Hoe breng je je kind empathie bij? En waarom is dit zo belangrijk?
Iedere ouder zal het fijn vinden als kindlief niet meteen begint te slaan en te schoppen, maar lief zal reageren op een ander kind. En als het andere kindje verdrietig is, dat het dan ook lief zal zijn…en als…
Natuurlijk is het fijn als je kindje mee kan leven met de gevoelens van een ander. Maar dat zal het wel moeten kúnnen, want soms is je kind nog gewoon te jong! Hoe leer je je kindje empathie? Vanaf welke leeftijd mag je dingen gaan verwachten en wat kan je doen om zijn leerproces hierin te helpen?
Wat is empathie en is het belangrijk?
Empathie is een ander woord voor inlevingsvermogen. Dit houdt in dat je je kan verplaatsen in de gedachten en gevoelens van een ander. En let op: óók als jijzelf in een soortgelijke situatie de dingen anders zou ervaren! Dit gezegd hebbende, snap je waarschijnlijk wel dat we nogal wat vragen van een jong kind, die nog volop zichzelf aan het ontdekken is, laat staan dat het zich dan volledig kan verplaatsen in een ander. Maar belangrijk is het wel. Het is immers een onderdeel van de sociale vaardigheden, die ieder kind nodig heeft om niet alleen nu, maar ook zijn verdere leven sociaal sterk te zijn. Het is immers niet alleen dat je daarmee de ander kan helpen, maar inlevingsvermogen zorgt er ook voor dat jij je gedrag weet aan te passen aan de mogelijke reacties van anderen! Zo snap je dat je bepaalde dingen niet moet doen om bijvoorbeeld geen straf te krijgen.
Op welke leeftijd zal een kind empathie ontwikkelen?
Een peuter begint de wereld te ontdekken en zal daarmee ook meer belangstelling voor de kinderen om zich heen gaan krijgen. Is een kindje verdrietig, dan kunnen ze zich al echt een beetje ontpoppen tot een troostertje. Het begin van een vorm van empathie begint dus te komen. Maar het is nog altijd een grote opgave en verwachten van een peuter dat het altijd snapt wat een ander nodig heeft, bijvoorbeeld, is dus echt nog een stap te ver. Een peuter begint net door te hebben dat ze een eigen individu zijn en geen verlengstuk van mama en papa. Maar goed, het begin is er!
Kleuters en daarna
Echt kunnen inleven in wat een ander voelt of vindt, komt bij kleuters steeds beter op gang. Natuurlijk zal niet meteen alles goed ingeschat kunnen worden, maar vaak wordt verdriet en andere emoties wel herkend. Een kleuter zal prima snappen waarom een kind kan huilen als het geslagen is. Een minder duidelijke emotie is natuurlijk nog moeilijker te begrijpen. Dat een vriendje verdrietig is om iets wat niet duidelijk zichtbaar is, ligt een stuk lastiger. Of emoties die minder zichtbaar zijn, zijn helemaal een zware opgave. Wat een kleuter al wel kan, is snappen dat een ander niet altijd hetzelfde reageert als hij. Zo durft hij misschien wel van de hoge glijbaan, maar vindt het vriendje dat nog eng. Daar kan hij zich meestal wel iets bij voorstellen.
Uiteraard zullen oudere kinderen steeds meer gevoelens gaan herkennen en gaan begrijpen dat anderen niet hetzelfde hoeven te voelen of te denken als zij. Je kunt dus ook steeds meer gaan verwachten dat zij zich in kunnen leven.
Hoe ontwikkelt dit vermogen zich?
Voor een deel zal empathie vanzelf ontwikkelen. Maar zonder een goed voorbeeld zal het weinig worden, om het zo maar even te zeggen. Een kind leert vooral van de dingen die om hem heen gebeuren. Leef dus zelf dit gedrag goed voor, zo leer je je kind dat het rekening moet houden met gevoelens van de ander. Daarnaast kan je nog meer doen. Praat erover. Leg je kind uit dat het rekening moet houden met anderen en waarom. Begrip tonen, troost bieden en niet altijd je gelijk willen halen, zijn een paar voorbeelden. Gebeurt er iets? Leg dan uit aan je kind waarom het vriendje
misschien zo gehandeld heeft. Zo kan je helpen om je kindje meer inzichten te geven. Is je kind lief voor een ander en toont het begrip voor de reacties van anderen? Geef hem een welgemeend compliment. Laat het ook eens eerst zelf bedenken waarom een vriendje zo reageert, voordat jij het uitlegt! En geef hem ook de kans om ervaring op te doen, door veel mogelijkheden te bieden om met anderen om te gaan. Want leren doe je immers vooral in de praktijk!
Meer informatie
Zo belangrijk zijn normen en waarden voor kinderen!
Triple P Parenting – Wat houdt het in?
Het verdriet van je peuter. Hoe echt zijn z’n tranen?
Kleuterverliefdheid. Hoe serieus moet je dit nemen?
Hechtingsproblematiek, wanneer een veilige hechting niet lukt
Hoogsensitief en telepathisch – Hoe ga je ermee om?
Bronvermelding
Tekst: Wil Cats
Stockfoto: 123rf.com
