Genderneutraal opvoeden – hoe doe je dat eigenlijk?

Gender neutrale toiletten, kleding in de winkel waaraan het label ‘voor jongens’ of ‘voor meisjes’ tegenwoordig ontbreekt, je kunt de radio niet meer aanzetten zonder over een nieuwe ontwikkeling te horen op het gebied van gender neutraliteit. Maar wat houdt dat precies in? En hoe ga je als ouder om met je kinderen, als je de behoefte hebt om zelf ook genderneutraal op te voeden?

Meisjes spelen met poppen

Om dieper in te gaan op genderneutraal opvoeden is het belangrijk om eerst een beeld te krijgen van de term ‘gender’. Met gender worden de gedrags- en identiteitsaspecten van sekse bedoeld, en deze verschillen per cultuur. Zo zijn we in Nederland lang gewend geweest dat vrouwen de zorg voor kinderen op zich nemen en mannen het geld verdienen. Maar er zijn veel meer aannames of sociaal-culturele afspraken over de rol en capaciteit van mannen en vrouwen. Meisjes spelen met poppen, jongens met auto’s. Vrouwen zijn empathisch en mannen hebben een sterk ruimtelijk inzicht.

Dit soort aannames komen niet uit de lucht vallen: het brein en lichaam van mannen en vrouwen zijn inderdaad verschillend, en daardoor zijn vrouwen gemiddeld beter in het één en mannen in het ander. Maar dat is wel een grove generalisatie, want elk individu is anders met andere kwaliteiten en behoeftes!

Je krijgt wat je verwacht…

Binnen onze cultuur hebben we nogal de neiging mannen en vrouwen in een hokje te stoppen met een lijst van zaken waar ze goed of slecht in zijn, en een lijst van rollen en verplichtingen. Maar daardoor is er vaak sprake van een self fullfilling prophecy: je krijgt wat je denkt en verwacht. Met soms grote gevolgen: mannen krijgen nog steeds meer betaald dan vrouwen in dezelfde functies omdat men (onbewust?) denkt dat mannen beter zijn. Jongens krijgen zelfs gemiddeld meer zakgeld dan meisjes. Eén op de 5 mannen is bovendien hoog sensitief en hartstikke empathisch, maar hoe kun je als man én gevoelig én “een echte man” zijn?

Genderneutraliteit, wat is dat eigenlijk?

We worden ons steeds meer bewust van deze culturele ontwikkelingen en daarom ontstaat de behoefte tot meer genderneutraliteit. Dat houdt in dat mannen en vrouwen echt als gelijk worden gezien, en dat er geen gedrags- en identiteitsaspecten worden geassocieerd met het man of vrouw zijn. Althans, dat is de wens: in de praktijk is het ongelofelijk moeilijk om sociale en culturele overtuigingen zomaar opzij te schuiven. Maar het begin is er. Met als doel dat er meer gelijkwaardigheid tussen seksen ontstaat, en dat elk kind kan opgroeien tot de persoon die het wil zijn.

Genderneutraal opvoeden

Maar hoe zorg je ervoor dat je kind groot groeit in een omgeving waarin het zich vrij kan ontwikkelen tot een individu met eigen voorkeuren en capaciteiten? Belangrijk is om je te realiseren dat de samenleving misschien niet zo snel met jouw ideeën meegroeit als je zou willen, maar dat het al veel helpt als jij je als ouder bewust bent van de beïnvloeding van je kind. In Scandinavië is sekseneutraal opvoeden al veel langer aan de orde en vind je in speelgoedfolders net zoveel jongens als meisjes tussen de huishoudspulletjes. In Nederland ontwikkelen ook steeds meer bedrijven en merken zich op dit gebied, maar ondertussen kun je als ouder heel wat doen:

Geef het juiste voorbeeld

Geef het juiste voorbeeld, door je bewust te zijn of ‘papa en mama’ zelf stiekem heel erg aan de genderspecifieke rollen hangen. Kookt papa wel eens, gaat mama soms naar de bouwmarkt?

Biedt bewust verschillend speelgoed aan

Je hoeft de rollen niet om te draaien: meisjes hoeven niet ineens alleen met auto’s en blokken te spelen, jongens niet met poppen. Maar biedt wel heel bewust speelgoed uit beide werelden aan! De bedoeling is uiteindelijk juist dat je kind kiest wat bij hem of haar past.

Praat met ze

Praat met je kinderen: leg uit dat het vroeger heel gewoon was om als meisje van roze te houden en als jongen niet. Maar dat dit verandert en ook gewoon een beetje gek is, want waarom zou een jongen roze niet mooi kunnen vinden?

Gelijkheid

Behandel je eigen kinderen van verschillende seksen ook echt als gelijken. Leer niet alleen je zoon om hout te hakken of een fietsband te plakken; neem je dochter daarin ook mee! En stimuleer ze allebei om mee te gaan voetballen of paardrijden op een zonnige dag.

Vrijheid kledingkeuze

Geef je kind de vrijheid om te kiezen uit kleding, speelgoed en hobby’s.

Let op je taal!

Let op genderneutrale taal: opmerkingen als “je gooit als een meisje” zitten in onze gewoontes ingebakken…

Meer informatie

Het proces van een transgender – en wat betekent “in transitie”?
Gender reveal party: Hoe organiseer je een onthullende party?
Een kind opvoeden binnen een homohuwelijk
Ouderschap, iedereen kleurt dit anders in
Genderneutraal opvoeden
Creatable World, de genderneutrale pop van Mattel
Coming out Day

Bronvermelding

Tekst: Irène Storm
Stockfoto: 123rf.com