We horen het steeds vaker de term hoog sensitief. Het lijkt wel alsof we allemaal steeds gevoeliger worden voor innerlijke prikkels en prikkels van buitenaf.
Hoe we met deze prikkels omgaan hangt ervan af of we behoren tot het introverte type of extraverte type (Carl Jung).
Introvert & extravert
Introversie is gericht op de innerlijke wereld, extraversie is gericht op de buitenwereld. Natuurlijk is in ieder mens beiden aanwezig doch 1 van beiden is sterker aanwezig. In aanleg zijn we dus meer introvert of extravert en beide typen gaan heel verschillend om met prikkels. Dit is “de aard van het beestje” en als we daar meer inzicht in hebben zal het gemakkelijker worden om de verschillen te overbruggen. Dit leidt naar meer begrip voor elkaar en lost veel verschillen en strijdpunten op.
Prikkelbaar en rusteloos
Een introvert type kan niet altijd goed omgaan met drukte en veel prikkels om zich heen en vertoont dan prikkelbaarheid, concentratieproblemen en voelt zich rusteloos. Dit type mens heeft rust nodig, gedempt licht, zachte muziek, regelmaat etc om zich lekker te voelen.
Het extraverte type heeft juist veel prikkels van buitenaf nodig om zich goed te voelen. Lawaai, drukte, fel licht, harde muziek, geschreeuw en bewegingen geven dit type mens juist rust. Zij zullen in stilte rusteloos worden, prikkelbaar en zich niet kunnen concentreren.
Tegenovergestelde reactie
Dit wetende kunnen we ons natuurlijk voorstellen dat beide type mensen tegenovergesteld reageren op situaties. Het is een wereld van verschil en van een introverte persoon, extravert gedrag te verwachten evenals andersom, is bijna niet mogelijk. Het is onnatuurlijk om te verwachten dat dit wel kan en levert problemen op die er niet hoeven te zijn. Als we kunnen accepteren dat introverte personen rust nodig hebben en extraverte personen drukte, zijn er altijd oplossingen voor handen.
Verschillende types
Als we kijken naar scholen, clubjes, binnen gezinnen, op het werk… overal zijn deze verschillende type mensen. Het enige wat werkt en rust brengt is toch zich aanpassen aan elkaar door de verschillen onder ogen te zien. Dan kunnen oplossing worden gezocht die voor beide partijen rust en vrede geven.
Introvert versus extravert
Een introverte persoon reageert op prikkels van buitenaf en wordt onrustig en zal zich vaker terugtrekken op zijn eigen plekje of zich afzonderen van de buitenwereld. Oplossingen, gevoelens, antwoorden, vreugde en plezier komen vaak vanuit het innerlijk en deze personen zijn vaak graag alleen. Vooral kinderen van dit type leven in een innerlijke droomwereld vol fantasie en denkbeeldige vriendjes. Introverte personen zijn vaak stille personen, van weinig woorden maar veel daden. Als we dit als ouders/opvoeders kunnen accepteren maakt het het leven van beide partijen vele malen gemakkelijker. Doch alert blijven is altijd belangrijk want er is nog een leven buiten dat veilige plekje want daar moet een introvert zich toch kunnen handhaven.
Vrolijk op prikkels
Een extraverte persoon reageert juist vrolijk op veel prikkels en wordt gek van stilte en rust. Bij veel innerlijke prikkels, zoals angst, onzekerheid, verdriet zal een extravert juist de tv aanzetten, muziek luisteren op een hoger volume om de stilte te doorbreken. Ook het opzoeken van de buitenwereld in dergelijke situaties is heel normaal omdat extraverte personen niet goed met stilte kunnen omgaan. Ze worden onrustig van stilte en leven op bij veel prikkels van buitenaf. Extraverte personen zijn vaak druk in gezelschap en hebben het hoogste woord, vaak met een luide stem.
Waarom ik dit schrijf!
Vaak krijg ik de vraag gesteld “waarom trekt mijn kind zich terug van de buitenwereld” of juist waarom reageert mijn kind zo boos en agressief?”
Heel vaak ligt de oorsprong in bovenstaande nl hoe gaat een kind/persoon om met prikkels vanuit het innerlijk en van de buitenwereld.
Stel je voor, je hebt een introvert kind wat zich staande moet houden in een wereld wat bedreigend voelt omdat het er druk en lawaaierig is. Dit kind voelt zich innerlijk heel onrustig en angstig omdat het niet met zoveel prikkels kan omgaan.
Afsluiten
Dit kind sluit zich af voor de buitenwereld en stapt in de innerlijke belevingswereld waar rust en vrede is. Een wereld waar niemand tegen hem schreeuwt en er geen drukte is. Vaak hoor ik dat het kind niet bereikbaar is, een dagdromer.
Een extravert kind reageert heel anders want een rustige omgeving zal dit kind onrustig en opstandig maken. Dit kind verkiest lawaai, tv, muziek en laat zijn aanwezigheid duidelijk merken. ADHD is hier een voorbeeld van. Deze kinderen hebben moeite om dergelijke gevoelens te begrijpen en geven de voorkeur aan de buitenwereld boven de innerlijke wereld. Ook zij zullen bij momenten angstig of verdrietig zijn doch op een heel andere wijze dan een introvert kind.
Ieder mens is anders doch er zijn ook overeenkomsten in gedrag en hoe we met dingen omgaan. Introvert of extravert gedrag herkennen maakt het mogelijk samen oplossingen te vinden.
Meer informatie
Hoogbegaafd, wat betekent dit voor je kind?
Bronvermelding
Tekst: Marjo van Weenen
mens-en-samenleving.infonu.nl
Stockfoto: 123rf.com
