwen

Bij de Zoeloe-vrouwen draagt de moeder tijdens de hele bevalling een gordel om haar lichaam om te voorkomen dat de baby de verkeerde kant opgaat. De vroedvrouw danst na de geboorte met de baby rond en zal hem vervolgens inwikkelen. Daarna mag de moeder hem pas bekijken.

Filippijnen

Bij de Magyans, gaat de vrouw, als de bevalling begint, alleen het bos in. Zij mag niet worden geholpen. Iedereen die haar helpt, zal worden gestraft. Na de bevalling wast ze haar kind in een koude beek en biedt ze hem aan haar partner aan.
Op sommige plekken in de Filippijnen gebruikt men oude overhemden van de vader als luiers. Hierdoor zal het kindje meer van zijn vader houden dan van iemand anders.

Hottentotten-vrouwen

Bij een moeilijke bevalling worden de vrouwen door buurmannen en buurvrouwen bevochtigd met speeksel. Zij willen hiermee laten zien dat de zware bevalling niet door afgunst wordt veroorzaakt.

Siërra Leone

Bij de Mende mag een zwangere vrouw nooit in de deuropening blijven staan, omdat ze op deze manier voor haar baby de weg naar buiten zou blokkeren. Hierdoor zou ze een moeilijke bevalling krijgen.

Indonesië

In Indonesië worden de deuren en kasten open gezet om de weg vrij te maken. Zelfs de deksel van de latrine wordt open gelegd.

Japan

De vrouw bevalt in het ziekenhuis in de woonplaats van haar ouders. Haar partner mag niet bij de bevalling aanwezig zijn. De eerste zeven dagen blijft de baby in een warmtekamer. Alleen de moeder wordt toegelaten om haar kindje te voeden. Daarna gaat moeder en kind naar huis en zal ze een maand in bed bljiven. Honderd dagen na de geboorte krijgt de baby voor het eerst iets anders dan moedermelk. Dit wordt gevierd met een groot feest waar de hele familie bij elkaar komt om rode vis te eten.

China

In China is het gebruik van luiers geen gewoonte. Men knipt een gat in de broek zodat er makkelijk geplast en gepoept kan worden. Pas als het kindje zindelijk is, krijgt hij een hele broek.

Griekenland

In Griekenland krijgen baby’s pas na het doopfeest een naam.

Masai (Kenia)

Bij de Masai in Kenia krijgt het kind pas na 1 jaar een naam. Men gelooft dat het kind pas een naam verdient als het karakter zich heeft gevormd, rond de eerste verjaardag.

Ghana

Kinderen krijgen de naam van de dag waarop ze zijn geboren. Veel kinderen krijgen na zeven dagen een tweede naam.

Dag	Jongen	Meisje
Maandag	Kojo	Adjoa
Dinsdag	Kwabena	Abena
Woensdag	Kwaku	Akua
Donderdag	Yaw	Yaa
Vrijdag	Kofi	Afua
Zaterdag	Kwame	Ama
Zondag	Kwesi	Esi

Bijzondere kraamtradities

Weet jij nog bijzondere kraamtradities die hier nog niet zijn genoemd? Dan horen we die graag. Je kunt deze kraamtradities naar ons mailen, maar je kunt ze natuurlijk ook hieronder in het reactieveld achterlaten.