Algemeen graf of liever een particulier graf

Als je kiest om je kindje te laten begraven, is het grafje de laatste rustplaats voor je kindje. De kans is groot dat voor zijn overlijden je nooit hebt nagedacht over de keuze tussen een algemeen graf of een eigen (particulier) graf. Ineens moet je daar een beslissing over nemen. Hoe dan? Iedere keuze heeft bepaalde mogelijkheden en beperkingen. Wat past het best bij jullie?

Meerdere keuzes

De meeste begraafplaatsen bieden meerdere soorten graven aan, namelijk een eigen (particulier) graf, een algemeen graf, een kindergraf en een urnengraf. De uitvaartverzorger stelt je voor de keuze… en dan? Natuurlijk kan de uitvaartondernemer je de verschillen uitleggen, maar het echte gevoel kun je er vaak niet bij krijgen. Soms krijg je dat pas, als de keuze al is gemaakt…

Eigen ervaring

Wij wisten deze keuze ook niet goed te maken, de vraag had ons overvallen. Op basis van het prijsverschil hebben we in eerste instantie gekozen voor een algemeen graf. Toen wij – tijdens zijn begrafenis – bij zijn graf aankwamen en ik al het speelgoed langs het graf zag liggen van de andere engeltjes in dit graf, wist ik direct dat dit geen goede keuze was geweest. Ik wilde “rust” op zijn graf. Direct na de begrafenis hebben we een herbegrafenis aangevraagd. Omdat onze zoon de bovenste in het graf was, kon dit zonder toestemming van de andere ouders. Een paar maanden later hebben we hem opnieuw begraven in een eigen graf. Dat was zijn laatste rustplaats, zijn eigen plekje onder de zon. Nu klopte het.

Het liefst had ik alles direct goed gedaan, maar ik ben blij dat het achteraf nog te herstellen was. Inmiddels is zijn oma in zijn graf erbij gekomen. Een mooie gedachte dat hij er nu niet meer alleen ligt.

Welke mogelijkheden zijn er?

Wat is precies een algemeen graf, wat is een eigen graf en wat zijn de voor- en nadelen? Allemaal zeer terechte vragen. Wij zullen proberen zo goed mogelijk deze vragen te beantwoorden.

Verschillende begraafplaatsen

Een graf is eigendom van de begraafplaats. Een algemene begraafplaats is eigendom van de gemeente. Een bijzondere begraafplaats is eigendom van een stichting, een bedrijf, een natuurlijke persoon of een kerkgenootschap. Zo zijn er katholieke, islamitische en joodse begraafplaatsen. Vroeger noemden men zo’n bijzondere begraafplaats ook wel particuliere begraafplaats.

Kindergraf

Een kindergraf is speciaal voor overleden kinderen, jonger dan 12 jaar. Een kindergraf is kleiner dan de normale afmetingen. De voorwaarden en mogelijkheden zijn vaak gelijk aan de richtlijnen die gelden voor een eigen of een algemeen graf voor volwassenen.
Kindergraven zijn vaak op een speciaal gedeelte van de begraafplaats te vinden, waar een passende sfeer is gecreëerd. Voor overleden baby’s en kinderen jonger dan een jaar is soms weer een apart gedeelte gereserveerd.

Algemeen graf

Op gemeentelijke (en bijzondere) begraafplaatsen kan je er voor kiezen om je kindje in een algemeen graf te plaatsen. Voor kinderen zijn er speciale graven die iets kleiner zijn dan de algemene graven voor volwassenen. In deze speciale, algemene graven voor kinderen mogen kinderen tot 12 jaar begraven worden.
In de praktijk betekent dit, dat er meerdere kindjes in hetzelfde graf liggen, die verder geen band met elkaar hebben. Je kindje ligt dan in een grafje met (doorgaans) twee andere kindjes, op volgorde van binnenkomst. Veelal zijn dit soort graven te vinden op begraafplaatsen in de grotere steden, waar een tekort is aan (goedkope) grond.

De verschillende algemene graven zijn:
voor volwassenen
voor kinderen
urnengraf
Strooiveld

Meer namen
Een nadeel van aan algemeen graf kan zijn dat op de dekplaat ook de namen staan van andere kindjes en dat er waarschijnlijk beeldjes, speelgoed, tekeningen, of andere gedenkobjecten liggen, die niets met jouw kindje te maken hebben. De gedenkstenen (naamplaten) zijn, doordat de beschikbare ruimte beperkt is, aan strenge voorschriften gebonden.

Geen rechten op verlenging
Algemene graven geven de nabestaanden geen rechten op verlenging van huur. Dit komt omdat deze graven maar voor de minimale wettelijke termijn van 10 jaar worden uitgegeven, waarna ze in principe worden geruimd. Herbegraven van de stoffelijke resten in een eigen graf is na ruiming bijna altijd mogelijk. Maar aangezien de begraafplaats niet verplicht is de nabestaanden van het ruimen in kennis te stellen, is het noodzakelijk dat je deze datum zelf heel goed in de gaten houdt en tijdig aangeeft dat je kindje herbegraven moet worden. Een voordeel is natuurlijk de prijs. Een algemene is een stuk goedkoper dan een eigen grafje.

Particulier graf

In een particulier graf is meestal plaats voor meerdere overledenen, dit kan variëren van twee tot vier overledenen. In sommige gevallen kan het zo zijn dat de begrafenis van je kindje niet meetelt in deze telling. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de begrafenis van een prematuur kind. De beheerder van de begraafplaats kan je hier alles over vertellen. Je kunt natuurlijk ook een eigen graf ‘kopen’ voor één persoon.
De term eigen graf kan verwarrend zijn, omdat het suggereert dat het graf gekocht is. Degene die het huurt, de rechthebbende, bepaalt wie er in begraven mag worden. Dit in tegenstelling tot een algemene.

Grafrechten kun je voor een bepaalde periode aangaan, bijvoorbeeld 10, 20 of 30 jaar. Na die periode kun je de grafrechten verlengen voor een periode van 5, 10 of 20 jaar. De rechthebbende bepaalt wie er in het graf wordt bijgeplaatst.

Familiegraf

Een eigen graf wordt ook wel familiegraf genoemd. Eigen graven worden uitgegeven voor een periode van minimaal twintig jaar (volgens wettelijk voorschrift) en kunnen na die periode meestal verlengd worden door de rechthebbende. Op sommige begraafplaatsen is het mogelijk eeuwigdurend te ‘kopen’. Onderhoud van het graf en begraafrecht zijn niet in de prijs inbegrepen.
Elke keer als er in een familiegraf een overledene wordt begraven zijn er grafrechten verschuldigd voor het openen en sluiten van het graf.

Natuurgraf

Tegenwoordig bestaat ook de mogelijkheid om te worden begraven in een natuurgraf. Een prachtige mogelijkheid voor de natuurliefhebbers. Bij deze mogelijkheid gaat het om duurzaamheid, er wordt namelijk uitsluitend gebruik gemaakt van biologisch afbreekbare materialen. Het uitgangspunt bij deze manier van begraven is dat alles wat uit de natuur komt, weer terug wordt gegeven aan de natuur. Dit betekent dat het niet mogelijk is om een grafmonument te plaatsen. We kun je bijvoorbeeld een houten schijf plaatsen als grafmarkering en bloemen. Eventuele linten van de bloemen worden verwijderd, want die vormen geen onderdeel van de natuur.

Grafkelder

Grafkelders is niet alleen iets van “vroeger”. Eeuwenlang zijn ze gebruikt en ook nu is er nog steeds vraag naar grafkelders. Een grafkelder bestaat uit gemetselde of betonnen materialen. De grafkist ligt in een afgesloten ruimte en dus – zoals bij andere graven – in de grond. Je kunt je voorstellen dat een grafkelder een stuk duurder is dan andere particuliere graven.

Graf-mausoleum

Een mausoleum is een bovengrondse grafkelder. Vroeger werden alleen belangrijke en vooraanstaande personen begraven in een mausoleum. Tegenwoordig kan iedereen hiervoor kiezen, mits je voldoende geld hiervoor hebt, want het is een behoorlijk prijzige keuze. Daarnaast worden ze niet heel veel aangeboden, want het betreft vaak een familiebezit die wordt doorgegeven aan de volgende generaties.

In een enkel geval is het mogelijk om een mausoleum te laten bouwen en dan kun je het zo gek maken als je zelf wilt. Er zijn zelfs mausoleums met verwarming en elektronische snufjes.

Overlijden rechthebbende

Als de rechthebbende overlijdt, moet er binnen een jaar een nieuwe rechthebbende worden aangewezen. Als zich geen nieuwe rechthebbende aanmeldt, of als de grafrechten niet worden verlengd, dan wordt het familiegraf 10 jaar na de laatste bijzetting geruimd.

Eeuwigdurende grafrechten

Op sommige eigen graven kunnen rechten worden verkregen voor onbepaalde tijd. Dit wordt ook wel een eeuwig graf genoemd, hoewel eeuwigdurend in dit geval betrekkelijk is. De grafrechten lopen door totdat de begraafplaats wordt gesloten of opgeheven. Zij kunnen ook om een andere reden eindigen, bijvoorbeeld wanneer het graf sterk verwaarloosd is. Hoewel het vroeger regelmatig voorkwam, zijn er tegenwoordig bijna geen begraafplaatsen meer die grafrechten voor onbepaalde tijd uitgeven.

Onderhoud van het graf

In sommige plaatsen kan men ook met de beheerder/houder van de begraafplaats een overeenkomst sluiten inzake het onderhoud van het grafje. De nabestaanden zijn dan niet (meer) gehouden aan de eventuele reglementen met voorschriften voor onderhoud aan het graf. De houder van de begraafplaats zorgt dan gedurende 20 jaar (of zoveel langer als is overeengekomen) voor het onderhoud aan het graf. Bij verlenging van de termijn moet dan ook rekening gehouden worden met een eventuele onderhoudsovereenkomst met de beheerder/houder van de begraafplaats.

Urnengraf

Tegenwoordig kun je ook kiezen om na crematie de asbus of urn te begraven. Een urnengraf is kleiner dan een normaal graf. Op het urnengraf kan een kleine steen of tegel worden geplaatst. Ook bij een urnengraf kun je kiezen voor een eigen of algemeen graf.
Bij een algemeen urnengraf kunnen de nabestaanden niet zelf bepalen waar de asbus of urn wordt begraven. Dat doet de beheerder van de begraafplaats. In een algemeen urnengraf kunnen vaak vier urnen of asbussen worden begraven. De minimale termijn van grafrust voor een algemeen graf is tien jaar.

Nadat de huurtermijn is verstreken wordt de as verstrooid over de strooiweide. Een eigen urnengraf biedt vaak plaats van een tot vier urnen. Het grafje kan worden ‘gekocht’ voor een bepaalde periode (bijvoorbeeld 20 jaar). Per tien jaar kan dit steeds worden verlengd. Een asbus of urn kan ook in een normale worden begraven of worden bijgezet bij een familiegraf.

Meer informatie

Een lief kinderkistje of schattig mandje. Wat heeft jouw voorkeur?
Hoe gaat een begrafenis van een baby?
Afscheidsmuziek & Kinderuitvaart muzieklijst
Gedenkmonumenten voor baby’s en peuters
Verplichtingen bij het afscheid van je baby
Bloemen en bloemstukken voor het afscheid van je kindje

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com