Hoe adopteer je een baby?
Soms krijg je elke maand een teleurstelling te verwerken. Toch weer ongesteld geworden en dus niet zwanger. Ook de medische wereld staat in sommige gevallen voor een raadsel en biedt niet altijd een oplossing. Toch kan je kinderwens zo groot zijn dat je je niet compleet voelt zonder kindje en je alles op alles wilt zetten om moeder te worden. Wanneer deze ongewenste kinderloosheid jou overkomt, kun je adoptie overwegen. Ook voor gezinnen waar het krijgen van een tweede kindje medisch niet mogelijk of verantwoord is, komen in veel gevallen voor adoptie in aanmerking. En er is een klein aantal aspirant ouders dat om ideële redenen kiest voor adopteren.
Wat is adopteren?
Adoptie is letterlijk het aannemen van een kind. Je neemt de opvoeding en zorg op je voor een kind dat uit andere ouders geboren is. Alle rechten en plichten die bij de nieuwe familieband tussen de adoptieouders en het aangenomen kind horen zijn bij wet vastgelegd. De meeste adoptieouders (circa 80%) zijn ongewenst kinderloos. De overige 20% bestaat uit ouders die om uiteenlopende redenen geen eigen tweede kind kunnen krijgen en ouders die adoptie prefereren om ideële motieven. Er bestaan vier verschillende vormen van adoptie: gesloten adoptie, open adoptie, buitenlandse adoptie en binnenlandse adoptie.
Gesloten adoptie
Bij een gesloten adoptie, zullen alle banden en contacten tussen het kind en de biologische ouders volledig verbroken worden. De gegevens over de biologische ouders worden opgeborgen in een dossier. Dit dossier is zonder toestemming van de biologische ouders niet toegankelijk voor het kind.
Open adoptie
Bij open adopties blijven de biologische ouders een actieve rol spelen in het leven van hun kind. Zo hebben zij een stem bij het kiezen van de adoptieouders en hebben zij geregeld contact met het kind. Soms nemen zij zelfs een deel van de opvoeding voor hun rekening.
Buitenlandse (interlandelijke) adoptie
Adoptie van een kind uit het buitenland.
Binnenlandse adoptie
In Nederland worden jaarlijks maar heel weinig kinderen ter adoptie aangeboden. In de meeste gevallen gaat het om stiefouderadoptie. Bij stiefouderadoptie adopteert de nieuwe partner van één van de ouders het kind. De familieband met de andere ouder verbreekt hiermee.
Wie komt er voor adopteren in aanmerking
Om in aanmerking te komen voor adoptie gelden er verschillende voorwaarden. Een deel van deze voorwaarden ligt vast in de wet. Daarnaast stellen ook de verschillende bemiddelende instanties (vergunninghouders) en de landen van herkomst hun eisen. Ook heb je een beginseltoestemming nodig voor adoptie over de grenzen. De beginseltoestemming zegt dat je volgens de Nederlandse overheid geschikt bent om een kind te adopteren. De minister van Justitie verstrekt deze.
Voorwaarden adoptie kind uit buitenland
Hieronder volgen enkele van de belangrijkste voorwaarden zoals die in Nederland gelden voor adoptie van een kind uit het buitenland.
Op het moment van aanmelden mag je niet ouder zijn dan 41 jaar;
Uitzonderingen op de maximale leeftijdsgrens mogelijk voor mensen van 42 t/m 45 jaar die bijzonder geschikt worden geacht voor het verzorgen van een adoptiekindje van 2 jaar of ouder (via IBO-onderzoek). Zowel gehuwden als ook samenwonenden en individuele aanvragers komen in aanmerking voor adoptie. Het samen adopteren van een kind is alleen mogelijk als er sprake is van een huwelijk van paren van ongelijk geslacht. In de andere gevallen is er sprake van een individuele aanvraag. Je moet een medische keuring ondergaan.
Leeftijdsverschil
Wil je een baby adopteren? Dan mag het leeftijdsverschil tussen de oudste ouder en het adoptiekind mag niet meer bedragen dan veertig jaar. Bij plaatsing van kinderen met een handicap of van kinderen ouder dan 2 jaar wordt soms van deze regel afgeweken. Je moet bereid zijn het kind alle noodzakelijke medische behandelingen en inentingen te geven en je moet garant staan voor alle kosten die de verzorging van het kind met zich meebrengt.
Land van herkomst
Naast bovenstaande voorwaarden krijg je ook te maken met de regels van het land van herkomst van het adoptiekind. Sommige landen staan bijvoorbeeld adoptie door één persoon niet toe of hanteren andere leeftijdsgrenzen.
Voorwaarden adoptie kind uit Nederland
De adoptie moet echt in het belang van het kind zijn;
Het kind heeft niets meer te verwachten van zijn biologische ouders;
Grootouders kunnen hun kleinkinderen niet adopteren;
De aspirant adoptieouders moeten minimaal 18 jaar ouder zijn dan het kind;
Je moet minimaal drie jaar samengeleefd hebben met je partner;
Bij stiefouderadoptie moet je het kind minimaal één jaar samen hebben verzorgd.
Welke stappen moet je doorlopen om te kunnen adopteren?
Het indienen van een aanvraag voor adoptie van een kind uit het buitenland verloopt via de Stichting Adoptievoorzieningen. Deze stichting verzorgt ook de algemene voorlichting op het gebied van adoptie aan aspirant-adoptie ouders, onder meer door folders en voorlichtingsavonden. De hele adoptieprocedure, van aanvraag tot de aankomst van het kind in het gezin, bestaat uit negen stappen. De adoptie van een Nederlands kind verloopt via de rechtbank waar ook het adoptieverzoek ingediend moet worden.
De negen stappen voor adoptie van een kind uit het buitenland zijn:
1. Indienen van de aanvraag
De adoptieprocedure begint met de aanvraag van een beginseltoestemming. Na aanmelding ontvang je een BKA-nummer (Buitenlands Kind ter Adoptie). Dit BKA-nummer bepaalt de volgorde van behandeling van de aanvragen.
2. Toelating tot de adoptieprocedure
De Stichting Adoptievoorzieningen toetst of je voldoet aan de voorwaarden die worden gesteld aan de burgerlijke status en de leeftijdseisen.
3. Voorlichtingsbijeenkomsten bijwonen
De Stichting Adoptievoorzieningen organiseert zes bijeenkomsten met de volgende thema’s: biologische ouders, voorgeschiedenis van het kind, hechting, verlies & rouw en identiteit & loyaliteit.
4. Gezinsonderzoek
De Raad voor de Kinderbescherming voert een viertal gesprekken met de aanvrager(s) om de gezins- en leefsituatie te bekijken en de beweegredenen voor adoptie te leren kennen. De raad stelt vervolgens een rapport op en adviseert de minister van Justitie over het geven van de beginseltoestemming.
5. Verlenen beginseltoestemming
De minister van Justitie besluit om wel of niet een beginseltoestemming te verlenen op basis van het gezinsrapport en het advies van de Raad voor de Kinderbescherming. De beginseltoestemming is drie jaar geldig en kan eventueel voor drie jaar verlengd worden na aanvullend gezinsonderzoek.
6. Bemiddeling kiezen
De instanties die een vergunning hebben van het Ministerie van Justitie om te bemiddelen bij inter-landelijke adoptie zijn zogeheten vergunninghouders. Zij kunnen de bemiddeling in zijn geheel verzorgen en zoeken naar de meest geschikte ouders voor een kind dat voor adoptie in aanmerking komt. Voor sommige landen is het mogelijk gebruik te maken van een eigen contact in het buitenland via deelbemiddeling. De vergunninghouders onderzoeken in zo’n geval wel de zuiverheid van organisaties.
7. Voorstel adoptiekind
Dit is het moment dat je als aspirant adoptieouders eindelijk te horen krijgt dat er mogelijk een match gevonden is tussen jouw en een kindje. Je ontvangt informatie over de leeftijd en of het een jongen of meisje betreft. Ook eventuele medische bijzonderheden worden vermeld. Je krijgt bedenktijd voordat je over het voorstel moet beslissen.
8. Aankomst van het kind in je gezin
En dan is eindelijk dat grote moment daar. Je gaat je adoptiekind echt ontmoeten! Veelal moet je je adoptiekindje zelf in het land van herkomst ophalen.
9. Aanmelden van je kind bij diverse instanties
Zodra je met je adoptiekindje in Nederland aankomt, moet er hier nog het een en ander geregeld worden. Zo moet je kind aangemeld worden bij de Afdeling Bevolking van de gemeente waarin je woont.
Wanneer je je aanmeldt voor adoptie moet je rekening houden met een totale wachttijd van minimaal drie tot ruim vijf jaar.
Kosten adoptie
De kosten die samenhangen met het adopteren van een kindje, lopen zeer uiteen. De voorlichting die Stichting Adoptievoorzieningen verzorgt kost 900,00 euro per aanvraag. De bemiddelingskosten zijn onder andere afhankelijk van het land van herkomst en de vergunninghouder. Je moet denken aan bedragen tussen de 12.000,00 en (ruim) 40.000,00 euro. In deze bedragen zijn bijvoorbeeld kosten voor verzorging van je adoptiekind vanaf het moment van voorstellen en medische onderzoeken opgenomen. Maar ook de reis- en verblijfkosten om je kindje op te halen zitten hierbij. Uitgaven die gedaan worden in verband met adoptie zijn in een aantal gevallen als buitengewone lasten aftrekbaar.
Populaire adoptielanden
De meeste adoptiekinderen in Nederland komen momenteel uit landen zoals Brazilië, Colombia, Haïti, Ethiopië, Zuid-Afrika, Taiwan en China. Een klein aantal kinderen komt uit Polen, Hongarije, Roemenie en India. De leeftijden variëren van 0 tot 6 jaar.
Adoptie Nederlands kind
In Nederland worden de laatste jaren gemiddeld 30 tot 40 kinderen ter adoptie afgestaan. Vaak gaat het hierbij om kinderen van uitgeprocedeerde asielzoeksters. Het adopteren van een Nederlands kind is niet mogelijk zolang de biologische ouders het gezag nog uitoefenen. De rechter kan echter wel besluiten om tot adopteren over te gaan in speciale gevallen. Bijvoorbeeld wanneer er een ouder is veroordeeld wegens een ernstig misdrijf jegens zijn kind. . In de meeste gevallen gaat het om stiefouderadoptie. Bij stiefouderadoptie adopteert de nieuwe partner van één van de ouders het kind. De familieband met de andere ouder wordt hiermee verbroken.
Lastige kanten van adoptie
Buiten het feit dat het fantastisch is dat ongewild kinderloze echtparen toch hun kinderwens vervuld zien en kinderen een plekje vinden binnen een gezin, zijn er ook lastige zaken. Het hele adoptietraject van begin tot eind is lang en soms onzeker. Ook wanneer je eindelijk je adoptiekindje in je armen kunt houden, kan er van alles opspelen. Hoe jong de kinderen ook zijn, ze dragen al een stukje geschiedenis met zich mee. Het kan lastig worden wanneer ze beseffen dat ze er ‘anders’ uitzien dan hun ouders en er komt een moment dat je ze moet uitleggen hoe de vork in de steel zit.
Op zoek
Kinderen kunnen op latere leeftijd behoefte krijgen op zoek te gaan naar hun ‘roots’ en mogelijk ook naar hun biologische ouders. Zowel voor adoptie ouders als -kinderen kan het prettig zijn lotgenoten te ontmoeten. Er zijn verschillend instanties die hulp bieden, ook bijvoorbeeld bij de zoektocht naar biologische ouders.
Je eigen kindje ter adoptie aanbieden
Formeel gezien kun je volgens het Nederlandse recht geen afstand doen van je eigen kind. Een kind hulpeloos achterlaten en het te vondeling leggen is strafbaar. Wanneer je het gezag over je eigen kindje niet wilt of kan hebben, moet een rechter daar een oordeel over vellen. Vier instanties houden zich bezig met ouders die voornemens zijn hun kindje af te staan:
FIOM
De FIOM verleent hulp en begeleiding aan moeder en kind en de Raad voor de Kinderbescherming begeleidt de gehele procedure. Een voogdij instelling heeft tijdelijk het gezag en de rechter neemt uiteindelijk de beslissing. Je eigen kindje opgeven is niet zomaar wat en de ouder(s) wordt een verplichte bedenktijd van drie maanden gegeven. Het kindje wordt tijdens deze periode opgenomen in een pleeggezin. Mochten de ouders na de drie maanden toch voor hun kind willen zorgen, dan vindt er zo snel mogelijk hereniging plaats. Er wordt gekeken hoe ouder(s) het best voor hun kind kunnen zorgen en hulp geboden waar mogelijk. Soms kan dat betekenen dat het kind eerst in een pleeggezin wordt opgenomen totdat de ouders zelf in staat zijn voor hun kind te zorgen.
Biologische ouders
Als het kindje toch geadopteerd wordt door een gezin, is de band tussen de biologische ouders en het kind onherroepelijk verbroken. Wanneer je afstand ter adoptie overweegt, is het verstandig contact op te nemen met een FIOM-bureau. Een maatschappelijk werker begeleidt je en helpt je zaken op een rij te zetten. Ze geven emotionele en praktische ondersteuning, want het afstaan van je eigen kindje is iets wat je de rest van je leven met je meedraagt. Het FIOM biedt ook begeleiding na de afstandsprocedure.
Meer informatie
Adoptie, wat komt er bij kijken?
Hechtingsproblematiek, wanneer een veilige hechting niet lukt
Ongepland zwanger, wat zijn mijn opties?
Vruchtbaarheidsproblemen en een zwangerschapswens
Lesbisch of homostel en kinderwens
Vruchtbaarheidsproblemen, wat zijn de mogelijkheden?
Pleegzorg Nederland
Echt iets veranderen? Sponsor een kind!
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com
