De eerste woordjes

De visite heeft net de kamer van Rocco bewonderd. Eenmaal weer terug in de huiskamer: “Wat heb jij een coole kamer, Rocco”. Rocco kijkt verwonderd op en antwoordt: “Nee hoor, het is niet koel want de verwarming brandt!” Heerlijk die schattige eerste woordjes van je peuter! Vaak ook hilarisch.

We zitten buiten en ik heb het een beetje koud. Rocco zit bij me op schoot en zit vol aandacht naar mijn hals te kijken. Ineens roept hij: “Mama heeft last van kipfilet!”.

Taalontwikkeling en de eerste woordjes

De taalontwikkeling bij kinderen verloopt doorgaans met veel humoristische uitspraken, geboren in onschuld en onwetendheid. In ongeveer twee jaar tijd verandert je baby in een brabbelende peuter. Een leuke maar vooral goede ontwikkeling. Leren praten is een belangrijke ontwikkeling voor je peuter, het stelt hem niet alleen in staat met anderen te communiceren, maar het ontleent hem ook zijn vermogen om na te denken. Taal vormt een belangrijk onderdeel bij het leren en het ontwikkelen van zijn creativiteit.

0 – 9 maanden

Huilen

Het eerste geluid dat je baby maakt, is huilen. Dat zal hij de eerste weken blijven volhouden. Gelukkig niet continu, maar het zal wel het eerste geluid zijn dat hij maakt. Hij kan jou hiermee aangeven dat er ‘iets’ moet gebeuren. Misschien heeft hij honger, pijn, is hij moe, heeft hij een vieze luier of wil hij gewoon jouw aandacht.

Geluidjes

Het huilen zal worden uitgebreid met klanken als ‘eh, oh, uh en ah’ en als hij heel veel plezier heeft kan daar gekir als ‘krrrr’ aan worden toegevoegd. Naarmate de drang van de baby om te communiceren sterker wordt, maken de kirgeluidjes plaats voor klanken.

Brabbelen

Met zo’n drie maanden begint je kindje al te brabbelen. Dat is nog niet bewust om iets duidelijk te maken maar het gaat hem om het contact wat hij met je heeft, hij geniet van de reactie die je hem geeft. Actie – Reactie. Hij geeft een geluid en jij geeft hem een geluid terug, dat stimuleert hem om nog meer geluidjes te maken.

9 -12 maanden

Op deze leeftijd legt je dreumes het verband tussen gedrag en wat jij zegt. Hij gaat je dus steeds beter begrijpen. Je kunt dit stimuleren door bijvoorbeeld hem plaatjes aan te laten wijzen in een prentenboekje, waar je naar vraagt. Gebruik hiervoor korte, duidelijke zinnetjes: ‘Waar is…?’
Er zijn veel leuke boekjes uitgebracht die hiervoor prima gebruikt kunnen worden.

12-16 maanden

Hij begint je nu steeds beter te begrijpen en waarschijnlijk kan hij nu ook zelf al een paar woordjes zeggen. Met zo’n 14 maanden kan hij gemiddeld vier of vijf woordjes samenhangend achter elkaar zeggen. Meestal zijn dit woordjes van bekende mensen of speeltjes en woordjes kunnen ook meerdere betekenissen hebben. Zo kan bijvoorbeeld ‘mama’ betekenen ‘Mama ik wil eten’, ‘Ik wil bij Mama zijn’ of ‘Mama moet mij optillen.’ Vanaf dit moment gaat zijn ontwikkeling rap!

16-20 maanden

Je dreumes is een echte peuter aan het worden! Zijn woordenschat breidt dagelijks uit en hij weet nu al veel namen van dagelijkse voorwerpen of bezigheden. Misschien maakt hij al heel kleine zinnetjes. Hij leert ook langere zinnen van jou steeds beter begrijpen.

20-24 maanden

Hij leert langere meer gecompliceerde zinnen steeds beter begrijpen maar ook zijn zinnen zullen steeds uitgebreider worden. Meerdere woorden zal hij nu aan elkaar gaan koppelen. Zorg voor veel contact met leeftijdsgenootnoten zodat hij daar mee kan praten om zijn taalvaardigheid kan ontwikkelen. Een peuterspeelzaal kan bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen.

Gemiddeld 200 woorden

Op deze leeftijd heeft hij de beschikking over een woordenschat van gemiddeld 200 woorden. Dat is bijna de helft van de 500 woorden die het meest voorkomen in een gesprek tussen volwassenen.
Op zijn derde is zijn woordenschat uitgebreid tot zo’n 1000 woorden en wanneer hij zes jaar is, is zijn woordenschat nog eens verdubbeld.

Kinderliedjes

Het zingen van kinderliedjes voor je kindje, heeft een gunstig effect op zijn taalontwikkeling. Als baby kan hij vooral luisteren naar je stem en kijken naar de bewegingen die je maakt, maar als hij wat ouder is, wordt ook zijn ontwikkeling extra gestimuleerd door zingen en de bijbehorende bewegingen

Gevoelens

Het zingen van kinderliedjes kan echter ook helpen zijn gevoelens makkelijker te uiten. Niet alleen in huilen en verdriet, maar ook in plezier en lachen. Daarbij vormen ritme, melodie en intonatie de basis van de taal bij je peuter. Hoe vaker hij een liedje zal horen, hoe meer hij het zal herkennen en proberen mee te zingen. Hij leert hierdoor ook steeds meer woordjes.

Bewegingen

De bijbehorende bewegingen bij sommige liedjes stimuleren daarnaast zijn motoriek. Denk aan handjes klappen, handjes op je bolletje, danspasjes, trommelbewegingen met je vingers et cetera.
Wist je trouwens dat muziek invloed heeft op beide hersenhelften? Een combinatie van emotie (voelen) en ratio (denken).

Voorlezen

Het spreekt bijna voor zich dat voorlezen een stimulerende werking heeft op de taalontwikkeling van je zoon of dochter. Hoe meer hij je hoort praten, hoe beter het natuurlijk is. Er zijn enorm veel kinderboeken te verkrijgen, voor alle ontwikkelingsfasen en ook nog eens over uiteenlopende thema’s.

Voorlezen

Voorlezen is natuurlijk niet alleen heel goed voor de taalontwikkeling en het taalgevoel, het is vooral heel fijn, voor zowel de voorlezer als degene die wordt voorgelezen. Niet alleen voor de allerkleinsten trouwens…! Voorlezen blijft voor kinderen heel lang leuk en speciaal!

Wist je dat…

…overal in de wereld baby’s dezelfde geluiden maken?
…pas als baby’s echte woordjes gaan zeggen de klanken meer op het ritme van de taal thuis gaan lijken.
…baby’s die borstvoeding krijgen, sneller brabbelen dan baby’s met flesvoeding?
…ook dove baby’s in eerste instantie geluidjes maken? Omdat ze niets terug horen, stopt dit uiteindelijk weer.

Meer informatie

Het stimuleren van de taalontwikkeling bij kinderen
Vergroten van de woordenschat. Zo doe je dat!
Wereldstotterdag. Hoe ga je om met stotteren?
Hoe leren kinderen praten?
Spraakontwikkeling bij je peuter. Wat is een normaal verloop?
Het belang van voorlezen
Spraakontwikkeling van je baby
De snelle ontwikkelingsfase van peuters
Geestelijke ontwikkeling van je peuter

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com