Archipelvlek of mongolenvlek – Welke geboortevlekken bestaan er?
Er komt na de geboorte ongetwijfeld een moment dat jij je kindje van top tot teen gaat bekijken. Heeft hij alle teentjes? Wat ziet zijn neusje er schattig uit! Hoe zien zijn vingertjes eruit? En dan die oortjes! Hoe lief! Wat is die blauwgrijze verkleuring op zijn huid? Is dat nou een blauwe plek? Wie heeft je kindje geknepen?
Geen paniek, waarschijnlijk niemand. De kans is groot dat deze blauw/zwarte plek een archipelvlek is, ook wel mongolenvlek genoemd. En nee, ik ben nu niet je kindje aan het uitschelden. Ik heb die naam ook niet bedacht.
Archipelvlekken
Archhipelvlekken lijken op gewone blauwe vlekken – en worden daar ook wel eens voor aangezien – maar dat zijn het niet. Een blauwe plek is soms verdikt en gevoelig bij aanraking. Dat geldt voor deze geboortevlekken niet. Doorgaans vind je ze onder op de rug, stuit of op de billen. Ze kunnen ook bovenaan de rug en schouder zitten, maar dat komt minder vaak voor.
Wat is een mongolenvlek?
Een mongolenvlek is een blauw/grijze vlek op de huid. Ze worden doorgaans enkele dagen na de geboorte zichtbaar en kunnen variëren in formaat. Je hoeft er niet van te schrikken, want de vlekken zijn goedaardig en je baby merkt er niks aan.
Er is niet zoveel bekend over het ontstaan van deze vlekken, maar de kans is groot dat het te maken heeft met de pigment (cellen die de kleur van je huid bepalen) in de huid. Pigmentcellen die aan de oppervlakte van de huid liggen geven een bruinige kleur, de dieper liggende pigmentcellen geven een blauwe kleur.
Tijdens zijn ontwikkeling in je baarmoeder, is er waarschijnlijk iets misgegaan met de verplaatsing van de diepere pigmentcellen naar de oppervlakte van je huid. In de eerste jaren zijn deze cellen nog bezig met verplaatsen en kan er een cluster ontstaan met pigment.
Vooral bij negroïde baby’s komen de vlekken erg vaak voor, zelfs in 98,8% van alle baby’s. Bij Aziatische baby’s iets minder vaak (81%) en bij Latijns-Amerikaanse baby’s 70%. Bij blanke kinderen komen deze vlekken maar heel weinig voor.
Hoe zien ze eruit?
Deze plekken variëren in grootte van enkele centimeters tot wel 20 centimeter! Het is een blauwzwarte, grijsgrauwe of soms donkerbruine vlek met golvende grenzen en een onregelmatige vorm. De grootste vlek zit meestal boven de billen. De afmetingen variëren van 1 centimeter tot wel 30 centimeter of groter.
Donkerder
In het eerste levensjaar worden de plekken als regel donkerder van kleur. In de jaren daarna worden de plekken juist lichter en op het eind van de kleuterleeftijd zullen de meeste mongolenvlekken of archipelvlekken verdwenen zijn. Hoe kleiner de vlek, hoe groter de kans dat hij uiteindelijk zal verdwijnen. De vlekken verdwijnen vanzelf na 3 tot 5 jaar of vervagen aanzienlijk tegen de puberteit.
Kindermishandeling
Een archipelvlek kan na de geboorte nog wel eens aangezien worden voor een blauwe plek als gevolg van een geboortetrauma of wordt ten onrechte aangezien als sporen van kindermishandeling.
Misvattingen over de archipelvlek bestaan overigens al eeuwenlang: Hippocrates, de grondlegger van de geneeskunde, meende dat de plekken ontstonden tijdens de zwangerschap als gevolg van een klap tegen de buik van de zwangere moeder.
Mongolenvlek
Archipelvlekken werden vroeger mongolenvlekken genoemd, naar het Engelse Mongolian spot. De term “Mongolenvlek” suggereert ten onrechte een associatie met het syndroom van Down. Door de blauwachtige kleur van de vlek werd vroeger de spottende naam blauwe in Nederland vaak gebruikt voor mensen van Indonesische afkomst. Misvattingen over de archipelvlek bestaan overigens al eeuwenlang: Hippocrates, de grondlegger van de geneeskunde, meende dat de plekken ontstonden tijdens de zwangerschap als gevolg van een klap tegen de buik van de zwangere moeder.
Behandeling van de geboortevlek
Het is niet nodig om de plek te laten behandelen. Je baby heeft er geen last van en de vlek kan ook geen kwaad. Doorgaans verdwijnt de vlek weer in de kleuterleeftijd (drie tot vijf jaar). Heel soms vervaagt de vlek wel, maar blijft hij toch een beetje zichtbaar.
Meer informatie
Welke geboortevlekken zijn er?
Zijn aangeboren moedervlekken onschuldige geboortevlekken?
De wijnvlek of naevus flammeus, een geboortevlek
Ooievaarsbeet of ooievaarsvlek
Aardbeienvlek of hemangioom
Café-au-lait vlekken
Smetplekken bij een baby
Baby acne, wat is het? Wat zijn toch die rode pukkeltjes?
Huidproblemen bij je baby: Berg
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com
