Energiedrankjes, hoe slecht zijn ze?

Marion Middendorp

7 jaar geleden

De energiedrankjes of energy drink zijn de laatste dagen nogal in het nieuws. Kinderartsen pleiten ervoor om waarschuwingsberichten op de blikjes te plaatsen, net als bij de sigaretten al het geval is. De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde pleit zelfs voor een verbod op de verkoop aan jongeren onder de 18 van energiedrankjes als Red Bull, Monster, Bullit en Burn. Storm in een glas water? Of is er toch wat meer aan de hand?

Wat zijn energiedranken?

Energiedranken zijn frisdranken met veel calorieën door de aanwezige suikers. Je krijgt er niet meer energie door, maar ze hebben wel een oppeppend effect, door onder andere de cafeïne die erin zit. Naast suiker en cafeïne, bevatten de drankjes ook de stof taurine en glucurono-lacton. Al deze stoffen hebben een oppeppend effect.

Veel vraag

Naar energiedrank is veel vraag. De omzet van merken als Monster, Burn en Red Bull nam in België tot 2010 vijf jaar lang jaarlijks met 10 procent toe. En er komen meer merken bij. Na 2010 heeft vrijwel iedere Nederlandse supermarkt wel een eigen huismerk, of ander goedkoop merk, alsmede sommige drogisterijketens. De goedkopere huismerken zijn in de winkel vaak 1/3 van de prijs van de duurste.

Verantwoordelijkheid van de ouders

Paul Blokhuis, Staatssecreatris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voelt vooralsnog niks voor een verbod. Wat hem betreft is het een verantwoordelijkheid van ouders en scholen. Natuurlijk heeft hij daar gelijk in, maar dan is het wel handig dat ouders goed weten waar ze ‘ja of nee’ op zeggen. Van sigaretten weten we het wel en de negatieve eigenschappen van alcohol, zijn doorgaans ook wel bekend. Maar dit lijken onschuldige drankjes. Wat is er dan zo mis aan ze?

Hoge doses zijn gevaarlijk

Vooral met het drinken van hoge doses energiedrankjes, komt het gevaar om de hoek kijken. Volgens de Vereniging voor Kindergeneeskunde zijn er gevallen bekend waarbij leververgiftiging, stuiptrekkingen en nierfalen werden veroorzaakt na het drinken van een flink aantal energiedrankjes. Volgens deze vereniging zijn er zelfs sterfgevallen in verband te brengen met de energiedrankjes. Dan moet je er wel flink veel van hebben gedronken, maar schokkend is dit gegeven natuurlijk wel.

Welke stoffen zitten er in de blikjes?

Cafeïne

Het risico komt voornamelijk door de hoge dosis cafeïne in de drankjes. Veel cafeïne in je lichaam kan zorgen voor hartritmestoornissen, angststoornissen, concentratieproblemen, slaapproblemen, hoge bloeddruk en een opgejaagd gevoel. De hoeveelheid cafeïne (± 80 milligram) in één blikje is net zoveel als de cafeïne in een kopje filterkoffie en zelfs 4x zoveel als in dezelfde hoeveelheid Cola. Cafeïne is een pepmiddel en daarom niet geschikt voor jonge kinderen.

Taurine

Het blijft in de energydrinks echter niet alleen bij cafeïne. In de energiedrankjes zit ook de stof taurine. Een stof die gewoon in ons voedsel voorkomt en zelfs door je lichaam aangemaakt kan worden. Taurine speelt een belangrijke rol bij het regelen van ons hartritme en vochtgehalte in onze hersenen. Hoewel het niet bekend of een hoge dosering schadelijk kan zijn, is het ook niet uit te sluiten.

Glucurono-lacton

Dit is een lichaamseigen stof die vrijkomt bij de afbraak van glucose in de lever. Via energiedrankjes krijg je meer glucurono-lacton binnen dan via ander eten en drinken. Het is echter niet bekend of de hoeveelheden in de drankjes schadelijk kunnen zijn voor het lichaam.

Suiker

Dat de drankjes bomvol suiker zitten, is waarschijnlijk wel bij veel mensen bekend. Met zo’n negen suikerklontjes per blikje, zijn het pure suikerbommen. Veel suiker, verhoogd het risico op overgewicht en diabetes.

Mixen met alcohol

Wanneer je de drankjes gaat mixen met alcohol, zoals bijvoorbeeld een Wodka/Red Bull kan de alcohol ervoor zorgen dat je je beter voelt, dan je in werkelijkheid bent. Mixen met alcohol wordt daarom ontraden.

Verslavend

Met name de stoffen cafeïne en taurine zorgen ervoor dat de drankjes verslavend kunnen zijn, omdat ze ‘zo’n lekker effect’ geven. Het lijkt alsof je scherper bent en het heeft een opwekkende en stimulerende werking. De verleiding ligt op de loer er daarom meer en vaker van te willen drinken.

Af te raden voor zwangeren en jonge kinderen

Het is logisch dat je tijdens je zwangerschap (of wanneer je borstvoeding geeft) beter geen of nauwelijks van dit soort drankjes kunt drinken. Net als koffie niet goed voor je is, zijn dit soort drankjes het ook niet. Het Voedingscentrum adviseert maximaal één blikje per dag te drinken, maar dan moet je daarnaast ook niet nog een kop koffie drinken. Beter is natuurlijk helemaal niet dit soort drankjes te drinken. Waarom zou je ook? Er zijn genoeg gezondere alternatieven.

Kinderen onder de 13 zouden het helemaal niet moeten nemen. Voor kinderen boven de 13 luidt het advies maximaal 1 blikje per dag te drinken. Verder adviseert het Voedingscentrum dat het af te raden is de energiedrankjes te combineren met alcohol en ze te drinken voor of tijdens het sporten. Je kunt ervan uitdrogen en dat kan gevaarlijk zijn.

Caloriebommen

Een blikje Red Bull van 250 ml bevat 105 kilocalorieën, 27 gram suiker en 80 milligram cafeïne. De drankjes kunnen je lichaam uitdrogen en het wordt daarom aangeraden om naast een energiedrankje, ook voldoende water te drinken. Zeker bij warm weer, bij extreme inspanning of in combinatie met alcohol.

Energiedrankjes in het buitenland

Niet alleen in Nederland is er een discussie rondom deze drankjes. De Deense overheid pleit voor een waarschuwing op de verpakking van energiedranken dat volwassenen niet meer dan 50 centiliter per dag moeten consumeren. Voor jongeren onder de 18 is dat niet meer dan 25 centiliter per dag. Ook moet er op komen te staan dat het product niet gebruikt mag worden door kinderen onder de tien jaar evenals door zwangere vrouwen.

Onlangs pleitte de Belgische consumentenorganisatie OIVO al voor een verbod op de verkoop aan jongeren. Het Duitse Bundesinstitut für Risikobewertung liet in 2010 weten voor een verbod op energyshots te zijn (welke naar verhouding meer cafeïne of taurine dan energydrinks bevatten).
Het Franse voedselveiligheidagentschap AFSSA heeft tussen 2001 en 2006 zelfs tot viermaal toe negatieve adviezen uitgevaardigd over energiedranken, alvorens het in juli 2008 uiteindelijk moest zwichten voor de grote Europese druk.