Zo serieus moet je jaloezie in het gezin nemen!

Jaloezie in het gezin. Kun je het voorkomen? Hoe ga je hiermee om? Stel je voor:

Je bent net bevallen en de kleine baby ligt heerlijk in zijn wiegje te slapen. Terwijl je naar hem kijkt lijkt het alsof je zachtjes zweeft op een wolk van geluk. Maar daar word je ineens hardhandig vanaf geduwd wanneer je peuter stampvoetend de kamer binnenkomt. De baby schrikt wakker en zet het op een huilen. Je spreekt je peuter vermanend toe terwijl je de baby bij je neemt om te troosten. Maar je peuter wil ook jouw aandacht en wil bij je op schoot kruipen.
Dat gaat natuurlijk niet want de baby ligt daar al. Jij zegt hem dat hij naast je moet zitten en dan gaat hij hard gillen.
Zijn plekje op jouw schoot is ineens bezet door een ander kindje. Kortom hij is verdrietig, voelt zich onbegrepen en vindt zijn nieuwe broertje helemaal niet leuk. De baby mag immers wél op jouw schoot liggen.

Neem jaloezie serieus

Hoe jij op zo’n moment reageert is van groot belang voor de ontwikkeling van zijn jaloerse gevoel. Volgens een aantal psychologen liggen de wortels van jaloezie in de vroegste jeugd. Hoe sterker iemand in die tijd het gevoel had dat er van hem gehouden werd, dat hij veilig was en serieus genomen werd, des te minder reden tot jaloezie in het latere leven. En precies in deze periode komt er een broertje of zusje de wereld van je peuter op zijn kop zetten!

Middelpunt van de wereld

Eén van de grootste behoeftes van kinderen is liefde en aandacht. Het verschaft hen zekerheid en een gevoel van eigenwaarde. Deze eigenwaarde moet nog opgebouwd worden en wordt gevoed door de ouders. Door zijn beperkte kijk op de wereld is een peuter heel egocentrisch ingesteld. Hij ziet zichzelf als het middelpunt van de wereld. Eigenlijk logisch dat hij op zijn minst van slag is door je zwangerschap en de komst van een baby. Er verandert zoveel. Zijn moeder krijgt een dikke buik en is misschien sneller moe. Lekker stoeien is er ook niet meer bij de laatste maanden en opgetild worden gaat ook wat moeizaam.

Nooit meer hetzelfde

En dan is er plots een klein wezentje in huis dat met veel lawaai aangeeft dat hij honger heeft en continu aandacht vraagt én krijgt. Ermee spelen kan nog niet en het vervelendste is, die baby gaat niet meer weg. Nooit meer wordt het leventje van je peuter zoals het was. Hij heeft de tijd nodig om dat te accepteren en om te ondervinden dat zijn ouders genoeg liefde hebben voor twee (of zelfs meer). Na verloop van tijd zal hij ontdekken dat er ook voordelen zitten aan het hebben van een broertje of zusje. Je peuter ontvangt mogelijk ook cadeautjes van het kraambezoek en mag en kan andere dingen dan de baby. Ook zal hij merken dat een baby van een paar maanden oud om hem kan lachen en hem aandacht geeft.

Signalen

Een jaloerse peuter kan terugvallen in een vroeger ontwikkelingsstadium. Hij kan weer onzindelijk worden, gaan duimzuigen of stoppen met praten. Of hij wil ook als een baby’tje behandeld worden, uit een fles drinken of op een andere manier het gedrag van de baby imiteren. Maar hij kan ook driftbuien krijgen of juist meer in zichzelf gekeerd raken. Praten met je peuter lijkt de beste remedie. Je kunt proberen zijn gevoelens onder woorden te brengen en duidelijk maken dat je begrip hebt voor zijn situatie.

Een nieuwe vrouw

Om je een voorstelling te maken hoe je peuter zich kan voelen kun je de volgende ‘vergelijking’ eens in gedachten nemen. Je man zegt op een dag: “Lieverd, we krijgen een nieuwe vrouw. Dan heb je gezelschap als ik er niet ben en kunnen jullie het werk in huis verdelen. Jullie kunnen lekker samen kletsen en ik ben er zeker van dat je van haar zult gaan houden.”

Enkele tips om het je peuter makkelijker te maken

Negen maanden wachten is erg lang als je peuter bent. Als je buik al zichtbaar groeit is het nieuws voor hem beter te begrijpen.
Als je peuter een nieuwe kamer krijgt, kun je dit het best in het begin van je zwangerschap regelen.
Benadruk de voordelen van de oudste zijn zoals langer opblijven, lekker alles mogen eten, speciale televisieprogramma’s kijken.

Ook een cadeautje voor hem

Boeken in de taal van je peuter leggen uit wat er allemaal staat te gebeuren en zijn leuk om samen te lezen.
Je kunt kraambezoek niet vragen om ook een cadeautje voor je oudste mee te brengen, maar misschien kun je zelf wat aardigheidjes achter de hand houden om dan te geven.
Je peuter voelt zich een hele vent als je hem zo nu en dan om hulp vraagt bij de verzorging van de baby.
Vertel liever niet hoe leuk hij straks met zijn broertje of zusje kan spelen. Het kan een teleurstelling zijn als het nieuwe speelkameraadje de eerste maanden alleen maar eet en slaapt.

Jaloerse partner

Ook voor je partner breekt er een spannende en soms verwarrende tijd aan als jij zwanger bent. Niet alleen je lichaam verandert, maar hormonen spelen ook een spelletje met je gevoelens, humeur en emoties. Tijdens je zwangerschap en na de geboorte van de baby gaat bijna alle aandacht naar jou en de kleine. Iedereen wil weten hoe jij je voelt, geeft je complimenten over je buik, vraagt aan jou hoe het met de baby gaat. Je partner lijkt even op een zijspoor gezet, vooral door de mensen om jullie heen.

Buitengesloten

Ook de intieme band die je als moeder met je pasgeboren baby hebt kan voor je partner een aparte ervaring zijn. Misschien voelt hij zich erdoor buitengesloten. Vooral in de eerste maanden is je baby heel erg afhankelijk van jou, helemaal als je borstvoeding geeft. En je partner moet veelal na de kraamweek weer naar zijn werk en belandt daarmee voor zo’n 40 uur per week in een hele andere wereld dan die van jou op dat moment. Welke signalen je partner afgeeft als hij jaloers is, kunnen per persoon zeer verschillend zijn en jij kent hem het beste.

Tips voor blije (aanstaande) vaders

Veel verloskundigenpraktijken houden spreekuur buiten kantoortijden zodat je samen kunt gaan.
Ook vaders vinden het leuk om kraamcadeaus uit te pakken.
Probeer, ondanks alle drukte en hectiek rondom de baby, ook tijd voor elkaar vrij te blijven maken.
Jij leest je helemaal suf in de zwangerschapsboeken? Er zijn ook heel leuke boeken speciaal voor de aanstaande papa te koop.
Wanneer je borstvoeding geeft, kun je ook een keertje afkolven zodat je partner zijn kindje ook eens kan voeden.

Hechting vader en kind

Ook op internet is er heel veel informatie voor en over de (aanstaande) vader te vinden. Het is altijd leuk een stukje herkenbaarheid te vinden.
Vaders kunnen geen borstvoeding geven, maar er blijven tal van dingen die ze wél samen met hun kindje kunnen doen. Denk bijvoorbeeld aan het geven van een babymassage. Het levert een intiem moment op tussen vader en kind, het is goed voor de hechting tussen hen beiden én het werkt ontspannend voor je kindje!
Probeer elkaar te blijven verrassen. Regel spontaan eens een oppas om er samen op uit te trekken. Je kindje is immers het meest gebaat bij een vrolijke papa en mama.
Blijf praten met elkaar, zeg eerlijk tegen elkaar wat je dwars zit. De andere partij kan immers alleen iets veranderen als hij weet wat er aan de hand is.

Meer informatie

Concurrentiestrijd tussen kinderen
Zwanger van een tweede, wat is er anders?
Een tweede kind
Concurrentiestrijd tussen kinderen, wat doe je eraan?
Je kind voorbereiden op de komst van een baby: hoe verdeel je de aandacht?

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com