Dazen en dazenbeten

Het mooie weer komt er weer aan, dus de kans is groot dat we de komenden maanden weer veel buiten zullen zijn. Leuk! Fijn! Gezond! Want buiten betekent volop vitamine D aanmaken! Maar veel buiten zijn betekent ook oppassen voor bepaalde insecten, zoals Dazen.

We hebben de muggen inmiddels al besproken, de bijen, muggen, wespen en zelfs de teek, maar we hebben nog geen aandacht besteed aan de daas of steekvlieg. Terwijl een dazenbeet ook echt geen pretje is! In de volksmond wordt een daas ook wel een ‘horzel’ of ‘paardenvlieg’ genoemd, maar echte horzels kunnen niet bijten of steken. Een daas echter wel en hij is nog agressief ook! Hij bijt zich namelijk met zijn scherpe tandjes in je huid en zuigt dan je bloed op. Door zijn scherpe tandjes kan hij dit zelfs door je dunne zomerbloesje heen doen. De naarling.

Tijd dus om de Daas eens onder de loep te leggen. Want hoe ziet hij eruit? En waar is hij eigenlijk goed voor?

Wat is een daas?

Dazen zijn familie van de bloedzuigende insecten die behoren tot de orde tweevleugeligen. Andere namen voor de daas zijn: steekvliegen, daps, paardenvlieg, blinde daas, blinde mug, blinde vlieg, dazerik, bouw, brems of bremster. Wereldwijd zijn er zo’n 4400 soorten, maar in Nederland En België kennen we er maar zo’n 38. De bekendste en meest algemene soort is de regendaas. Dazen zijn 15-25 millimeter groot, hebben grote metaalkleurige facetogen, zijn grijs of bruin van kleur, hebben vlekkerige vleugels en een licht gestreept lijf.

Verschil tussen dazen en horzels

Dazen worden vaak verward met horzels, dit is echter een totaal andere groep vliegende insecten. Horzels kunnen in tegenstelling tot dazen niet bijten. Daarnaast parasiteren de larven van horzels in levende dieren terwijl de larven van dazen zich ontwikkelen rond wateroppervlaktes.

Waar leeft de daas

Dazen komen vooral voor op plekken waar het vochtig is en naast zon, ook wat schaduwplekken heeft. Ze leggen hun eitjes in weilanden, moerasachtige gebieden en wegbermen, maar bijvoorbeeld ook op de bodem van sloten. De poppen en larven zijn erg taai en kunnen overleven in minder gunstige weersomstandigheden. Ze ontpoppen als het weer warm weer is. De meeste dazen zijn echter slechte vliegers, dus als het waait dan zul je ze niet snel zien. Een daas leeft gemiddeld zo’n week of zes.

Hoe herken je een dazenbeet?

Dazen strijken snel neer en bijten dan vrijwel direct. Ze steken dus niet, want ze hebben geen angel, maar ze zetten domweg hun tanden in je huid.

Je kunt een dazenbeet herkennen aan een dikke, rode, pijnlijke plek die ook nog eens behoorlijk jeukt. Een dazenbeet is niet zo heel onschuldig, want je kun er een lokale bacteriële infectie van krijgen. Een daas kan namelijk de bacteriën van de huid van zijn ene prooi naar de andere meenemen. En daar zit je natuurlijk niet op te wachten.

Hardnekkig

Dazen zijn behoorlijk hardnekkig en kunnen hun prooi een lange tijd achtervolgen. Met een snelheid van zo’n 25 km/h kun je je voorstellen dat het nog behoorlijk lastig wordt om te ontkomen aan dit kleine krengetje, zeker als hij zijn tanden op jou heeft voorzien. Na een beet kunnen dazen niet snel wegvliegen, zodat je hem met een welgemikte klap kan doodslaan. Helaas heb je de beet dan al te pakken.

Net als bij de muggen zijn het ook bij de dazen de vrouwtjes die je bijten. Zij hebben je bloed nodig voor de eitjes. ‘Mannetje Daas’ eet alleen maar nectar. Het vrouwtje zoekt zijn prooi aan de hand van uitgeademde koolstofdioxide, beweging, warmte en geuren zoals zweet. Dazen kunnen hun prooi moeilijker vinden als gebruik wordt gemaakt van sprays of smeersels met een geur-barricade.

Voorkomen van een dazenbeet

Bedek de huid zoveel mogelijk met iets dikkere kleding, zodat de daas niet door de kleding heen kan bijten. Ze hebben trouwens een voorkeur voor donkere kleuren, draag daarom het liefst kleding in een lichte kleur. Dazen zijn dol op zweet, of transpiratievocht.

Een zogenaamde dazenval lokt de dazen naar een val waar ze niet meer uit kunnen komen en waarna ze sterven. De val zelf is te vergelijken met een wespenval, maar een dazenval bestaat daarnaast uit een grote, vrij hangende plastic bol met daarboven een omgekeerd trechtervormig net.

Behandelen van een dazenbeet

Gebruik een vacuümpompje om het gif uit je huid te zuigen.
Spoel het wondje om en ontsmet het met een desinfecterend middel. Na de desinfectie kun je er een pleister overheen plekken.
Tegen de jeuk kan een lauwwarme kompres verlichting geven. Je kunt ook een natte doek gebruiken. Probeer niet te krabben, want dat kan de wond infecteren.

Meer informatie

Wespen en wespensteken, een pijnlijke kennismaking
Muggen en muggenbulten: De beste tips & tricks
Bijen en bijensteken
Ontmoeting met een wolf, wat moet je doen?
Allergische reactie van de eikenprocessierups
Teken en tekenbeten

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Wikipedia.org
Paardenarts.nl
Stockfoto: 123rf.com