Genderneutraal opvoeden

Voor ik aan de slag ga met dit blog, is het wellicht handig om eerst te ontrafelen wat Genderneutraal nou eigenlijk betekent. Genderneutraal verwijst naar een toestand waarin geen onderscheid wordt gemaakt tussen genders, of nog duidelijker gezegd: ‘geslachten’. Mannen en vrouwen, jongens en meisjes. In Nederland komt het nog niet zo heel veel voor, maar in Zweden is het heel normaal om kinderen genderneutraal op te voeden. Een genderneutrale opvoeding betekent dat je niet de mannelijkheid of de vrouwelijkheid helemaal uitsluit, maar dat je zorgt dat je kind van beide iets meekrijgt. In Zweden geven veel mensen hun kinderen daarom ook genderneutrale voornamen.

Alle keuzes zijn goed

De achterliggende gedachten van deze manier van opvoeden is om een kind de kans te geven vrijer te laten kiezen. Het kan hierdoor beter een eigen persoonlijkheid en karakter ontwikkelen. De kans dat het kind zich onderwerpt aan stereotypen, wordt hiermee verkleind. Je leert hiermee kinderen dat alle keuzes goed zijn en dat de ene keuze niet beter is dan de andere. Een mooie boodschap, lijkt mij.

Genderneutraal

In 2018 werd voor het eerst het geslacht van iemand op latere leeftijd bijgesteld naar ‘genderneutraal’. Deze persoon voelde zich niet 100% vrouw, maar ook geen 100% man. Fijn dat dit inzichtelijk kan worden gemaakt in zijn officiële papieren, maar laten we wel wezen, dit is een uitzondering. De meeste mensen weten prima of ze mannelijk of vrouwelijk zijn. En ook daar is niks mis mee.

Doorschieten

Er is natuurlijk helemaal niks mis met kinderen de kans geven hun eigen keuzes te maken en een eigen richting te kiezen. Zeker niet. Maar ik vind het wel jammer dat er dan weer zo in wordt doorgeschoten. Dat je ineens moet gaan letten op je taalgebruik, zodat er neutrale woorden worden gebruikt zonder enige verwijzing naar sekse. Dat hij en zij ineens vermeden moet worden en moeten worden vervangen door woorden als ‘hen’ of ‘die’ of ‘hun’. Potverdorie, ik vind het prima om kinderen van alles aan te bieden, zodat ze hun eigen keuzes kunnen maken, maar laten we het beestje wel gewoon bij de naam blijven noemen: we hebben jongetjes en meisjes. En heel af en toe zit daar misschien iemand tussen waarbij de natuur een scheve schaats heeft gereden en waarbij het niet zo duidelijk is. Dat kan. Maar het merendeel is of een jongen, of een meisje. En laten we alsjeblieft niet net doen alsof dat niet zo is.

Zo schijnt het woord ‘vagina’ ook niet meer te mogen van Mere Abrams (een gender specialiseerde Amerikaanse onderzoeker) en kunnen we dit beter ‘voorgat’ gaan noemen. Vagina zou een te vrouwelijke en medische term zijn, waardoor transseksuelen zich niet herkennen in de vrouwelijke betekenis ervan. Ik weet niet hoe jij hierover denkt, maar mag ik de term ‘voorgat’ als vrouwzijnde verafschuwen? Het komt mij respectloos en zeer vrouwonvriendelijk over. Of is dit een kwestie van wennen?

Stoere vent

Ik heb een zoon, een stoere vent is het inmiddels met zijn 15 jaar. In de loop van de jaren heeft hij een eigen smaak ontwikkeld. Kleding kopen was altijd een drama, totdat hij kleding ontdekte met skulls en afbeeldingen van zijn favoriete band Iron Maiden. Van die kleding werd hij blij en werd kleding kopen ineens een feestje in plaats van de hel op aarde. Heerlijk die enthousiaste blik in zijn ogen. Voor hem geen bloemetjes, vrolijke kleurtjes of trendy outfit. Hij loopt graag in een legerbroek, met zwarte kisten en een zwart shirt met bloederige skulls. Dat is natuurlijk niet altijd zo geweest, maar het is een smaak die hij zelf heeft ontwikkeld in de loop van de jaren.

Alles aangeboden

Toen Rocco nog een kleine peuter was heb ik hem altijd van alles aangeboden. Voor ons bestond er niet specifiek jongens- of meisjesspeelgoed. Er bestond voor ons gewoon ‘speelgoed’. Hij mocht overal mee spelen en experimenteren. Dus liep hij op zijn tweede parmantig rond met een roze stofzuiger en een schortje voor, terwijl zijn buurjongen op de bank met auto’s speelde. Het is niet dat Rocco auto’s niet interessant vond, ook auto’s vond hij leuk. Vooral het lostrekken van de wielen en het laten botsen van de auto’s tegen elkaar, zodat er haast niks meer van het oorspronkelijke model overbleef. Maar naast het spelen van ‘autosloperij’ vond hij het dus ook leuk om te poetsen. Hij liever dan ik. Wel jammer trouwens dat daar niets meer van is terug te vinden nu hij in de puberteit zit. Zijn kamer is een chaos die het beste te betreden is met handschoenen en een gasmasker.

In zijn jonge jaren is hier van alles naar binnen gesleept: verkleedkleren, make up spullen, vrachtwagens, haarbandjes, knutselspullen, kiepauto’s, poppen, zwaarden, poppenhuizen, noem maar op. Ik vond het prima en ik heb Rocco hier nooit in belemmerd. Hij mocht zijn eigen keuzes maken, zonder dat mijn voorkeur hierin bepalend was. Het enige wat ik liever niet had, waren schietdingen zoals pistolen en geweren. Ik vind het een beetje gek om kinderen te leren dat schieten op elkaar ‘leuk’ is. Maar dat is mijn mening.

Lang haar

Verder liet ik Rocco volledig vrij in zijn keuzes. Dus had hij op een gegeven ogenblik heel lang (en prachtig golvend) haar, waardoor hij vaak voor meisje werd aangezien. Op een dag wilde hij dat ineens weer helemaal kort. Allebei prima. Daarna kwam de fase van ‘het matje’. Waarschijnlijk alleen maar omdat hij wist dat ik dat zo vre-se-lijk lelijk vind. Maar ach, als hij een matje wil, dan neemt hij toch een matje? Dat staat volledig los van mijn voorkeur. En onlangs liet hij – geheel uit zichzelf – zijn matje millimeteren, want hij ging op snuffelstage bij de Marine en hij wilde daar niet met een staartje lopen. In stilte heb ik een dansje gedaan: “yeah, zijn matje is eraf!” Inmiddels zijn we een paar maanden verder en is zijn haar nog steeds kort.

Hij durft te kiezen

Of het nou door het aanbieden van alle mogelijkheden komt, geen idee. Maar Rocco durft zijn eigen keuzes te maken. Vanaf zijn jonge jaren heb ik hem altijd voorgehouden dat hij gewoon lekker zichzelf moet zijn, omdat het onmogelijk is het iedereen naar de zin te maken, en dat mensen altijd kritiek zullen hebben. Het is dus een zinloze poging dat na te streven. En laten we eerlijk zijn, waarom zou je het leven van een ander willen leiden. terwijl je eigen leven veel leuker is en ook veel beter bij je past? Niet doen dus! Blijf bij jezelf, wat anderen ook van je vinden. Jij bent jij en je bent prachtig zoals je bent! Jongen, meisje, gendertwijfeld of genderwisselend. Je bent goed zoals je bent of wilt zijn.

Rocco is inmiddels uitgegroeid tot een puber die zijn eigen keuzes durft te maken. Hij staat stevig in zijn schoenen en durft anders te zijn dan anderen. Hij weet dat hij hiermee riskeert dat anderen hem hierop aanspreken en toch weerhoudt hem dat niet. Waar andere leeftijdsgenoten nog een proces te gaan hebben en zich vaak onzeker laten maken door hun omgeving, lijkt Rocco hier geen moeite mee te hebben. Hij is wie hij is, anders dan anderen, maar dat is voor hem geen reden om zich aan te passen.

En gelijk heeft hij! En verder moeten we vooral lekker normaal blijven doen, met onze voeten stevig op de grond. In dat opzicht kunnen we wellicht nog wat van Rocco leren.

Geniet van je leven zoals het is en blijf vooral heel dicht bij jezelf!

Meer informatie

Het proces van een transgender – en wat betekent “in transitie”?
In gesprek met Eugenie Suer: Gelukkig opvoeden doe je zo!
Gender reveal party: Hoe organiseer je een onthullende party?
Een kind opvoeden binnen een homohuwelijk
Gender neutraal opvoeden, waar is het goed voor?
Welke levenslessen geef jij mee aan je kinderen?
Creatable World, de genderneutrale pop van Mattel
Coming out Day

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com