Geweldloos verzet en verbindend gezag

Marion Middendorp

1 jaar geleden

Opvoeden kan soms voelen als het navigeren door een doolhof vol keuzes, zonder dat er een duidelijke plattegrond beschikbaar is. Van generatie op generatie zijn er verschillende opvoedingsstijlen doorgegeven, elk met zijn eigen principes, regels en waarden. Als ouder sta je voor de uitdaging om in deze moderne, veranderende wereld de stijl te vinden die resoneert met jouw overtuigingen en die past bij de unieke persoonlijkheid van je kind.

Maar heb je wel eens stilgestaan bij het feit dat opvoeding niet per se gaat over het volgen van tradities of het kiezen van een “one-size-fits-all” benadering? Sterker nog, er zijn methodes die je misschien nog niet hebt overwogen, die juist de kracht hebben om de relatie met je kind te versterken en tegelijkertijd respect en discipline te bevorderen. Heb je bijvoorbeeld wel eens gehoord van ‘geweldloos verzet‘ en ‘verbindend gezag’? Als dat niet zo is, lees dan verder. Dit kan weleens de benadering zijn waar je naar op zoek bent!

Wat is geweldloos verzet en verbindend gezag?

Geweldloos verzet en verbindend gezag is een opvoedingsfilosofie die de nadruk legt op de balans tussen respect voor de autonomie van het kind en het behoud van het ouderlijk gezag. In plaats van het gebruiken van traditionele straffen of dwang, focust deze methode op het opbouwen van verbinding en het aangaan van dialoog.

Geweldloos verzet

Geweldloos verzet is geïnspireerd op de vreedzame protestmethoden van figuren zoals Mahatma Gandhi. Het houdt in dat ouders actief standpunten innemen tegen ongewenst gedrag zonder gebruik te maken van agressie, schreeuwen of fysiek geweld. In plaats daarvan gebruiken ze geweldloze acties zoals het aangeven van grenzen, het uiten van hun eigen zorgen en het mobiliseren van een ondersteunend netwerk.

Verbindend gezag

Verbindend gezag, aan de andere kant, legt de nadruk op het opbouwen en behouden van een sterke ouder-kindrelatie. Dit houdt in dat ouders werken aan een veilige hechting, het begrijpen van de behoeften van hun kind, en het gezamenlijk oplossen van problemen. Het gaat erom de strijd te verminderen en in plaats daarvan te kiezen voor samenwerking en begrip.

Kenmerken:

Respect voor zowel jezelf als voor het kind.
Actief weerstand bieden zonder gebruik van macht of geweld.
Focus op verbinding en communicatie.

2. Hoe pas je het toe in de praktijk?

Voorbeeld 1: Te laat thuis

Laten we een situatie nemen waarin je kind om 11 uur thuis moet zijn, maar zonder iets te zeggen om half 4 ’s nachts thuiskomt.

Traditionele aanpak

Je wordt boos, straft je kind door bijvoorbeeld zijn of haar telefoon af te pakken, en zegt dat dit niet nog eens mag gebeuren.

Geweldloos verzet en verbindend gezag

Blijf rustig
Het is begrijpelijk dat je je zorgen maakt of boos bent, maar probeer rustig te blijven.

Uit je zorgen
Zeg bijvoorbeeld: “Ik was echt bezorgd om je. Ik wist niet waar je was en wat er was gebeurd.”

Stel open vragen
“Kun je me vertellen waarom je zo laat thuis bent?” In plaats van beschuldigende vragen als: “Waarom luister je nooit?”

Zoek samen naar een oplossing
Misschien kan er een tussenoplossing bedacht worden. Bijvoorbeeld: “Als je weet dat je later thuiskomt, zou je me dan even kunnen appen?”

Voorbeeld 2: Huiswerk weigering

Situatie: Je kind weigert consequent huiswerk te maken en zegt dat het ’toch geen zin heeft’.

Traditionele aanpak

Je wordt boos en zegt dat hij/zij het huiswerk nu meteen moet maken. Misschien dreig je met het afpakken van zijn/haar telefoon of spelcomputer.

Geweldloos verzet en verbindend gezag

Toon begrip
“Ik snap dat je soms het gevoel hebt dat het geen zin heeft. Vertel me meer daarover.”

Uit je zorgen
“Ik maak me zorgen omdat ik weet dat school belangrijk is voor je toekomst.”

Stel open vragen
“Wat maakt dat je het gevoel hebt dat huiswerk geen zin heeft? Hoe kunnen we samen een manier vinden zodat je je huiswerk maakt?”

Samenwerken
“Laten we samen kijken hoe we het huiswerk leuker of zinvoller kunnen maken. Misschien kunnen we een schema opstellen?”

Voorbeeld 3: Constant op de telefoon

Situatie: Je tiener is constant op zijn/haar telefoon tijdens het avondeten en besteedt geen aandacht aan het gezin.

Traditionele aanpak

Je wordt gefrustreerd en zegt dat de telefoon meteen weg moet. Je dreigt misschien met het instellen van schermtijd of het helemaal wegnemen van de telefoon.

Geweldloos verzet en verbindend gezag

Toon begrip
“Ik snap dat je telefoon belangrijk voor je is en dat je contact wilt houden met je vrienden.”

Uit je gevoelens
“Ik voel me buitengesloten als je tijdens het avondeten constant op je telefoon zit. Dit is onze tijd samen als gezin.”

Stel open vragen
“Kunnen we samen een oplossing bedenken zodat we allemaal blij zijn tijdens het avondeten?”

Samenwerken
“Misschien kunnen we afspreken dat telefoons tijdens het avondeten in een mandje gaan? En daarna krijg je alle tijd om je berichtjes te checken.”

In deze voorbeelden is het belangrijk om te beseffen dat geweldloos verzet en verbindend gezag niet gaan over het vermijden van het probleem, maar over het benaderen van het probleem op een respectvolle en samenwerkende manier. Het doel is niet om ’te winnen’ van je kind, maar om samen een oplossing te vinden die voor iedereen werkt.

Voordelen van deze methode

Vermindert machtsstrijd
Door niet in een dominante rol te schieten, voorkom je dat je kind zich defensief opstelt.

Versterkt de relatie
Open communicatie en wederzijds respect zorgen voor een sterkere band tussen jou en je kind.

Leert kinderen zelfreflectie
In plaats van simpelweg te straffen, leren kinderen nadenken over hun gedrag en de gevolgen daarvan.

Is het wat voor jou?

Het is begrijpelijk dat je je afvraagt of deze methode past bij jouw opvoedingsstijl. Een paar dingen om in overweging te nemen:

Ben je bereid om tijd te investeren? Het vergt namelijk wat oefening en geduld.
Geloof je in wederzijds respect? Dit is de kern van geweldloos verzet en verbindend gezag.
Ben je op zoek naar een duurzame opvoedingsstijl? In plaats van korte-termijnstraffen biedt deze methode een langdurige verbetering van de relatie en het gedrag van je kind.