Je kind wordt 18 jaar. Wat moet je allemaal regelen? Nou, een heleboel dus!

Vorige maand was het hier groot feest, Rocco werd 18 jaar! Ik ben dus nu ouder van een volwassene. Gek idee eigenlijk, want in mijn beleving kruipt hij nog gewoon rond. Maar niks is minder waar. Hij is 18 jaar geworden, een flinke vent dus. Aan de ene kant verandert er niks tussen de dag voor zijn 18^e en de dag erna, maar aan de andere kant verandert er juist heel veel. Belangrijk om op tijd je hierover in te lezen, want wat moet je allemaal regelen? Nou, best veel dus!

Draai onze handige checklist “Checklist 18 jaar” uit (pdf)

Financieel zelfstandig

Vanaf 18 jaar is hij financieel zelfstandig. Tot de 18e verjaardag van Rocco hadden wij, als ouder, volledig inzage in zijn bankgegevens en konden we (als we dit wilden) dagelijks checken hoe het met zijn saldo was, maar vanaf zijn verjaardag heeft de bank dit direct geblokkeerd. Je puber kan eventueel opnieuw een machtiging geven zodat er weer inzage is, maar die beslissing ligt bij hem. Om tot financiële zelfstandigheid te kunnen komen, zitten een paar belangrijke stappen.

DigiD aanvragen

Mocht je zoon/dochter dit nog niet hebben gedaan, dan is het belangrijk om voor zijn 18^e verjaardag een DigiD aan te vragen. Deze heb je nodig om online officiële dingen te regelen, zoals bijvoorbeeld het regelen van bankzaken, studiefinanciering, verzekeringen, et cetera. Doe dit ruimschoots voor de verjaardag, want er gaan een aantal dagen overheen voor je de DigiD kunt gebruiken.

Belastingaangifte

Heeft je zoon of dochter een bijbaan? Dan is het handig belastingaangifte te doen, want de kans is groot dat hij geld gaat terugkrijgen. Check gelijk of hij loonheffingskorting kan krijgen.

Studiefinanciering

Vraag op tijd de studiefinanciering aan. Studiefinanciering is een bijdrage van de overheid aan je inkomen als je op het mbo, hbo of universiteit zit. Het omvat:

• basisbeurs (mbo)
• aanvullende beurs
• lening
• collegegeldkrediet (hbo/universiteit)
• studentenreisproduct (ov)

Hoeveel studiefinanciering hij krijgt, hangt af van het studieniveau, of hij een aanvullende beurs krijgt en of hij leent. Een bijbaan heeft invloed op de studiefinanciering. Als hij teveel verdient loopt hij het risico de studiefinanciering terug te moeten betalen. Lees je dus vooraf goed in!

Kinderbijslag

Houd er rekening mee dat de kinderbijslag vanaf de 18^e verjaardag komt te vervallen.

Kinderalimentatie

Vanaf 18 jaar wordt het maandelijkse bedrag dat (gescheiden) ouders voor de opvoeding en verzorging hebben afgesproken, in de meeste gevallen rechtstreeks naar de rekening van zoon of dochter gestort. Hij is pas financieel zelfstandig als hij een fulltimebaan heeft met minstens het minimumjeugdloon. Pas dan vervalt de kinderalimentatieplicht van de ouder.

Pas als hij 21 jaar is, ben je als ouder niet meer onderhoudsplichtig. Dit betekent dat je vanaf dat moment niet meer verantwoordelijk bent voor de financiële situatie en zorg voor je zoon of dochter.

Abonnementen en contracten

Vanaf 18 jaar heb je geen toestemming meer nodig van je ouders om een contract af te sluiten. Bijvoorbeeld van de telefoon of sportschool. Dit betekent ook dat de 18-jarige zelf verantwoordelijk is voor eventuele schulden.

Zorg voor een buffer

Er kan altijd iets gebeuren wat hij vooraf niet heeft voorzien en zo’n beetje alles kost geld. Het is dus belangrijk dat er een buffer, een spaarpotje, wordt opgebouwd voor onvoorziene (financiële) tegenvallers. Zelfs als hij niet veel kan missen, kunnen alle kleine beetjes helpen.

Zorgverzekering

Tot zijn 18^e viel je zoon of dochter (kosteloos) onder de zorgverzekering van jou of je partner, maar vanaf zijn verjaardag heeft hij een eigen basisverzekering nodig. Deze is ook verplicht. Een eventuele aanvullende verzekering is optioneel. Dit betekent bijvoorbeeld ook dat hij ook een wettelijk “eigen risico” heeft. De hoogte van het eigen risico is voor 2022 385 euro. De eigen bijdrage voor geneesmiddelen is 250 euro. Dit betekent dus een extra jaarlijkse (potentiële doch aanzienlijke) kostenpost.

Zorgtoeslag

Vanaf zijn 18^e kan hij zorgtoeslag aanvragen, dit is geld van de belastingdienst om je zorgverzekering te betalen. Op de site van de Belastingdienst kun je kijken of hij recht heeft op zorgtoeslag en hoe hoog deze toeslag is. De hoogte is van allerlei dingen afhankelijk en kan oplopen tot 111 euro per maand of 1332 euro per jaar. Interessant om daar dus zo snel mogelijk achteraan te gaan!

Andere verzekeringen

Het afsluiten van andere verzekeringen is optioneel. Denk bijvoorbeeld aan een aansprakelijkheidsverzekering, uitvaartverzekering of doorlopende reisverzekering.

Orgaandonatie

Als je zoon of dochter nog niet in het donorregister staat, dan is het raadzaam dit alsnog te regelen. Standaard staat er “geen bezwaar tegen orgaandonatie”. Als hij dit dus niet wilt, kan hij dit aanpassen op www.donorregister.nl.

Inschrijven woningcorporaties

Vanaf 18 jaar kun je je inschrijven bij één of meerdere woningcorporaties. Ook als hij niet direct op zoek is naar een huurwoning, is het slim om hem alvast in te schrijven. Als hij staat ingeschreven bij een woningcorporatie bouwt hij punten op. Wanneer meerdere mensen geïnteresseerd zijn in een woning, heeft degene met de meeste punten voorrang.

Stemmen bij verkiezingen!

Vanaf 18 jaar mag hij stemmen als er verkiezingen zijn, zowel voor de Tweede kamerverkiezing, Provinciale Staten als de gemeenteraadsverkiezing. Stemmen is niet verplicht maar het is natuurlijk wel heel belangrijk. Hij kan zelfs op deze leeftijd (betaald) meehelpen op het stembureau, zichzelf verkiesbaar stellen of een politieke partij oprichten. (Meehelpen op het stembureau levert ook nog eens een leuk zakcentje op!)

Einde kwalificatieplicht

Vanaf je 18^e heeft hij geen kwalificatieplicht meer. Dit betekent dat hij niet meer naar school hoeft, ook als hij (nog) geen diploma heeft.

Werktijden

Vanaf 18 jaar gelden in de arbeidswet dezelfde regels dan voor alle andere volwassene. Dit betekent dus ook uitgebreidere werktijden:

• Maximaal 12 uur per dienst werken
• Maximaal 60 uur per week werken
• ’s nachts werken
• Oproepdiensten draaien
• Overwerken

In het CAO kunnen eventueel afwijkende regels staan, in dat geval is de CAO leidend.

Rijbewijs

Vanaf 18 jaar mag je een auto besturen zonder begeleiding van een coach. Uiteraard is een rijbewijs nog steeds noodzakelijk.

Vanaf 18 jaar mag je praktijkexamen afleggen voor het motorrijbewijs voor een lichte motor (A1). Voor een middelbare motor (A2) is de leeftijdsgrens 19 jaar en voor een zwarte motor (A) moet gewacht worden tot de leeftijd van 21, 22 of 24 jaar (afhankelijk van de ervaring).

Alcohol

Vanaf 18 jaar mag hij volgens de wet alcohol drinken, kopen én bij zich hebben. Door de verkoper kan naar een legitimatie worden gevraagd. Als hij dit niet kan tonen, dan kan de alcohol niet worden gekocht. 

En wat mag je nog meer vanaf 18 jaar?

Er is nog veel meer dat vanaf deze leeftijd gaat veranderen. Vanaf 18 jaar mag hij:

• een lening aangaan
• een uitkering aanvragen
• voor- of achternaam laten veranderen (onder bepaalde voorwaarden)
• voogd worden van een minderjarig kind
• een eigen bedrijf starten
• een woning kopen en/of huren
• trouwen
• een rechtszaak aanspannen
• een euthanasieverzoek indienen

Meer informatie

Draai onze handige checklist “Checklist 18 jaar” uit (pdf)
Je rijbewijs halen, wat komt er bij kijken?
Let op de zorgverzekering als je kind 18 jaar wordt
Belastingteruggave pubers: Loop geen geld mis!
Een bijbaantje voor kind: ja of nee?
Bijbaantjes voor pubers, wat is mogelijk en “wat schuift het”?
Vakantiebaantjes: wat zijn de leukste vakantiebanen voor jouw puber?
Help je puber met plannen. Maar hoe dan?
Studiefinanciering. Wat zijn de regeltjes?

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com