Bestaat het couvadesyndroom en hoe kan dit ontstaan?

Misschien heb je nog nooit van het couvadesyndroom gehoord, dus dat leg ik graag als eerste uit. Couvade (mannenkraambed of sympathetic pregnancy) is het verschijnsel dat mannen met zwangere vrouwen, zelf zwangerschapsverschijnselen gaan vertonen. Denk bijvoorbeeld aan zwangerschapskwaaltjes als rugpijn, ochtendmisselijkheid, ambivalent eetgedrag, indigestie tot en met weeën. Sterker nog, ze kunnen zelfs postnatale depressieve klachten krijgen. Ik hoor je bijna denken: “Bestaat dit echt? Of zijn het gewoon een paar zielige aandachttrekkers?”

Couvadesyndroom

De term werd door de antropoloog E.B. Tylor in 1865 voor het eerst gebruikt. In Europa is de couvade vooral bekend uit de Baskische cultuur. De term couvade is afkomstig van het Franse werkwoord couver, dat uitbroeden betekent. Het syndroom komt vooral voor bij mannen die erg meeleven met hun zwangere vrouw en zelf ook veel stress ervaren, bijvoorbeeld door een eerdere miskraam of vruchtbaarheidsproblemen.

De exacte oorzaak is niet duidelijk. Er kunnen psychische oorzaken zijn, zoals jaloezie op de aandacht van de vrouwen en/of de rivaliteit met het ongeboren kind. Maar er kunnen ook biologische oorzaken te bedenken zijn, bijvoorbeeld door verandering van de hormoonspiegel. En als laatste mogelijkheid kunnen er sociale verklaringen worden gegeven, bijvoorbeeld door de geestelijke voorbereiding op de nieuwe rol als vader.

Komt het couvadesyndroom vaak voor?

Nee gelukkig niet. En van dat kleine groepje mannen, trekken er maar heel weinig aan de bel bij de huisarts. De groep is waarschijnlijk iets groter dan er nu vermoed wordt.

Wat kunnen de symptomen zijn?

Couvade wordt meestal niet als psychische aandoening beschouwd, omdat de mannen zich ervan bewust zijn dat ze niet echt zwanger zijn. Doorgaans blijven de symptomen beperkt tot de voor de hand liggende zwangerschapskwaaltjes. Denk bijvoorbeeld aan:

Fysieke klachten

Ochtendmisselijkheid
Lage rugpijn
Vaak plassen
Ambivalent eetgedrag (vreetbuien)
Brandend maagzuur
Gewichtstoename
Uitzonderlijk: opgezette borsten, zwangerschapsbuikje en weeën

Mentale klachten

De klachten blijven niet alleen beperkt tot fysieke klachten, er kan ook sprake zijn van de volgende mentale klachten:

Vergeetachtigheid
Stemmingswisselingen
Verlaagde libido
Nesteldrang
Depressie

Is een behandeling noodzakelijk?

Mannen schrik maar niet, want er is gelukkig geen reden tot paniek. De klachten zullen uiteindelijk vanzelf weer verdwijnen. En sommige symptomen heb je natuurlijk zelf in de hand. Die gewichtstoename, doe je echt jezelf aan.

Lach er samen over, maak het niet groter dan het is, praat er over met je partner. En mocht je er heel erg mee zitten, dan kun je uiteraard aan de bel trekken bij de huisarts voor psychische ondersteuning. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat het extreme vormen gaat aannemen.

Meer informatie

Hoe belangrijk is de vaderrol in de opvoeding? Een blik op het moderne vaderschap
De natuurlijke band tussen vader en kind
Vader worden is een mooie weg die je samen bewandelt
Vaderschapstest: Vaderschapsonderzoek naar biologische verwantschap

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com