Armoede in Nederland. Een bittere realiteit voor velen.
163 pagina’s lang. Zoveel pagina’s had het CBS nodig om haar publicatie over Armoede en Sociale Uitsluiting 2018 te publiceren op 17 januari 2018. Armoede in Nederland – Verzinsel? Of schrijnende realiteit…?
Internationale dag voor de bestrijding van armoede
Op 22 december 1992 riep de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, 17 oktober uit tot Internationale dag voor de uitroeiing van armoede. Dat er zelfs een Internationale Dag naar genoemd is en in Nederland wordt erkend, is een duidelijke boodschap: net als de conclusie van het CBS rapport: De armoede in Nederland neemt toe.
Armoede in Nederland is uiteraard armoede van een ander type – in vergelijking met Derde Wereld landen, is Nederland een rijk land, immers (zo zegt het CBS): in Nederland is ‘Armoede geen kwestie van fysiek overleven’, want (immers) ‘Iedere burger heeft een dak boven zijn hoofd, hoeft geen honger te lijden, kan zich kleden en heeft toegang tot medische zorg’. De woorden: ‘hoeft, kan en heeft toegang’ zijn zo makkelijk te verdedigen op papier. In Nederland wordt armoede gedefinieerd als het ‘niet hebben van voldoende geld om een bepaald consumptieniveau te realiseren dat in Nederland als minimaal noodzakelijk wordt geacht’.
Opvallend
Een paar dingen uit deze (korte) beschrijving vielen mij op:
“Geen kwestie van fysiek overleven”
“Toegang tot medische zorg”
“Bepaald consumptieniveau”
Specialistische hulp
Minimaal noodzakelijk vind ik dat je als je fysieke of psychische klachten hebt, je het kunt veroorloven om daar specialistische hulp voor in te schakelen. Laat nou net de verwachting zijn dat de zorgkosten omhoog gaan in 2019. Nog een grotere belemmering voor mensen met een kleine beurs om huisarts, tandarts of apotheek te bezoeken. Gezondheid lijdt onder het prijskaartje van de zorg. Dat blijkt wel want het CBS concludeert dat mensen met een laag inkomen, onder andere, een minder goede gezondheid hebben, korter leven en meer zorgkosten hebben. Meer zorgkosten omdat ze het bezoek aan de huisarts uitstellen, minder gezond eten of meer psychische klachten hebben? En dan is het geen kwestie van ‘Fysiek overleven’?
Torenhoog risico
Denk eens aan de gezinnen die een torenhoog eigen risico hebben, zodat ze de maandelijkse zorgkosten maar zo laag mogelijk kunnen houden. Wellicht stellen ze het bezoek aan de tandarts of de huisarts uit, met eventuele gevolgen van dien. Bovendien maken mensen van een laag inkomen weinig sociale contacten, zijn geen lid van een sportvereniging en worden zelfs vaker een slachtoffer van geweld of zijn zelf verdachte. Ook kampen ze vaak met schulden en hebben een gering of nihil vermogen.
Bepaald consumptieniveau
En wat is nu precies een “Bepaald consumptieniveau”. Het CBS meldt dat 14 procent van de ondervraagden niet genoeg geld had om 3 keer per week een warme maaltijd met vlees, vis of kip te kunnen eten, of niet regelmatig nieuwe kleding konden kopen. Maar wat is regelmatig kleding kopen? Twee keer in de week, eens per maand, eens per zes weken? Wie of wat bepaalt het consumptieniveau? Leef je in armoede als je een tweedehandsje aantrekt, of als je je kind op een derdehands fiets laat rondrijden? Volgens mij niet, het is gewoon een keuze om dingen te hergebruiken. Ben je rijk als je kind de allernieuwste Playstation heeft? Of heb je het met een lening gekocht, omdat je het je eigenlijk niet kon veroorloven? De medaille heeft twee kanten.
Financieel de pineut
Vaak ben je financieel de pineut als je net buiten de criteria van Zorgtoeslag, KGB of andere toeslagen valt. Gewoon omdat je ’te veel’ verdient. En dan ben je eigenlijk slachtoffer van het feit dat je gewoon wilt werken, onder de mensen wilt zijn en je steentje wil bijdragen aan de maatschappij. Maar eigenlijk wordt je dan gewoon gestraft. Want ook al is er maar één inkomen in je gezin, als het maar net boven de loongrens uitkomt, kun je zwaaien naar je toeslagen.
Veel instanties
Gelukkig zijn er in Nederland veel instanties waar je terecht kunt voor hulp, denk eens aan bijvoorbeeld juridische hulp via het Wijkcentrum, Jeugdsport Fonds zodat je kind gratis kan sporten, of het Jeugdcultuur Fonds, Zorgverzekeraars laten je vaak je eigen risico in termijnen betalen. Meer gas en licht gebruikt dan betaald? Toeslagen terug betalen? Vraag een betalingsregeling aan. De lijst is eigenlijk oneindig. Toch is er vaak schroom, schaamte om hulp in te schakelen, schroom om naar de Voedselbank te gaan, angst dat iemand je ziet. En dus ga je niet en dan sluit de vicieuze cirkel van sociale uitsluiting zich.
Geen gouden borden
Wij thuis eten absoluut niet van gouden borden, ons bestek is van Ikea en ik neem lunch mee naar mijn werk. Armoede is ons onbekend, rijk zijn in Dagobert Duck stijl ook. Maar voor een rijk gevoel kan je wel zelf zorgen. Door gewoon eens je kledingkast uit te mesten, of die van je kinderen. Doe het in een tas en lever het in bij een van de vele kledingbanken, of doneer het aan school waarvan je weet dat er kinderen zijn die het goed kunnen gebruiken. Speelgoed waarmee niet meer wordt gespeeld? Geef het aan een kind dat er nog plezier van kan hebben. Dat is rijkdom, geven en delen. Niet het eten van 3 maaltijden met vlees, vis of kip per week.
Meer informatie
Met je gezin leven in armoede
Zo zorg je dat je warm blijft zonder verwarming
Geld besparen? Met deze tips gaat het zeker lukken!
Hoe leer je kinderen energie besparen?
Hoe maak je kinderen bewust van de waarde van geld?
Besparen op je boodschappen
Besparen? Laat je niet verleiden in de supermarkt
Zo is het écht om afhankelijk te zijn van de voedselbank
Het leven van een bijstandsmoeder. Zo zwaar is het echt!
Bespaartips, hoe komen we de maand door?
Geld besparen? Dat gaat zeker lukken met deze tips!
Met je gezin in armoede
Bronvermelding
Tekst: Sylvia Bosma
Stockfoto: 123rf.com
