In het verkeer – Hoe leer je je kind zich veilig te bewegen in het verkeer?

Vorige week fietste ik vanuit mijn werk richting huis. Onderdeel van de route is een bloedlinke oversteekplaats, waar je als fietser je door 3 banen verkeer moet worstelen. Regelmatig komt het helaas voor dat een fietser wordt aangereden. Zo ook die avond. Gelukkig voor de fietser kwam ze er met een paar flinke blauwe plekken en de schrik vanaf. Zelfs vanochtend nog, ging het bijna weer mis.

Verkeersdeelnemer

Ik moet er echt niet aan denken dat daar ooit een kind wordt aangereden. Als verkeersdeelnemer ben je toch onderdeel van een massa’s auto’s, vrachtwagens, scooters, e-bikes en fietsers. Maar er komt een dag dat je je kind moet loslaten in het verkeer. Dan kan hij maar beter goed voorbereid zijn. Maar hoe kan je je kind eigenlijk voorbereiden op deelname aan dit (drukke) verkeer?

Racekikker

Volgens mij begint het al wanneer ze stevig ingesnoerd achterop je fiets zitten. “Niet wiebelen, armen binnenboord houden, nee geen speeltjes mee op de fiets”. Totdat ze oud genoeg zijn voor het eerste fietsje. Misschien heeft je kind al een tijdje op een loopfiets ‘gefietst’, waardoor de zijwieltjes niet meer nodig zijn. Misschien is je kind een natuurtalent en is het een echte racekikker.

Na natuurlijk op een ‘veilig’ pleintje rondjes te hebben gereden is het dan toch tijd om de GROTE WEG op te gaan.

Goed uitkijken

Tijdenlang heb je je kind ingeprent dat ze moeten ‘uitkijken’, ‘niet achter de auto’s moeten gaan staan’, ‘remmen als je de bocht omgaat’ ‘voor je uit kijken, niet achterom” en ‘beide handen aan het stuur houden’. Maar dan toch is het zover, helm op het hoofd (die van mij wel in ieder geval) en daar gingen we, hopende dat ze alle instructies onthouden heeft.

Veilig oversteken

Tot de leeftijd van vier jaar kun je nog niet verwachten dat ze verkeerssituaties goed inschatten. Kinderen kunnen zomaar ineens oversteken. Belangrijk dus om goed te benoemen wat je doet en waar ze op moeten letten.
Benoem wat je ziet: “Het verkeerslicht staat nu op rood, we moeten stoppen.” “Kijk nu staat het verkeerslicht op groen! Nu mogen we gaan lopen.”
Geef het goede voorbeeld, kinderen kopiëren graag, dus als jij netjes voor het rode licht wacht, zal je kind dit ook eerder doen.

Wat kan een kind in het verkeer?

3 jaar	lopen en hun aandacht op andere dingen richten
tot 4 jaar	rennen, maar kunnen moeilijk ineens stoppen of uitwijken
rond 4 jaar	fietsen, maar slingeren bij het omkijken en balans is nog lastig
rond 5 jaar	kan een fiets zonder nadenken besturen (kan nu voorzichtig gaan deelnemen aan het verkeer)
6 jaar	Tot 6 jaar is verkeer nog spel en kennen het begrip gevaar nog niet
7 – 8 jaar	Kinderen krijgen gevoel voor goed en fout, ze kunnen nu wat regels geleerd worden
8 – 9 jaar	regels blijven belangrijk omdat kinderen tot deze leeftijd gevaar nog niet zien aankomen
9 jaar	Kinderen kunnen zonder begeleiding over straat als het een veilige omgeving is en de route met het kind goed is geoefend
9 – 10 jaar	Kinderen schatten gevaarlijke situaties beter in. Ze hebben nog wel moeite met complexe situaties en met combineren van meerdere regels.
10 jaar	Op deze leeftijd overschatten kinderen nog de snelheid van voertuigen.
11 jaar	Kinderen kunnen hun aandacht gericht focussen op het verkeer
tot 16 jaar	Tot deze leeftijd gaat de informatieverwerking steeds sneller

Bron: VVN

Oppassen

Helaas kwamen we er al snel achter dat de elektrische fietsers toch over het algemeen wat minder geduld hebben, laat staan de mountainbikers en racefietsers. Dus het was wel even oppassen en in een rijtje reden we achter elkaar. Papa voorop, kind in het midden en ik achteraan. Bij elke wiebel, voorbijgaande auto, fietsbel-bellende-Snelle-Jelles en stoplichten brak het zweet me uit. Het was net alsof je zelf voor het eerst achter het stuur zat, tijdens je eerste rijles.

Want hoe goed je je zelf ook voorbereid, het is en blijft spannend, maar hier toch een paar hopelijk nuttige tips om je kind veiligheid in het verkeer bij te brengen:

Geef het goede voorbeeld

Is het mannetje/licht rood? Dan stop je.
Als het oranje is en het is erg druk? Dan stop je
Is het groen? Dan kijk je eerst nog eens goed voordat je oversteekt.
Steek (op tijd) je hand uit wanneer je afslaat
Doe je fietslampen aan wanneer het begint te schemeren – hoe zichtbaarder, hoe beter
Werken de remmen goed?
Ga ervan uit dat niemand je ziet – helemaal als je op een fietsje van 20 inch aan het verkeer deelneemt
Laat je kind een helm opzetten
Steek over op het zebrapad – kijk links, rechts en nog eens links
Loop op de stoep, niet op de stoeprand
Fiets achter elkaar
Trek je kind goede schoenen aan (vooral die zomersandaaltjes zijn spekglad, daar glijden ze zo de pedalen mee af). Desnoods ook een lichtgevend hesje.
Leg de verkeersregels uit
Pas op voor geparkeerde auto’s – soms wordt er onverwachts een deur opengegooid
Raak niet in paniek – als je zelf rustig probeert te blijven wanneer het even spannend is, dan zal je kind ook rustig(er) blijven
Je kind hoort waarschijnlijk niet wanneer je iets zegt wanneer zij of hij voor je rijdt – beter om naast je kind te gaan rijden als je iets wilt zeggen of uitleggen

Maak kids goed zichtbaar!

Zien en gezien worden! Daar draait het om in het verkeer. Die fietsvlag is daarom niet alleen leuk, maar ook nog eens heel nuttig! Net als dat reflectievest en dat setje reflecterende armbanden. Laat die fiets er maar uitknallen! Hoe beter hij opvalt, hoe veiliger je kindje is!

Veel tips

Er zijn een vrij veel tips te vinden op het internet om thuis met behulp van kleurplaten, spelletjes en boeken e.d. je kind voor te bereiden op deelname aan het verkeer.

Misschien begint ook de beste voorbereiding wel een beetje bij jezelf. Bedenk de route die je gaat nemen van te voren, en dan misschien ook niet direct tijdens het spitsuur (of het weekend wanneer de meeste stoplichten, althans bij ons in de buurt, de hele dag oranje knipperen). En wees je ervan bewust dat dit toch weer een nieuwe fase in het leven van je kind is. Je kind zal zich vast heel ‘groot’ en trots voelen, zeker als ze onderweg klasgenootjes of speelkameraadjes tegenkomen.

Die zijwieltjes zijn dan al een tijdje van het fietsje afgehaald, maar in gedachten blijven ze altijd aan het fietsje van je kind zitten. Eigenlijk net als de eerste keer zwemmen zonder zwembandjes. De zwembandjes zijn wel weg, maar toch… toch kan je nooit je kind uit het oog verliezen. Zeker niet in het verkeer.

Extra informatie

Met de fiets naar school, wat is ervoor nodig?
Appen op de fiets. Een dure grap!
Je kind loslaten in het verkeer. Hoe pak je dat aan?
Je kind gaat leren fietsen!
De kinderfiets, niet alleen voor kleine kinderen
Op de fiets naar school. Hier let je op!
Zo leren kinderen goed fietsen
Leren fietsen begint met een geschikte fiets!

Bronvermelding

Tekst: Sylvia Bosma
© afbeelding: 123rf.com