FAS – Foetaal Alcohol Syndroom – Wat zijn de gevolgen?

Marion Middendorp

7 jaar geleden

FAS – Foetaal Alcohol Syndroom. Wat is het? En hoe kun je het voorkomen?

Als je zwanger bent zorg je zo goed mogelijk voor jezelf en voor je ongeboren kindje. Je eet gezond, neemt rust, slikt foliumzuur, bezoekt een verloskundige of gynaecoloog en je bereidt je voor op de bevalling. Uiteraard mijd je het gebruik van nicotine en alcohol.
Iedereen weet dat roken slecht is, maar wat weet je feitelijk over de gevolgen van alcoholgebruik tijdens je zwangerschap? Om je bewust te maken van de enorme consequenties van alcoholgebruik voor je kindje, besteedt Oudersenzo.nl hier extra aandacht aan.

Kenmerken FAS – Foetaal Alcohol Syndroom

FAS of voluit geschreven ‘Foetaal Alcohol Syndroom’ – het klinkt onheilspellend en eerlijk gezegd is het dat ook. FAS wordt veroorzaakt door veel en/of regelmatig alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. In een vroeg ontwikkelstadium kan dit afwijkingen geven in het zenuwstelsel en de organen van de foetus. In een later stadium kan het groeiachterstand, hersenbeschadiging en gedragsstoornissen veroorzaken. Baby’s met Foetaal Alcohol Syndroom hebben een lager geboortegewicht, groeien na de geboorte slecht en hebben een abnormaal klein hoofd.

De uiterlijke kenmerken van kinderen met FAS zijn karakteristiek: het gezichtje is wat afgeplat met een platte neusbrug, de ogen staan iets verder uit elkaar met overhangende oogleden, het neusje is plat en staat omhoog, verder is de bovenlip recht en smal en staan de oren laag.

De neurologische afwijkingen uiten zich in een slechte spiercoördinatie, een slechte zuigreflex, overgevoeligheid voor tast/geluid/licht; deze kinderen hebben in meer of mindere mate verstandelijke beperkingen, leer- en/of gedragsproblemen en een slecht sociaal functioneren.

Hoe schrijnend dit onderwerp ook is, we kunnen de gevolgen van alcohol tijdens de zwangerschap het beste illustreren aan de hand van bijgaande afbeelding. Links zie je de hersentjes van een FAS kind, rechts die van een gezond kind. Het mag duidelijk zijn dat het kindje links een forse achterstand heeft op alle gebieden

Zwanger en alcohol

Natuurlijk knik je nu braaf dat jij niet drinkt tijdens je zwangerschap, en dus maak je je niet ongerust. En ach, die ene avond doorzakken laatst… het was toch zeker carnaval! Maar pas op, ook die ene avond doorzakken kan al gevolgen hebben voor je kind. Dat geldt ook voor een dagelijks, onschuldig glaasje wijn bij het eten of s avonds een lekker likeurtje voor het slapen gaan.

Het gaat niet zozeer om de soort van alcohol die je drinkt – wijn, bier of sterke drank – het gaat om de hoeveelheid zuivere alcohol die in je bloed komt. Je lichaam beschouwt alcohol als een gif, je lever werkt als een filter en ontgift het bloed; de afvalstoffen scheidt je vervolgens weer uit. Maar voordat dit afbraakproces plaats vindt geeft de placenta via de bloedbaan de alcohol – het gif – eerst onverminderd door aan je kindje…

Uit recent onderzoek naar FAS is gebleken dat een hoeveelheid van zes drankjes per dag een groot risico voor je ongeboren kindje vormt. Zes drankjes bevat een hoeveelheid zuivere alcohol van bijna 110 cc! Ook wanneer je niet regelmatig drinkt maar wel af en toe lekker doorzakt, is dit schadelijk voor je baby. Met ‘een drankje’ bedoelen we:

een glas wijn van 150 cc
een glas bier van circa 250 cc
een glaasje sterke drank (likeur, wodka, whisky, cognac et cetera) van 45 cc
een mixje: frisdrank met 45 cc sterke drank

Voor je kindje is het echt veel beter om helemaal géén alcohol te drinken. Dus ook niet ‘slechts eentje’.

FAS is wel te voorkomen, niet te genezen

FAS is wel te voorkomen, maar helaas niet te genezen. Met hulpmiddelen als fysiotherapie, logopedie en extra (school)begeleiding van deskundigen kun je het beste uit een kind met FAS halen. Het vergt veel grote inzet van de verzorgers en een veilige basis, terwijl kinderen met FAS juist ouders hebben met problemen in de alcohol- en drugssfeer. Zij belanden dan ook vaak in pleeggezinnen. Niet iedere zwangere die wel eens drinkt krijgt een kindje met FAS en gelukkig spreken we hier over een beperkte groep kinderen, maar iedere zwangere die alcohol drinkt loopt wel het risico om een kindje met FAS te krijgen.

Je kunt elk FAS-dreiging voor je kindje beperken door gewoon niet te drinken. Heb jij onbewust (regelmatig) gedronken of twijfel je aan je eigen drankgebruik, maak dit dan bespreekbaar bij je verloskundige.
Het is niet onze bedoeling om je schrik aan te jagen, en we willen zeker geen beschuldigend vingertje opsteken als je wel eens wat drinkt. Het gaat Oudersenzo.nl om een stuk bewustwording dat alcoholgebruik tijdens je zwangerschap écht níet goed is. Het huidige advies in de verloskundigenpraktijken is niet voor niets: ‘Zwanger? Geen alcohol!‘