Alleenstaande moeder – Niet altijd een bewuste keuze

En dan ben ik na 10 jaar ineens een alleenstaande moeder. Elke dag vroeg op om de kinderen op tijd op school te krijgen. Elke dag weer knokken om financieel het hoofd boven water te kunnen houden en als ik eens een avondje vrij wil, moet ik eerst mijn schaamtegevoel opzij schuiven om mijn moeder te vragen of ze alsjeblieft nog één keer op de kinderen wil passen. Ik zou wel eens keihard een potje willen janken, maar voor mijn kids speel ik liever mooi weer.

Geloof me, soms is het heerlijk over alles te mogen beslissen en niet met een ander rekening te hoeven houden, maar alleen zijn is af en toe echt té alleen en een steuntje in de rug zou op z’n tijd wel heeeeeel erg lekker zijn…

Statistieken

Onder een eenoudergezin vallen alle gezinnen waarbij minimaal één minderjarig kind bij een ouder woont. Volgens het CBS woont 1 op de 6 (cijfers 2019) kinderen in een eenouderhuishouden. Dat is dus 16 procent van de kinderen. Dit percentage is de afgelopen twintig jaar steeds verder toegenomen. In 1999 betrof dit nog slechts 11 procent van de kinderen. Voor baby’s ligt dit percentage iets lagers, daarvan woont 9 procent bij slechts één ouder.

Alleenstaande moeder: geen bewuste keus

Voor veel alleenstaanden is het een bewuste keus geweest van beide ouders om de relatie of het huwelijk stop te zetten. Het hoeft echter geen bewuste keuze te zijn. Wanneer je partner overlijdt sta je er ook alleen voor. Of wanneer je per ongeluk zwanger bent geraakt en de vader het af laat weten is het ook geen bewuste keus als alleenstaande moeder of vader verder door het leven te gaan.

Het merendeel van de kinderen (89 procent) staat ingeschreven op het adres van de moeder. Een klein deel van de kinderen woont in een instelling, grootouders of pleeggezin.

Alleenstaande moeder zijn is zwaar

Of je er nu bewust voor hebt gekozen of niet, alleenstaande ouder zijn is extra zwaar. Jij bent degene die elke nacht uit bed moet om de baby te voeden of troosten. Jij moet helemaal alleen het huishouden draaiende zien te houden en in de meeste gevallen moet je alles combineren met je baan. Een dagje ziek zijn, zit er niet in, want je kinderen hebben je elke dag nodig. Je bent verantwoordelijk voor alle beslissingen die genomen moeten worden omtrent de opvoeding, grenzen, ruzies tussen de kinderen en de problemen op school. Wanneer je pas later alleen komt te staan wordt het ook financieel een stuk lastiger, nu je het met één inkomen moet doen. Kinderen kosten nu eenmaal veel geld. Alle lasten rusten (nu) op jouw schouders. Dat is zwaar.

Voordelen alleenstaande moeder

Er alleen voor staan heeft veel nadelen. Gelukkig zijn er ook een aantal voordelen. Zo kun je binnen je eigen huishouden zelf over alles beslissen,, je hoeft geen rekening met een partner te houden en kunt de boel inplannen op jouw eigen manier.
Kinderen uit eenoudergezinnen zouden volgens onderzoekers sneller zelfstandig zijn. Je kind krijgt op jonge leeftijd te maken met grotere verantwoordelijkheden, waar anderen pas later mee te maken krijgen. Kinderen die al eerder te kampen kregen met moeilijke situaties (zoals scheiding of plotselinge verhuizing) zouden als volwassenen makkelijker met problemen overweg kunnen.

Sociaal netwerk

Voor iedere ouder is een sociaal netwerk een pre. Voor een alleenstaande moeder of vader is het bijna onontbeerlijk. Het is prettig om ervaringen, twijfels, problemen te kunnen bespreken met een ander. Zeker wanneer je gewend bent dit met je partner te doen en deze nu is weggevallen. Het onderhouden van een sociaal netwerk kan lastig zijn wanneer je door werk en de kinderen weinig tijd hebt om te voldoen aan sociale verplichtingen, maar vergeet hierbij niet dat het ook veel op kan leveren wanneer je mensen om je heen hebt op wie je kunt terugvallen.

Voorkom sociaal isolement

Om te voorkomen dat je sociaal geïsoleerd raakt, zou je je netwerk kunnen vergroten door actief op zoek te gaan naar nieuwe contacten. Deel je ervaringen eens met anderen. Door contact met lotgenoten, vrienden/vriendinnen zal je je minder snel alleen voelen en is alleenstaande ouder zijn niet meer zo alleen.
Denk bijvoorbeeld aan ouders op het schoolplein, ouders van vriendjes en vriendinnetjes van jouw kinderen et cetera.

Hulp vragen is moeilijk

Hulp vragen is moeilijk, voor iedereen. Voor een alleenstaande moeder of vader is het al moeilijk te accepteren dat ze meer hulp nodig kunnen hebben. Je wilt niet afhankelijk zijn van hulp van derden, je wilt niet anders behandeld worden en je wil al helemaal niet het gevoel aandragen dat je “profiteert” van je situatie. Maar je kunt het nooit helemaal alleen.
Uit ervaring blijkt dat alleenstaande ouders makkelijker hulp durven vragen wanneer ze iets terug kunnen doen voor de ander. Wanneer ze hulp niet terug kunnen “betalen”, geeft dat dikwijls een gevoel van minderwaardigheid.

Schroom niet

Schroom niet om hulp te vragen. Je hoeft echt niet alleen in noodgevallen om hulp te vragen. Belangrijk is dat je tijd voor jezelf reserveert. Dat is niet alleen voor jezelf belangrijk, maar ook voor je kind. Immers, wanneer je zelf lekker in je vel zit, heeft je kind er ook plezier van. Ga een middag per week sporten, dagje sauna of een uurtje vertoeven onder de zonnebank. Eén klein moment van ontspanning voor jezelf, kan al enorm veel schelen.

Ervaringen uit de praktijk

“Je wordt niet alleen een eenoudergezin, maar ook een organisatietalent. Je moet wel leren organiseren, anders kun je helemaal niks meer”, zei Gerda. Gerda staat er al tien jaar alleen voor. Er is geen vader in beeld die om het hoekje meekijkt of bijspringt. Volgens haar kleven er meer nadelen dan voordelen aan de situatie. Vrije tijd ligt volledig in handen van anderen en het liefst krijgen ze er nog geld voor ook. Niets is nog gratis, ook de oppas niet,” aldus Gerda.
Een van de voordelen is volgens haar, de band tussen haar en haar dochter die hechter is geworden. Zij en haar dochter tegen de rest van de wereld. Naast dat het een voordeel is, is het deels ook een nadeel. “Ze hangen meer aan je, ze houden alles van je in de gaten en je bent minder vrij om te doen wat je wilt.”

Onbegrip

Waar Gerda ook tegenaan loopt is het onbegrip. En dan van twee-oudergezinnen in het bijzonder. Ze vindt het moeilijk om elke keer een oppas te moeten regelen en om hulp te vragen, maar het feit dat anderen daar zo makkelijk over denken, maakt haar soms erg boos. “Je kunt haar toch gewoon even bij je moeder brengen?? Zo moeilijk moet het toch niet zijn om een oppas te vinden?” Als Gerda dat soort uitspraken hoort, maakt dat haar woest. Het is niet zo makkelijk en ze denkt dat ze zich pas echt begrepen voelt als anderen eens in haar schoenen hebben gestaan.

Het is niet makkelijk. Zeker in deze tijden van crisis niet en zeker niet wanneer je er alleen voor lijkt te staan. Durf om hulp te vragen aan mensen in je naaste omgeving. Je bent wel een alleenstaande moeder, maar helemaal alleen sta je er nooit voor.

Meer informatie

Verschillende relatievormen, wat zijn de variaties op het traditionele gezin?
Ik heb spijt van mijn kindje. Een eerlijk interview.
Verlaten tijdens de zwangerschap. Onverwacht overkwam het Elze.
Hoe word je een goede moeder? Nou, zo dus!
Bewust alleenstaande moeder worden. Wel of niet doen?
6 gouden tips voor bonusouders of stiefouders
Ouderschap, iedereen kleurt dit anders in
Co-ouderschap. Hoe werkt dat?
Bewuste thuisblijfmoeders
Oermoeders, bewust jonge moeders
Bij elkaar blijven voor de kinderen – Is dat nou wel zo’n goed idee?

Bronvermelding

Tekst: Marjolein van Driel
Stockfoto: 123rf.com