Gratis schoollunch verdient zich 4 keer terug

De overheid investeert 100 miljoen in lunches op scholen in kansarme wijken om honger te bestrijden. Er worden echter geen voorwaarden gesteld aan de voedingswaarde van de schoollunch en niet alle kinderen komen ervoor in aanmerking. Grootschalig Zweeds onderzoek wijst uit dat de investering in gezonde schoollunches voor alle kinderen zich 4 keer terugverdient op de lange termijn. Ook Finland heeft het aantal kinderen met overgewicht in 6 jaar tijd weten te halveren door een integrale aanpak. In Nederland is steeds meer aandacht voor gezonde schoollunches. De uitdaging hier is de praktische organisatie en de werkdruk van leerkrachten.

Witte boterham met chocopasta

Uit het programma Pointer blijkt dat veel kinderen in Nederland nog steeds een witte boterham met chocopasta en een pakje sap mee naar school krijgen. De voedingswaarde daarvan is zeer laag: geen vezels, geen vitamines, veel suiker. Kinderen worden na zo’n lunch druk van een suikerpiek en daarna moe en hongerig. Een lunch met groenten zit vol vezels en vitamines en geeft geleidelijk energie af. Dat komt niet alleen de gezondheid, maar ook de concentratie en leerprestaties van kinderen ten goede. Het verband tussen gezonde voeding en leerprestaties werd eveneens aangetoond in onderzoek van de World Health Organization (WHO).

Gratis lunch betaalt zichzelf terug

Uit grootschalig Zweeds onderzoek blijkt dat een gezonde schoollunch een investering is die zichzelf in viervoud terugbetaalt. In 1945 ontdekten de Zweden hun schoollunches niet voedzaam genoeg waren. De overheid stelde subsidies beschikbaar voor basisschoollunches die aan strikte voedzaamheidseisen voldeden. Onderzoekers volgden de kinderen die tussen 1959 en 1969 deze voedzame schoollunch kregen en bestudeerden het langetermijneffect ervan. 

De kinderen van toen zijn nu met pensioen. Wat blijkt?

Voor elk jaar dat een kind de gezonde schoollunch kreeg, steeg het inkomen op volwassen leeftijd met 0,35%.

Leerlingen die hun hele basisschoolperiode lang de gezonde lunch kregen, hadden later gemiddeld een 3% hoger inkomen, deels door betere schoolprestaties.

Via de inkomstenbelasting betaalde elke geïnvesteerde kroon zichzelf in viervoud terug. 

Het positieve effect op het inkomen was groter voor de kinderen uit armere gezinnen, wat laat zien dat gezonde lunch bijdraagt aan kansengelijkheid. Het feit dat ook kinderen uit rijkere gezinnen erop vooruit gingen, suggereert dat de lunch ook in welgestelde kringen onvoldoende voedzaam was. 

Integrale aanpak Finland leidt tot halvering kinderen met overgewicht

Ook in Finland wordt een integrale aanpak, Health in all Policies approach (HiaP), gehanteerd om de gezondheid van kinderen te bevorderen. Onderdeel van dit beleid is dat alle leerlingen gratis gezonde lunches aangeboden krijgen door scholen. De afgelopen 6 jaar heeft deze aanpak geleid tot een halvering van 5-jarige kinderen met (extreem) overgewicht. Het pilot project kwam tot stand zonder overheidssubsidies. De basis voor de aanpak was een gezamenlijk streven om de Finse jeugd tot gezonde volwassenen op te voeden en een goede samenwerking tussen de bestaande instanties.

Kansen en uitdagingen voor Nederland

In Nederland wordt er in toenemende mate gepubliceerd over de positieve gevolgen van gezonde schoolmaaltijden en ontstaan er steeds meer initiatieven om basisscholen te ondersteunen in het faciliteren hiervan. Zowel uit het onderzoek van Pointer als dat van het Jeugdeducatiefonds blijkt dat gratis maaltijden voor kinderen op korte termijn bijdragen aan betere prestaties op school. Langetermijn onderzoek uit Zweden toont aan dat de investering zich 4 keer terugverdient en de integrale Finse aanpak leidt tot een afname van 50% van overgewicht bij kinderen. Op dit moment is de praktische organisatie voor veel Nederlandse scholen nog een uitdaging: wie regelt wat. Leerkrachten ervaren reeds een zeer hoge werkdruk en zien graag een oplossing die hen ontlast.

Meer informatie

10x Gezonde lunchbox ideeën voor de kids
Tips voor een smakelijke lunch op school
Creatieve tips voor een gezonde lunchbox!
Gezonde tussendoortjes, wat kun je geven?
Laat je kinderen meer groenten eten met groene smoothies

Bronvermelding

Stockfoto: 123rf.com