Kinderen en de dood. Het is geen logische combinatie. Toch komen veel kinderen in aanraking met de dood als bijvoorbeeld een van de grootouders overlijdt. Kinderen betrekken bij een begrafenis, hoe doe je dat zo zorgvuldig mogelijk? En welke bijdrage levert het in het rouwproces?
Vaker aanwezig
Werden kinderen om bovenstaande reden vroeger nogal eens ver weg van een begrafenis of crematie weggehouden, tegenwoordig zijn ze er vaker wel bij aanwezig. Het kind heeft immers recht op een eerlijk afscheid.
Het is belangrijk om de keuze er wel of niet bij aanwezig te zijn in ieder geval aan het kind zelf over te laten. Vaak voelt een kind goed aan of het dit aandurft. Zelf die keuze maken betekent betrokken zijn en ook dat maakt deel uit van het verwerkingsproces.
Bij voorbaat uitsluiten kan schadelijk zijn
Volgens deskundigen kan het schadelijk zijn om een kind bij voorbaat al uit te sluiten door het onder te brengen bij anderen totdat een begrafenis voorbij is. Veel mensen die dat op jonge leeftijd hebben meegemaakt, hebben daar op latere leeftijd (nog) last van.
Het is juist belangrijk dat het kind de kans krijgt zijn of haar verdriet op een eigen manier te uiten. Mee gaan naar een begrafenis kan een manier zijn. Als het kind dat niet durft kan het ook op andere manieren. Hier een aantal mogelijkheden:
Een boekje maken
Er zijn kant en klare boekjes over afscheid te koop waar kinderen in kunnen schrijven, tekenen, plakken en knippen. Je kunt natuurlijk ook zelf een schriftje aanleggen. Het kan helpen om afscheid te nemen van en herinneringen te bewaren over de overledene.
Een gedicht of verhaal schrijven
Kinderen zijn er vaak goed in: recht uit het hart iets opschrijven als herinnering aan de overledene. Dat kunnen ze bijvoorbeeld ophangen op het prikbord thuis, mee naar school nemen in hun kinderrugzak en daar erover vertellen of voorlezen. Of oplezen tijdens het afscheid.
Tekenen
Kinderen denken vaak heel beeldend en kunnen zich op die manier ook uiten. Door een tekening te maken, uiten ze hun verdriet en maken ze een blijvende herinnering. Dat kan gewoon thuis, maar ook bij bijvoorbeeld via een tekentherapeut. Er zijn speciale therapeuten die rouw- en verlies als specialiteit hebben, ook voor kinderen. Vaak wordt er aan de hand van zo’n tekening verder gepraat.
Vrolijk naar school en ineens zijn ze uit hun doen
Het zijn verschillende manieren om het afscheid en het rouwproces door te werken. Dat kan kort en soms lang duren. Bij een kind is dat best moeilijk in te schatten. Ze kunnen maanden geen last hebben, vrolijk met hun Kipling tas naar de sportclub of Rains rugzak naar school gaan, en dan ineens krijgen ze verdrietige buien of zijn juist snel boos of gewoon ‘uit hun doen’. Dat kan allemaal met het rouwen en het verdriet te maken hebben. Het is belangrijk dat te herkennen, ook al valt dat niet altijd mee. Het is belangrijk dat het kind zich begrepen voelt, dat het gehoord wordt in zijn of haar verdriet. Ook al kan het kind dat niet altijd direct onder woorden brengen.
Jonge kinderen beseffen vaak nauwelijks wat de dood is. Pas op de leeftijd vanaf zes jaar gaat het beseffen dat de dood iets definitiefs is. Als het kind ouder dan negen jaar is, is het zich dat nog meer bewust. Het is belangrijk daar met het kind op zijn of haar niveau over te praten. Wees eerlijk en benoem de dingen helder. Wees concreet. Daar heeft een kind meer aan dan er omheen draaien
Meer informatie
Wanneer je een klasgenootje of vriendje verliest
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com
#spon: Deze blog wordt je aangeboden door Thebagstore.nl.
