Bedplassen bij kinderen: hoe ga je hiermee om?

Het drijft ouders soms tot wanhoop en kinderen schamen zich ervoor: bedplassen. Toch komt het veel voor. Van de 4-jarige kinderen plast zo’n 12% nog in bed en van de 5 en 6-jarigen houdt 1 op de 7 het ’s nachts niet altijd droog. Maar wat is de oorzaak van bedplassen? Wat doet het met je kindje? En hoe kun je hier als ouder het beste mee omgaan?

Wat is de oorzaak?

Je kind is alweer een tijdje zindelijk. Maar plotseling houdt je spruit het ’s nachts niet meer droog. En dat blijkt niet eenmalig te zijn: meerdere keren per week ben je in het holst van de nacht bezig met het verschonen van lakens en ondergoed. Dat kan heel frustrerend zijn, maar je maakt je ook zorgen. Want waar komt dit plotselinge bedplassen vandaan?

Soms ben je als ouder geneigd te denken dat je kind ’s nachts in bed plast uit luiheid of zelfs met opzet, bijvoorbeeld om aandacht te trekken. Zet dit uit je hoofd: dit is zelden het geval. Je kind schaamt zich waarschijnlijk voor het bedplassen en vindt dit net zo min leuk als jij. Mogelijke oorzaken voor nachtelijk bedplassen kunnen zijn:

Je kind wordt niet wakker om te plassen omdat hij of zij in diepe slaap is.
Je kind houdt overdag zijn of haar plas te lang op. Sommige kinderen stellen hun toiletbezoek zo lang mogelijk uit omdat ze met andere dingen bezig zijn, zoals lezen, buitenspelen of televisie kijken.
Je kind wordt niet wakker om te plassen omdat hij of zij in diepe slaap is.
Spanningen. Je kind kan bijvoorbeeld gespannen zijn omdat het gepest wordt op school, er een broertje of zusje op komst is, zijn of haar verjaardag eraan komt of omdat jij en je partner in scheiding liggen.
Je kind wordt niet wakker om te plassen omdat hij of zij in diepe slaap is.
In sommige families komt bedplassen vaker voor. Er kan sprake zijn van erfelijkheid. Plaste jij of je partner als kind tot latere leeftijd nog in bed? Dan heeft jullie kindje een grotere kans dat ook te gaan doen.

Hoe nu verder?

Bedplassen wijst niet in de richting van een afwijking in de blaas of nieren. In enkele zeldzame gevallen kan bedplassen een symptoom zijn van een onderliggende ziekte, zoals een beginnende diabetes mellitus. Ga naar de huisarts wanneer je kind abnormaal vaak moet plassen, last heeft van obstipatie, steeds kleine beetjes plast of eerder heeft gehad.

Tips & Trucs

Verder wil je natuurlijk dat je kindje van het nachtelijke probleem af komt. Word in ieder geval niet boos, geef je kind geen straf en laat eventuele frustraties zo min mogelijk merken. Dit kan namelijk ook weer spanningen opleveren waardoor je kind juist meer gaat plassen.

Stimuleren

Probeer in plaats daarvan positief, gewenst gedrag te stimuleren. Plast je kindje een nacht niet in bed? Dat is een hele prestatie, daar mag best een beloning tegenover staan. Laat duidelijk merken dat je trots bent op het feit dat je kind droog gebleven is. Heeft je kind het niet droog gehouden?
Maak er geen drama van en bestraf het niet. Zeg dat het niet erg is, maar je het jammer vindt dat het deze nacht niet gelukt is.

Ouder dan 5 jaar?

Is je kindje ouder dan 5 jaar? Doe het dan ’s nachts geen luier meer om. Hij of zij zal bedplassen dan als iets vanzelfsprekends gaan zien, en dat wil je natuurlijk voorkomen.
Leg een deel van de verantwoordelijkheid bij je kind neer. ’s Nachts in bed geplast? Laat hem of haar (mits groot genoeg) dan eens zelf een schone pyjama pakken en aantrekken. Zo leert je kind ook dat er consequenties zijn aan het bedplassen.

Plaswekker

Wanneer het bedplassen aanhoudt, zou je kunnen overwegen een plaswekker te gaan gebruiken. Er zijn plaswekkers van vele merken verkrijgbaar, maar in principe doen ze allemaal hetzelfde. Het is een handig systeem dat bestaat uit een broekje dat vochtigheid voelt en een signaal doorgeeft aan de wekker. Het alarm van de plaswekker maakt je kind vervolgens wakker zodra hij of zij in bed plast.

Niet wakker

De eerste paar keren kan het zijn dat je kind niet wakker wordt van het alarm. Dit komt vanzelf. Je kind gaat het geluid van het alarm van de plaswekker op den duur associëren met een volle blaas en de aandrang om te plassen. Hij of zij moet ook zelf de plaswekker uitzetten en opstaan om te gaan plassen. Veel plaswekkers worden geleverd met een trainingsschema. Stop niet met het gebruik van de wekker voordat je kindje 14 dagen achter elkaar droog blijft ’s nachts.

Tot slot

Laat het bedplasdilemma je niet tot wanhoop drijven: bijna elk kind wordt op een gegeven moment ’s nachts zindelijk. Sommige kinderen zijn simpelweg laatbloeiers. Bij hen duurt het wat langer. Kun je wel wat hulp of advies gebruiken? Leg je probleem dan voor bij het consultatiebureau of bij de schoolgezondheidszorg van de Jeugdgezondheidszorg. De jeugdarts werkt samen met de huisarts bij de aanpak van bedplassen.

Extra informatie

Bedplassen, hoe ga je ermee om?
Je kind zindelijk maken: 5 hacks waar je nooit aan gedacht zou hebben
Hoe werken beloningssystemen? En voor wie zijn ze geschikt?
Zindelijk worden: Hoe wordt je peuter zindelijk?

Bronvermelding

Tekst: Amber Fernandes
© afbeelding: 123rf.com