Eczeem, een ontstekingsreactie van de huid

Jeuk, schilfers en rode bultjes; eczeem is geen pretje. Zo’n 10-20 % van de kinderen heeft er wel eens last van. Maar wat is het precies? En wat kun je er aan doen?

Wat is eczeem?

Eczeem is een ontstekingsreactie van de huid. Dat kan vervelende klachten geven:
Jeuk, roodheid, droge huid, schilfering, zwelling, blaasjes, rode bultjes, kloofjes en/of korstjes.

Het lijkt erop dat deze klachten ontstaan doordat de huid vocht niet goed vasthoudt en zodoende uitdroogt. Deze verstoorde barrièrefunctie van de huid zou ook als gevolg hebben dat de huid minder goed beschermd is tegen irriterende stoffen. Een andere theorie is dat eczeem het gevolg is van een verstoring in het afweersysteem, waardoor het lichaam overmatig reageert op allerlei stofjes.

Soorten eczeem

Het kan al op hele jonge leeftijd ontstaan; het komt zelfs vrij veel voor bij kinderen. Ongeveer 10-20 procent van de kinderen heeft een vorm van eczeem, terwijl slechts 3-5 procent van de volwassenen klachten ervaren. Helaas kan zelfs je baby het hebben!

Dit zijn de varianten van eczeem waar kinderen meestal last van hebben:

Constitutioneel eczeem

Andere namen voor constitutioneel eczeem zijn ‘atopisch eczeem’ en ‘dauwworm’. Deze vorm is erfelijk; je kindje heeft er een aanleg (constitutie) voor. Het is de meest voorkomende variant bij kinderen.

Contacteczeem

Bij allergisch contacteczeem is er een externe veroorzaker van de huidontstekingen. Wanneer de huid contact heeft met een antigeen (lichaamsvreemde stof) kan dit een reactie uitlokken. Denk bijvoorbeeld aan luieruitslag als gevolg van een parfum in de luier.

Seborroïsch eczeem

Baby’s hebben nogal eens last van vettige, geelbruine schilfering die aan de hoofdhuid plakt: dit noemen we ‘berg’. Berg is een vorm van seborroïsch eczeem en heeft vermoedelijk te maken met een verhoogde activiteit van de talgklieren.

Hoe krijgt je kindje eczeem?

Waardoor je kindje eczeem krijgt is afhankelijk van de vorm.

Constitutioneel eczeem

Constitutioneel eczeem, ook wel ‘atopisch eczeem’ of ‘dauwworm’ genoemd, is een aangeboren aandoening: dat wil zeggen dat je kindje een gevoeligheid heeft om eczeemklachten te ontwikkelen. Vaak hebben kinderen met constitutioneel eczeem ook aanleg om andere allergieën te ontwikkelen zoals hooikoorts, astma of een voedingsallergie.

Maar wat maakt nu dat deze klachten tot uiting komen? Daar zijn onderzoekers nog niet helemaal over uit. Verschillende factoren lijken een rol te spelen.

We weten dat een verminderde weerstand de klachten erger maakt; dit kan komen door stress, vermoeidheid ziekte en ook weersinvloeden (lage luchtvochtigheid, pollen).

Een droge huid is gevoeliger, dus als de kachel aanstaat en de lucht in huis uitdroogt heeft je kindje meer kans op klachten!

Inhalatieallergenen: langdurige blootstelling aan bijvoorbeeld huisstofmijt, huisdieren en stuifmeel van grassen en bomen kan de klachten verergeren.

Voedselallergenen: bij een klein deel van de kinderen met eczeem speelt een allergie voor bepaalde voedingsmiddelen een rol (bv. koemelk, pinda’s, vis, kippeneiwit, noten). Vaak zijn er dan ook andere klachten zoals diarree, maar ook kinderen met eczeem zonder andere klachten kunnen gebaat zijn bij een aanpassing in het dieet.

Contacteczeem

Allergisch contacteczeem ontstaat bij direct huidcontact met een bepaalde stof. Dat betekent gelukkig ook dat je kindje gemakkelijk weer van de huidklachten afkomt wanneer je de irriterende stof hebt ontdekt en wegneemt!

Bekende materialen die een reactie kunnen oproepen zijn wol, latex en nikkel. Maar ook wasmiddel, parfum in luiers en zonnebrandcrème kunnen irriterende stoffen zijn voor je kindje. Luiereczeem komt veel voor bij baby’s. Hierbij spelen ook andere factoren een rol; zoals langdurig contact met urine en ontlasting, een vochtige en warme omgeving, en wrijving.

Seborroïsch eczeem

Seborroïsch eczeem bij baby’s heet ‘berg’ en verdwijnt vaak binnen 6 maanden na de geboorte. Een enkele keer duurt het veel langer voor de schildering echt verdwenen is. Gelukkig hebben baby’s geen last van berg en is behandeling daarom niet nodig. Je kunt er als ouder ook weinig aan doen om berg te voorkomen; het ontstaat vermoedelijk door het indrogen van vernix, de beschermlaag die baby’s op hun huid hebben wanneer ze nog in de baarmoeder zitten.

Zo help je de huid van je kindje

Bij ernstige of langdurige klachten is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Constitutioneel eczeem is niet te genezen, al groeien kinderen er gelukkig vaak ‘overheen’. De huisarts kan je kindje dus niet helemaal afhelpen van de eczeem, maar er bestaan allerlei zalfjes en medicatie om de klachten te verlichten.

Wat kun je zelf al doen?

Voorkom dat de huid van je kindje uitdroogt, want dan is deze gevoeliger voor eczeem. Was je kindje zo min mogelijk met zeep en vet de huid na het wassen in met een zalf tegen droge huid.

Zonlicht kan eczeemklachten verminderen. Pas echter op met teveel zon, want kinderen die al jong veel zon zien ontwikkelen vaker huidkanker op volwassen leeftijd.

Probeer krabben te voorkomen! Dit verergert de jeuk. Bij een baby kan het handig zijn om sokjes over de handen te doen. Korte nagels voorkomt ook een veel schade.

Let op dat je kind geen irriterende kleding draagt. Dat kan de jeuk verergeren en aanzetten tot krabben. Wol is vaak irriterend voor de huid. Voor kleintjes bestaan speciale anti-krab pakjes. Luchtige kleding voorkomt zweten.

Zorg voor een goede ventilatie en vochtigheidsgraad in huis. Vooral in de winter is dit belangrijk; met de kachel aan is de lucht vaak te droog.

Tot slot suggereert onderzoek dat kinderen die minimaal 6 maanden borstvoeding krijgen minder vaak en minder ernstige eczeem ontwikkelen.

Heb jij of heeft je partner wel eens last van eczeem? Dan heeft je kindje er waarschijnlijk ook aanleg voor en is het slim om te proberen de eerste 6 maanden borstvoeding te geven.

Meer informatie

Dit zijn de oorzaken voor diarree bij peuters!
Huiduitslag bij je baby – Check de rode vlekkenwijzer
Voedselallergie. Wat zijn de verschillende testmethoden?
10 Kinderkwaaltjes, voorkomen en genezen

Bronvermelding

Tekst: Irène Storm
Stockfoto: 123rf.com