Exclusief: Ware woorden uit de hongerwinter, Amsterdam (1944-1945) – Deel 18

Marion Middendorp

3 jaar geleden

In 2021 kwam een dierbaar familielid te overlijden. Tijdens het op- en ontruimen van zijn woning, vond ik een soort van dagboek van zijn vader. De overledene was in 1944 zelf nog maar een dreumes. Zijn vader woonde destijds in Amsterdam en beschreef (in briefvorm) zijn leven, gedurende de laatste maanden van de oorlog (hongerwinter 1944/1945).

Hongerwinter

Het dagboek geeft een eerlijke kijk in het leven van een jong gezin tijdens de hongerwinter, de laatste maanden van de oorlog. Zijn woorden schetsen een historisch beeld, juist omdat het geen bedachte woorden zijn uit een geschiedenisboek, maar ware momenten beschrijven uit een doorsnee jong gezinsleven. Het lezen over het leven van dit gezin tijdens de hongerwinter, maakte op mij diepe indruk en daarom wil ik het graag met jullie delen. Het is te groot om in één geheel te plaatsen, dus de komende tijd zal ik nieuwe pagina’s toevoegen. Om de authenticiteit zoveel mogelijk te behouden, heb ik de tekst volledig overgenomen, dus inclusief de gebruikte spelling in die tijd.

Om de privacy te waarborgen heb ik de namen gewijzigd.

Dinsdag 17 April 1945

Heden van het Roode Kruis ontvangen: 2 broden, 7 ons rijst, 7 ons havermout. Engelschen bij de Afsluitdijk. Zouden ze nog deze week hier zijn? Thans zijn we het Duitsche eten uit de garage kwijt. Het wordt nu weer, daar het broodrantsoen verminderd is, hongeren. Doch…het zal nu niet meer lang zijn.

Donderdag 19 April 1945

Broodrantsoen verminderd tot 400 gram per week. Voor Geertje en Hansje 800 gram per week. Verder 1 kg aardappels, de groente is vrij, de prijzen ook. fl 8,00 voor een bloemkool, fl. 3,50 voor 1 kg spinazie, fl. 4,50 voor een kg lof, enz. De geallieerden zijn thans 35 km van Amsterdam.

Vrijdag 20 April 1945

Onze laatste tarwe opgebruikt. Ook gelukkig weer uitkomst, heden van kantoor gekregen: 2,5 kg rogge. Laten hiervan ongetwijfeld roggebrood bakken om met de a.s. belegering wat in huis te hebben.

Zaterdag 21 April 1945

Heden van de diaconie ontvangen 3 kg aardappelen en 1 pond rogge. De geallieerden laten weer niets meer van zich horen en er is nog voor 14 dagen voedsel in de stad. Vanmiddag een kleine brief uit Ooster-Blokken ontvangen. Truusje maakt het uitstekend.

Woensdag 25 April 1945

Gode zij dank, heden weer wat van het Zweedse Roode Kruis ontvangen. Een pond smeerkaas, 2 witte broden, 1½ pond boter, 1 kg linzen, 1 kg havermout. Op 1 mei houdt de distributie op. Het hongerspook staat weer, doch thans zeer dreigend , voor de deur. En de geallieerden komen ons niet bevrijden. Dit blijkt hieruit dat ze heden hebben medegedeeld ons vanuit de lucht te gaan voeden. Met zeer sombere gevoelens gaan we de toekomst tegemoet. Toch blijven we ondanks alles rotsvast vertrouwen, ook door deze tijd te komen.

Zondag 29 april 1945

Visite gehad van de Fam. Dekker.

Dinsdag 1 mei 1945

Wij zijn door alles heen en wederom uitkomst, wij krijgen van Mw. Dekker een zak zout, een zakje tarwe, een zakje rogge en twee kg aardappelen.

Woensdag 2 mei 1945

Pakje en brief uit Ooster-Blokken ontvangen. Werd ons door vriendelijke tussenkomst bezorgd. Truusje maakt het zeer goed. Pakje hield in: circa 1 kg erwten en circa 3 kg witte bonen. Van het Roode Kruis twee witte broden en 1 pond havermout. Vandaag dus weer alle reden tot dankbaarheid. Duizend bommenwerpers wierpen heden voedselpakketten uit. Bevolking ontroerd. Duitschers stil. Hitler dood! Capitulatie op komst en NSB ontbonden.

Vrijdag 4 mei 1945

Heden zijn wij 9 jaar getrouwd en wij vierden deze dag onder gepaste optimisme in hevige koude. Het is zo koud, dat we maar met een boekje in de ochtend weer naar bed zijn gegaan. Om negen uur hoorden we op straat een luid gejuich en gejubel. Wij ons bed uit, snel aangekleed – inmiddels belt onze buurman om ons het groote nieuws medetedeelen. “Vrede”! Wij de straat op. Vlaggen worden uit gestoken. Dank…! Het is nog steeds om 7 uur herrie en dan klinken er schoten door de straat en worden we naar binnen gejaagd tot morgenochtend 6 uur.

Zaterdag 5 mei 1945

Gedurende de dag zijn we in afwachting gebleven doch geen capitulatie te zien. Heb Duitschers zelfs nog in overvalwagens door de straten zien rijden, waardoor een eengezins eigenaardige situatie is ontstaan. Alles in feeststemming.

Zondag 6 mei 1945

Vanmorgen om 8 uur volop klokgelui. Wij dachten dat nu de bevrijders er aangekomen. waren. Noch ook thans nog niet het geval. Er staat nu echter aangeplakt “Morgen komen ze”. De capitulatie is nu ook door de bevelhebber in Nederland erkend en wordt hedenmiddag getekend. Om 10 uur ter kerke geweest bij Ds. Dekker die heden het groote voorrecht genoot, dienst te hebben.

Woensdag 9 mei 1945

Heden de glorieuze intocht der Canadezen. Een enorm enthousiasme. Was vandaag in de gelegenheid een met een te Eindhoven wonende Candadesch deze brief mede te geven. Dus stop ik schrijven. Velen hartelijke groeten voor allen ons liefhebt, Gerard en Toos.

“Ware woorden uit de hongerwinter, Amsterdam 1944-1945” wordt vervolgd
<< vorig deel | >> volgend deel